Znajdź zawartość

Przeprowadzone na 145 przedszkolakach badania wykazały, że u chłopców, u matek których w okresie prenatalnym wykryto w moczu obecność dwóch popularnych ftalanów, zachodzą zmiany w mózgu. Dzieci takie mniej chętnie bawią się typowo męskimi zabawkami, takimi jak samochody czy plastikowa broń. Naukowcy pod kierunkiem Shanny H. Swan, dyrektor University of Rochester Medical Center for Reproductive Epidemiology, postanowili sprawdzić, czy wystawienie płodu na działanie czynników działających przeciwko androgenom, takich jak popularne ftalany, ma znaczenie dla przyszłego rozwoju mózgu. Nasze odkrycie powinno być jeszcze potwierdzone, ale uzyskane wyniki są intrygujące. Nie tylko zgadzają się z naszymi wcześniejszymi badaniami, które wykazały wpływ ftalanów na rozwój męskich narządów płciowych, ale odpowiadają też naszej wiedzy o tym, w jaki sposób hormony kształtują płeć naszego mózgu, a więc i nasze zachowanie - mówi profesor Swan. Ftalany są powszechnie używane do zmiękczania tworzyw sztucznych. Największe obawy naukowców budzą ftalan dwu-2-etyloheksylu (DEHP) oraz ftalan dibutylowy (DBP). Ludzie najwięcej wchłaniają ich wraz z pożywieniem, gdyż są one stosowane w polichlorku winylu, z którym żywność styka się w czasie przetwarzania, pakowania, przechowywania czy podgrzewania. Ftalany są też powszechnie obecne w plastikach, które mamy w domu, oraz w mydłach czy kosmetykach. Coraz częściej okazuje się, że związki te negatywnie wpływają na rozwój narządów płciowych, są odpowiedzialne z nieprawidłową przemianę materii i obniżają poziom testosteronu u dzieci i dorosłych. Badania profesor Swan wskazują, że wystawienie na DEHP i DBP wpływa na zmiany w mózgu płodu. Naukowcy sądzą, że być może oba ftalany zmniejszają produkcję testosteronu, co z kolei powoduje, że mózg dziecka jest mniej "męski" niż wynikałoby to z jego płci. Badania profesor Swan trwają od 1998 roku. Skupiła się ona na niewielkiej grupie rodzin, w których od ciężarnych pobierano próbki moczu. Kobiety urodziły w latach 2000-2003. Teraz matkom, których dzieci mają od 3,5 do 6,5 roku dano do wypełnienia kwestionariusz Preschool Activities Inventory (PSAI). Jego zadaniem jest wyszukanie różnic w sposobie zabawy zarówno wśród dzieci tej samej płci, jak i pomiędzy płciami. Już w przeszłości udowodnił on swoją przydatność, gdyż na jego podstawie można było wykazać negatywny wpływ polichlorowanych dwufenyli i dioksyn. Do kwestionariusza dołączono dodatkowe pytania, które miały wykluczyć przypadkowe różnice, jak np. wpływ większej liczby zabawek dla dziewczynek w domu badanego chłopca. Po opracowaniu rezultatów i porównaniu ich z danymi uzyskanymi z badań próbek moczu okazało się, że wystawienie w życiu prenatalnym na działanie DEHP i DBP powoduje, że mózgi synów matek z większymi poziomami tych ftalanów działają odmienne od mózgów ich rówieśników.

Choć od Bożego Narodzenia dzieli nas jeszcze miesiąc, na galeriach handlowych i w wielu przydomowych ogródkach zobaczyć już można lampki choinkowe. Joe Laquatra, profesor projektowania i analiz środowiskowych z Uniwersytetu Cornella, ostrzega jednak, że w wielu z nich można znaleźć stosunkowo duże ilości ołowiu (Journal of Environmental Health). Stężenia porównywano do norm amerykańskich, stworzonych na potrzeby Agencji Ochrony Środowiska (The Environmental Protection Agency, EPA) oraz Departamentu Gospodarki Mieszkaniowej i Rozwoju Urbanistycznego (Department of Housing and Urban Development, HUD). Nie wiadomo, czy kontakt z ołowiem obecnym w lampkach wpływa na stężenie tego pierwiastka we krwi, chociaż coraz więcej badań wskazuje, że jakakolwiek ekspozycja – zwłaszcza w przypadku dzieci – jest niebezpieczna dla zdrowia [...]. Nie ma standardów odnośnie do zawartości ołowiu w tego typu produktach, podobnie zresztą jak protokołów dla przeprowadzania na nich testów. Laquatra współpracował z Leilą M. Coyne, chemikiem i certyfikowanym ekspertem ds. ołowiu, oraz Markiem R. Pierce'em. Zespół określił zawartość Pb w 10 zestawach, które można zawieszać zarówno w pomieszczeniach, jak i na dworze. Kupiono je w Nebrasce i Nowym Jorku, reszta została wyprodukowana w latach 70. We wszystkich udało się wykryć obecność ołowiu, a stężenie przekraczało normy EPA i HOD dla takich samych powierzchniowo wycinków parapetów i podłóg. Co więcej, naukowcy nie odnotowali istotnych statystycznie różnic pomiędzy światełkami poszczególnych producentów, kupionymi w innych latach oraz zależnych od okresu użytkowania. Ołów występuje w polichlorku winylu, którym pokrywa się kable. Zapobiega to ich rozrywaniu i kruszeniu pod wpływem temperatury, światła czy wilgoci. W zależności od rodzaju użytego przewodu, w PCW znajduje się od 2 do 5% ołowiu. Ołów z lampek choinkowych może się dostać do przewodu pokarmowego, gdy najpierw dotykamy kabla, a potem przyrządzamy coś do jedzenia lub jemy bez użycia sztućców. Istnieje też inna droga. Gdy instalujemy lampki albo je zdejmujemy, do powietrza dostaje się trochę Pb, który zostaje następnie zainhalowany. Z tego powodu po zakończeniu dekorowania należy umyć ręce, a dzieci w ogóle nie powinny się tym zajmować.