Znajdź zawartość

François Jean z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej opracował z zespołem nową metodę blokowania zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV). Do namnażania wirus potrzebuje kropelek tłuszczu z wątroby. Kanadyjczycy sprawili więc, że rozmiar kropli spadł, przez co HCV trudniej się w nich było "zadomowić", namnożyć i zakazić kolejne komórki. Nasza technika zasadniczo blokuje cykl życiowy wirusa, który nie może się rozprzestrzeniać i uszkadzać wątroby - wyjaśnia Jean, dodając, że HCV jest jednym z wielu wirusów wymagających do replikacji tłuszczu. Z tego powodu nowa terapia anty-HCV przyda się np. w walce z dengą. Ponieważ zakażenie HCV stanowi główny czynnik ryzyka nowotworu wątroby, z inhibitorem zespołu Jeana wiąże się naprawdę duże nadzieje. Przystępując do badań, naukowcy obrali na cel nadmierną stymulację metabolizmu lipidów, za którą odpowiadają białka wirusa (z czasem dochodzi do stłuszczenia i niewydolności wątroby). Założyli, że skupiając się na enzymach komórkowych, które pełnią rolę nadrzędnych regulatorów homeostazy lipidów, można opracować nową klasę czynników antywirusowych - przeciw rodzinie Flaviviridae - o szerokim spektrum działania. Regulatorem szlaku metabolizmu cholesterolu jest proteaza jako pierwsza przecinająca SREBP (ang. site-1 protease, S1P) i to na niej, zwłaszcza w świetle uzyskanych danych, zamierzają bazować akademicy; SREBPs to lipogenne czynniki transkrypcyjne, które odgrywają ważną rolę w aktywowaniu ekspresji genów zaangażowanych w biosyntezę cholesterolu, kwasów tłuszczowych i trójglicerydów.

Zapalenie wątroby typu C wywoływane przez wirusa HCV to jedna z najtrudniejszych w zwalczaniu chorób. Problemem jest zarówno niska wykrywalność (od zakażenia do pojawienia się objawów może upłynąć od 5 do 35 lat), jak i trudność w samym leczeniu. HCV tymczasem jest poważną przyczyną marskości wątroby, raka i wielu innych chorób. Naukowcy z placówki Scripps Research Institute na Florydzie dokonali odkrycia, które potencjalnie pozwoli hamować mnożenie się wirusa. Wirus HCV bardzo szybko mutuje - co utrudnia walkę z nim - ale jego działanie opiera się na jednej, kluczowej proteinie, która zachowuje swoją postać i pozostaje wspólna dla różnych odmian wirusa. To tę właśnie proteinę oraz jej interakcje wziął na cel swoich badań Donny Strosberg. Posiada ona wiele istotnych funkcji, w szczególności wytwarzanie kapsydów i nukleokapsydów (białkowych otoczek wirusa). Posługując się autorską metodą monitorowania działań proteiny, prof. Strosberg odkrył istnienie peptydu, który jest inhibitorem interakcji kluczowej proteiny z helikazą, a poprzez to inhibitorem jej dimeryzacji. To zaś skutecznie hamuje powstawanie samego wirusa. Istnienie takiej interakcji, choć dotąd niepotwierdzone, było spodziewane, ale odkrycie hamującego ją peptydu jest nowością. Stwarza to nadzieję na powstanie nowej generacji skutecznych i nieszkodliwych leków na tę chorobę.

W Centrum Nauki w Glasgow otwarto nietypową wystawę. Od 2 lutego do 30 kwietnia można tam podziwiać artystyczne "przeróbki" zdjęć różnych wirusów. Naukowcy i plastyk Murray Robertson wspólnie pracowali nad tym, by przeobrazić wirusy grypy czy zapalania wątroby typu C w małe dzieła sztuki. Artysta wykorzystał zdjęcia mikroskopowe wykonane w Medical Research Council (MRC). Premiera wystawy zbiegła się w czasie z zakupem pierwszego w Szkocji mikroskopu elektronowego. Dzięki niemu wirusy będzie można oglądać w trzech wymiarach, a nie odtwarzać ich wygląd na podstawie serii "płaskich" zdjęć 2D. Dr David Bhella z MRC podkreśla, że wirusy, od powodujących "codzienne" choroby w rodzaju przeziębienia po zagrażające życiu, np. zapalenia wątroby typu C, mają wielki wpływ na nasze życie. Gdy się im przyjrzy, są jednak piękne [...]. Robertson dodaje, iż rzadko miesza się ze sobą naukę i sztukę, ale efekt takich zabiegów jest uderzający oraz intrygujący. Robertson od lat (od 1998) angażuje się w wizualizację idei nauki. Jest m.in. autorem serii Wizualna interpretacja układu okresowego pierwiastków. Postanowił w ten sposób pokazać, że substancje, których nie da się już rozłożyć i zredukować, stanowią podstawę budowy materii. Obecnie jego prace koncentrują się wokół nanotechnologii i komputerów molekularnych.