Znajdź zawartość

Naukowcy nie ustają w poszukiwaniu nowych danych, które pozwoliłyby ustalić zmiany klimatu w historii Ziemi, źródła tych zmian i skutki. Najgłośniejszym źródłem takich informacji są oczywiście rdzenie lodowe. Ponieważ potrzebne są dane z różnych obszarów, często korzysta się na przykład z osadów dennych jezior lub bagien. Ale skąd zebrać dane na przykład w gorącym klimacie afrykańskim? Z pomocą przychodzi zwierzątko mało znane nam, ale dość powszechne w Afryce i na Bliskim Wschodzie: góralek przylądkowy (Procavia capensis). To zwierzę, które choć przypomina dużą świnkę morską, to spokrewnione jest ze słoniami. Jednak najważniejszą dla naukowców cechą tego gatunku jest to, że korzysta on z „publicznych toalet". Wszystkie zwierzęta korzystają z tych samych miejsc do załatwiania się przez kolejne pokolenia, ich uryna krystalizuje się, tworząc grube pokłady, sięgające dziesiątek tysięcy lat wstecz. Te właśnie pokłady postanowił zbadać międzynarodowy zespół pod kierunkiem doktora Briana Chase, naukowca z Institut des Sciences de l'Evolution de Montpellier, z udziałem między innymi uczonych z Wydziału Geografii na University of Leicester: Andrew Carra i Arnouda Booma. Fundusze na badania pochodzą od European Research Council i Leverhulme Trust. Pokłady skrystalizowanej uryny są bardzo twarde i trudne do eksploracji, ale też dzięki temu nie ulegają zniszczeniu, przechowując cenne informacje. Wycinanie próbek wymaga użycia takich narzędzi, jak szlifierka kątowa. Co można znaleźć w takich próbkach? Dzięki technice można z nich wyodrębnić cząstki organiczne, które pozwalają określić metabolizm tych zwierząt, skład ich pożywienia (jakie rośliny zjadały i w jakich proporcjach). To zaś zdradza, jaka na danym terenie była szata roślinna oraz jaki klimat na nim panował. Dane, które udało się uzyskać, sięgają aż 30 tysięcy lat wstecz, z dokładnością od dekad do stuleci. Do tej pory dane paleośrodowiskowe były cząstkowe, nowe badania pozwolą je uzupełnić i zweryfikować. Jak zdradzają autorzy studium opublikowanego w periodykach Quaternary Research i Palaeogeography Palaeoclimatology Palaeoecology and Geology, klimat od ostatniej epoki lodowcowej (20 tysięcy lat temu) zmieniał się w złożony sposób. Plan najbliższych prac obejmuje porównanie danych z informacjami uzyskanymi z analizy oceanicznych osadów dennych oraz wykonanie klimatycznej symulacji komputerowej z wykorzystaniem nowych informacji.

Dlaczego małpy polewają swoje dłonie i stopy moczem? Odkąd po raz pierwszy zaobserwowano wspomniane zachowanie, pojawiło się na ten temat wiele teorii. Jedni twierdzili, że pozwala to zwiększyć przyczepność podczas wspinania, inni forsowali hipotezę, że to metoda mycia się. Dużą popularność zyskał pogląd, że małpy używają moczu do chłodzenia się, gdy staje się zbyt gorąco. Najnowsze badania sugerują, że to nietypowe dla nas, ludzi, zachowanie jest de facto formą komunikacji społecznej. Zwierzęta często posługują się zapachami, by przekazać jakąś wiadomość innym przedstawicielom swojego gatunku. Psy, koty i nie tylko one oznaczają moczem swoje terytorium. Kiedy jednak w grę wchodziło obsiusianie siebie, naukowcy sądzili, że równie ważne jak względy społeczne powinny być powody fizjologiczne. Okazuje się jednak, że nie mieli racji. Kimran Miller i jej zespół z National Institutes of Health Animal Center w Poolesville przez 10 miesięcy obserwowali trzymane w niewoli kapucynki. Dzięki temu naukowcy mogli odczytywać dzienną temperaturę i wilgotność oraz monitorować obmywanie uryną (American Journal of Primatology). Okazało się, że zmiany tych 2 parametrów nie wpływały na stopień polewania moczem. Zamiast tego biolodzy zauważyli związek między opisywanym zachowaniem a poszukiwaniem uwagi. U samców alfa zabiegających o względy samic obserwowano je aż 2-krotnie częściej. Naukowcy z ekipy Miller przypuszczają, że może chodzić o utrzymywanie uwagi samicy w momencie, kiedy samiec już raz ją przyciągnął. Obmywanie moczem zaobserwowano też w przypadku 87% walk i innych agresywnych zachowań. Uciekał się do niego przegrany, co najprawdopodobniej oznacza, że szukał uwagi, tym razem w postaci zwykłej sympatii. Aby to potwierdzić, trzeba jednak przeprowadzić kolejne badania.