Znajdź zawartość

Jedzenie i dotyczące go wierzenia od dawna stanowią część ludzkiej kultury. Czym delektował się Napoleon, czego zaś nigdy nie zrobiłby z podanym mu daniem Elvis Presley, tego właśnie można się dowiedzieć z najnowszej książki braci Matthew i Marka Jacobów pt. Co jadali wielcy: ciekawa historia jedzenia i sławy. Jacobowie opowiadają o Angelinie Jolie zapoznającej się podczas pobytu w Kambodży z przekąskami z karaczanów, 13-letnim Erneście Hemingwayu zmuszonym za karę przez ojca do zjedzenia zabitego przez siebie jeżozwierza czy gwieździe rock and rolla Elvisie Presleyu, który nigdy nie kroił jedzenia. W wydawnictwie pojawiają się też wzmianki o Napoleonie. Francuski cesarz jako jeden z pierwszych zasmakował w zaprawianych rumem smażonych bananach w cieście. Aleksander Wielki zabraniał swoim żołnierzom żucia liści mięty, gdyż, wg niego, stawali się zbyt pobudzeni seksualnie, by móc walczyć. Amerykanie wyliczyli, że znany z zamiłowania do makaronu włoski tenor Luciano Pavarotti schudł i przytył w ciągu swojej kariery łącznie ok. 2268 kg. Nie pominęli też gwiazdy westernów Gary'ego Coopera, który zjadał ponoć codziennie rano solidną porcję kapusty kiszonej. Choć w naszej kulturze jedzenie stało się obsesją, gdy weźmiemy do ręki typową biografię, znajdziemy w niej bardzo mało informacji o nawykach żywieniowych znanej osoby. Ja i Mark wiedzieliśmy, że gdzieś przecież muszą być jakieś dane, dlatego postanowiliśmy trochę pokopać. Bracia wspominają, że gwiazdy bywają bardzo wybredne. Ulubionym daniem Kurta Cobaina z Nirvany był np. makaron z serem, ale wyłącznie marki Kraft. W ich książce pojawiła się też anegdota o Paulu Newmanie, który na randce ze swoją przyszłą żoną Joanne Woodward zabrał sałatkę do łazienki, zmył z niej sos, a następnie wrócił do stolika i zrobił własny. Dla Presleya wszystkie posiłki były rozgotowane. Ponoć stwierdzenie, że coś jest przypalone, stanowiło w jego ustach komplement dla szefa kuchni. W książce Jacobów znalazło się też miejsce dla polityków i George'a Herberta Walkera Busha, który zakazał jedzenia w Białym Domu swojego znienawidzonego warzywa: Jestem prezydentem Stanów Zjednoczonych i nigdy więcej nie zamierzam jeść brokułów. Jak widać, i znani mogą być pod wieloma względami mało znani...

Skąd fascynacja celebrities i ich życiem prywatnym, czy towarzyszyła rodzajowi ludzkiemu od zawsze, czy coś ją wyzwoliło? Badacze z Warwick University twierdzą, że jak zapłon podziałały nekrologi w XVIII-wiecznych czasopismach, które dały tzw. szarym ludziom wgląd w życie (i śmierć) wyższych sfer. Trzy wieki temu prasa zaczęła się prężnie rozwijać, a dział z klepsydrami cieszył się sporą popularnością. Brytyjscy naukowcy, którzy opublikowali wyniki swoich dociekań na łamach pisma International Journal of Cultural Studies, nie zgadzają się z teorią, że gwiazdy to "produkt" XIX-wiecznego romantyzmu. Wg nich, w poszukiwaniu pierwocin kultu celebrytów należy się cofnąć jeszcze o ok. 100 lat. Dr Elizabeth Barry podkreśla, że przedwczesna lub gwałtowna śmierć stanowiła wstęp, a zarazem test dla tego rodzaju sławy. Nekrologi odgrywały w tym procesie niezwykle ważną rolę. Szefowa zespołu przytacza przykład Izaaka Tarrata, opisanego pokrótce w magazynie Gentelman z 1789 r. Podawał się on za lekarza i przepowiadał ludziom przyszłość. Chadzał w futrzanej czapie, a sypiać zwykł w koszuli nocnej z adamaszku. Jego nekrolog był czytany przez licznych przedstawicieli różnych warstw społecznych. Od tego mniej więcej momentu można było zostać sławnym ze względu na ekscentryczne usposobienie, a nie z powodu ważnych osiągnięć. Poza tym raczkujący rynek reklamy zwrócił się ku popularnym, a nie wyszukanym gustom. Spostrzeżenia te są zapewne prawdziwe w odniesieniu do całej kultury Zachodu, która z biegiem czasu w coraz większym stopniu stawała się globalną wioską. Po raz kolejny pokazano też, jak ściśle śmierć i życie się przeplatają i uzupełniają.