Znajdź zawartość

Od dawna wiemy, że bakterie zyskują oporność na antybiotyki, a owady na środki owadobójcze. Tym razem amerykańscy naukowcy donoszą o znalezieniu kręgowca, który stał się oporny się na szkodliwą dlań substancję. Kręgowcem tym jest żyjący w rzece Hudson tomkod atlantycki. Uczeni z Woods Hole Oceanographic Institution (WHOI), NOAA oraz Uniwersytetu Nowojorskiego informują, że gatunek ten nie tylko przetrwał w bardzo zanieczyszczonej rzece, ale świetnie się w niej rozwija. Rzeka Hudson została zatruta w dużej mierze przez dwie fabryki General Electric, które przez 30 lat wypuściły do niej niemal 600 ton polichlorowanych bifenyli (PCB). Obecnie, 50 lat po zakończeniu zatruwania rzeki PCB, okazuje się, że tomkod świetnie sobie poradził w takim środowisku i rozwinął się w niej lepiej, niż kiedykolwiek wcześniej. Bliższe badania wykazały, że było to możliwe dzięki genowi AHR2, który kontroluje wrażliwość na PCB. U tomkoda żyjącego w Hudson wspomniany gen uległ zmianie. W proteinach AHR2 brakuje dwóch z 1140 aminokwasów, które zwykle są w nich obecne. Ich brak osłabia wiązania pomiędzy receptorami a PCB dzięki czemu, jak uważają uczeni, polichlorowane bifenyle nie szkodzą tomkodowi. Jednak to, co jest korzystne dla tego gatunku, szkodzi innym rybom. Tomkod może żyć w silnie zanieczyszczonym środowisku i rozmnaża się w zimie, jednak jego organizm magazynuje PCB. Wiosną tomkod staje się głównym źródłem pożywienia wielu ryb, które za jego pośrednictwem wchłaniają duże ilości szkodliwych substancji. Co gorsza później PCB trafia do organizmów ludzi, którzy jedzą ryby żywiące się tomkodem. Modyfikacja AHR2 szkodzi też bezpośrednio samemu tomkodowi, gdyż ryba staje się bardziej wrażliwa na inne szkodliwe substancje, jak na przykład na wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne. Tomkod z rzeki Hudson przeszedł bardzo szybkie zmiany ewolucyjne w ciągu 50-100 lat od momentu wypuszczenia do rzeki trucizn. Żadna tak szybka zmiana w ewolucji nie jest korzystna - stwierdził Issac Wirgin z Uniwersytetu Nowojorskiego. Ostatnio Agencja Ochrony Środowiska (EPA) wydała zarządzenie nakazujące oczyszczenie rzeki Hudson z PCB. Może to stanowić zagrożenie dla tomkodów ze zmodyfikowanym AHR2.

