Znajdź zawartość

Nie tylko większość ludzi odczytuje cyfry od lewej do prawej. Podobnie postępują ptaki. Co więcej, podobnie jak my, lepiej odtwarzają opanowywany materiał po (dobrze) przespanej nocy. Naukowcy z Uniwersytetu w Padwie badali reakcje dorosłych osobników i piskląt orzechówki popielatej (Nucifraga columbiana). Ptakom z rodziny krukowatych pokazywano zbiór obiektów i trenowano, by wybierały – w zamian za nagrodę w postaci pożywienia – czwarty przedmiot w rzędzie. Początkowo obiekty ustawiano naprzeciw zwierząt w pionie, a potem, gdy nauczyły się sięgać po właściwy, zmieniano ułożenie na poziome. Orzechówki nadal odliczały poprawnie do czterech, zaczynając od lewej. Uzyskane wyniki po raz pierwszy unaoczniają, że dyspozycja do mapowania linii cyfr/liczb od lewa do prawa istnieje również u gatunków innych niż ludzie. Akademicy z Uniwersytetu Chicagowskiego, których artykuł ukazał się w piśmie branżowym The Journal of Neuroscience, wykazali, że sen pomaga szpakom konsolidować informacje opanowywane w ciągu dnia. Po nocy wypadały bowiem lepiej w testach pamięciowych. Ptaki uczono reagowania na określone dźwięki. Jedne oznaczały szansę na uzyskanie nagrody (przekąsek), inne zapowiadały karę – krótkie wyłączenie świateł w klatce.

Od pewnego czasu naukowcy obserwowali tajemnicze przypadki wymierania ptaków połączone z wcześniejszym występowaniem paraliżu. Teraz okazuje się, że przyczyną tego zjawiska jest niedobór tiaminy, czyli witaminy B1. Próby wyjaśnienia przyczyn śmierci zwierząt podjęli się naukowcy z Uniwersytetu w Sztokholmie. W swoim studium analizowali oni stan zdrowia żyjących nad Bałtykiem ptaków. Jak się okazało, aż u 28 gatunków skrzydlatych mieszkańców okolic Bałtyku stwierdzono objawy niedoboru tiaminy. Dokładne badania osobników należących do trzech gatunków - mew srebrzystych, szpaków oraz edredonów - wykazały, że objawy te rzeczywiście są wywołane niedostatecznym stężeniem witaminy B1 w organizmie. Niedobór tiaminy, związku kluczowego m.in. dla najważniejszych przemian energetycznych w organizmie, stwierdzono w licznych tkankach pobranych od ptaków. Co więcej, żywe zwierzęta cierpiące na tajemniczy paraliż bardzo szybko dochodziły do siebie po podaniu im zastrzyku zawierającego witaminę. Zjawisko podobne do tego obserwowanego nad Bałtykiem stwierdzono m.in. w Ameryce Północnej. Na niedobór witaminy B1 cierpiały na tym kontynencie m.in. niektóre gatunki ryb oraz aligatory. W przypadku gadów okazało się, że winna jest ich dieta, obejmująca spożywanie znacznej ilości ryb wytwarzających enzym rozkładający tiaminę. Jeśli jednak chodzi o ryby, przyczyną niedoboru była najprawdopodobniej niedostateczna podaż życiodajnego związku. Niestety, dotychczas nie ustalono przyczyny obserwowanego zjawiska. Nie ma jednak wątpliwości, że zidentyfikowanie powodów tej katastrofalnej sytuacji jest kluczowe dla poprawy sytuacji wielu ekosystemów.

Więzadła głosowe szpaka kurczą się 100-krotnie szybciej, niż człowiek mruga powieką. To czyni z tego ptaka prawdziwego rekordzistę (PLoS One). Odkryliśmy, że szpak zwyczajny, występujący od Eurazji po Amerykę Północną, oraz zeberka, zamieszkująca Australię i Indonezję, kontrolują swój śpiew za pomocą najszybciej kurczących się mięśni tego typu, jakie kiedykolwiek opisano. Superszybkie mięśnie znano wcześniej z narządów głosowych grzechotnika, kilku gatunków ryb oraz grzywacza – opowiada dr Coen Elemans. Teraz już wiadomo, że ptaki śpiewające także wykształciły ten bardzo wydajny rodzaj mięśni, co oznacza, że są one bardziej rozpowszechnione niż wcześniej sądzono. Możliwe, że mają je wszystkie ptaki śpiewające, nie tylko dwa wymienione wyżej gatunki. Zarówno szpak zwyczajny, jak i zeberka, zwana inaczej amadyną zebrowatą, są w stanie skurczyć i rozkurczyć struny głosowe w ciągu zaledwie 3-4 milisekund. Dla porównania, synonim błyskawicznego działania, mrugnięcie okiem, trwa aż 300-400 miliseksund. Supermięśnie są wprawiane w drgania o częstotliwości do 250 herców. Dr Elemans dodaje, że wyjątkowe wyposażenie wokalne umożliwia szybszą zmianę głośności i wysokości wydawanego dźwięku.