Niektórzy specjaliści łączą depresję z niskim poziomem kwasów tłuszczowych typu omega-3 w organizmie, obecnie nauka nie dysponuje jednak przekonującymi dowodami, jakoby same kwasy pozwalały wygrać ze wszechogarniającym smutkiem. Autorzy raportu nadmieniają również, że nie ma zbyt wielu dowodów na potwierdzenie tezy, że omega-3 stosowane równolegle z antydepresantami pomagają pacjentom z depresją. Trzeba to konieczne sprawdzić, zanim lekarze zaczną polecać swoim podopiecznym suplementy z olejami rybnymi. Kwasy omega-3, obecne w tłuszczach uzyskiwanych z ryb, w orzechach, pestkach i warzywach zielonolistnych, biorą udział w przekaźnictwie chemicznym w mózgu, pomagają regulować aktywność naczyń krwionośnych oraz pewne aspekty funkcjonowania układu odpornościowego, które wpływają na ośrodkowy układ nerwowy — piszą naukowcy na łamach pisma Drug and Therapeutics Bulletin. Akademicy przeanalizowali ok. 9 publikowanych badań nad depresją, którą leczono bądź za pomocą samych suplementów z kwasami tłuszczowymi omega-3, bądź antydepresantami łączonymi z kwasami. Ogólnie omega-3 były dobrze tolerowane. Najpowszechniejsze skutki uboczne, zwłaszcza przy dużych dawkach, to: nudności, luźne stolce oraz odbijanie się rybą. Istniały obawy, że suplementy z tłuszczami rybimi mogą zawierać toksyny obecne w środowisku, takie jak dioksyny, polichlorowane bifenyle (PCB) lub rtęć. Dlatego też badacze uważają, że nie wolno przekraczać zalecanych dawek. Badania rybnych suplementów, przeprowadzone przez FSA [Food Standards Agency; brytyjska Agencja Norm Żywieniowych — przyp. red.], wykazały, że poziom rtęci nie zagraża zdrowiu konsumentów. Z powodu wysokiego stężenia witaminy A kobiety w ciąży powinny się ograniczyć do niskich dawek suplementów, ponieważ retinol mógłby uszkodzić płód.

Zgodnie z najnowszymi doniesieniami, wystawienie na działanie polichlorowanych bifenyli (PCB), związków stosowanych m.in. jako płyny hydrauliczne, dodatki do farb oraz lakierów, środki impregnujące, zmniejszaja reakcję układu odpornościowego na szczepienie. Dr Philippe Grandjean z Uniwersytetu Południowej Danii uważa, że zanieczyszczenia, takie jak PCB, odpowiadają za to, że w przypadku niektórych maluchów szczepionki nie spełniają swojego zadania. Sądzę, że jest kolejny powód, by zabezpieczać dzieci oraz ciężarne kobiety — tym razem przed zanieczyszczeniami chemicznymi. Zespół Grandjeana badał dwie grupy urodzeń: z duńskich Wysp Owczych i państw Europy Północnej. Przeciętna ekspozycja na działanie polichlorowanych bifenyli na wyspach bardzo się różniła i była nawet do 10 razy wyższa niż na północy Starego Kontynentu, ponieważ tradycyjna dieta ich mieszkańców może zawierać skażony PCB wielorybi tłuszcz. Obecność PCB oceniano na podstawie analizy próbek krwi ciężarnej, a w późniejszym czasie jej mleka i próbek krwi dziecka. Wśród 119 dzieci, które zaszczepiono na tężec i błonicę, a następnie zbadano w wieku 18 miesięcy, odkryto istotną statystycznie negatywną korelację między prenatalną ekspozycją na działanie polichlorowanych bifenoli a liczbą przeciwciał, zwłaszcza przeciwko błonicy. Im wyższe stężenie PCB, na które dane dziecko było wystawione, tym mniejsza liczba przeciwciał. Podobne efekty zaobserwowano u 129 starszych dzieci (7-latków), mających kontakt z bifenylami przed lub po narodzinach. U większości dzieci powstała wystarczająca liczba przeciwciał, by chronić je przed chorobami, u 21% 7-latków stężenie przeciwciał zwalczających anatoksynę błonicy była jednak za niska dla zapewnienia długotrwałej ochrony. Anatoksyna (inaczej toksoid) to toksyna bakteryjna pozbawiona przez obróbkę chemiczną swoich szkodliwych właściwości. Nadal stymuluje ona układ odpornościowy do wytwarzania przeciwciał i na tym właśnie opiera się działanie szczepionek. Reakcja układu immunologicznego na toksoid dyfterytu w wieku 18 miesięcy spadała do 24,4% na każde podwojenie dawki PCB w czasie ekspozycji prenatalnej. Przy ekspozycji po narodzinach otrzymano zbliżone rezultaty. Grandjean podkreśla, że PCB nie są jedynymi substancjami wpływającymi toksycznie na układ odpornościowy zwierząt laboratoryjnych.