Znajdź zawartość

Kolejne badania potwierdzają wcześniejsze doniesienia o istnieniu na terenie Amazonii wysoko zorganizowanych społeczeństw i gęstym zaludnieniu tego obszaru w przeszłości. Wgląd w przeszłość Amazonii dają nam prace archeologów z Brazylii i Szwecji. Na południe od miasta Santarem znaleźli oni pozostałości po aż 90 siedliskach ludzkich. "Najbardziej zdumiewające jest to, że wiele z nich znajduje się w dużej odległości od rzek, w okolicach, które są obecnie wyjątkowo rzadko zaludnione" - stwierdził Per Stenborg. Specjaliści dotychczas przypuszczali, że obszary oddalone od rzek były bardzo słabo zaludnione, gdyż tamtejsza ziemia jest bardzo uboga, a ponadto w okresach suchych nie ma tam żadnych źródeł wody. Takie przypuszczenia kontrastowały z doniesieniami hiszpańskiego odkrywcy Francisco de Orellana, który w latach 1541-1542 podróżował wzdłuż Amazonkii i opisywał Amazonię jako gęsto zaludniony region, z "miastami" znajdującymi się w oddaleniu od rzek. Obecnie naukowcy znajdują w Amazonii obszary tzw. "czarnej ziemi Indian". To żyzne miejsca, przystosowane przez ludzi do uprawy, otoczone ziemią mało żyzną. Okazuje się jednak, że mieszkańcy Amazonii nie tylko potrafili użyźnić ziemię. Równie ważny jest fakt, że w obok licznych dużych osad znaleźliśmy obniżenia terenu, niektóre o średnicy setek metrów. Mogą to być pozostałości zbiorników wodnych, które zapewniały wodę w okresach suchych - dodaje Stenborg. W okolicach Santarem archeolodzy znaleźli bardzo dużo przedmiotów będących dziełem ludzkich rąk, przede wszystkim ceramikę. Ponadto w Muzeum Kultury Świata w Goteborgu znajduje się duża, niezbadana dotychczas kolekcja materiału archologicznego zebranego w pobliżu Santarem w latach 20. ubiegłego wieku. Archeolodzy muszą jednak się spieszyć. Okolice Santarem ulegają obecnie szybkim przeobrażeniem. Rozwija się tam rolnictwo i budowane są liczne drogi, a to oznacza, że pozostałości po dawnych cywilizacjach mogą ulec zniszczeniu. Badania prowadzone przez Stonberga to część większego projektu, w którym bierze też udział wspominana przez nas wcześniej Denise Schaan.

Francuscy archeolodzy odkopali w północnej Syrii malowidło ścienne sprzed 11 tysięcy lat. Dzieło wykonane na ścianie w dzisiejszej Turcji, które dotąd uważano za najstarsze, jest o 1500 lat młodsze od opisywanego (Science). Do stworzenia malowidła o powierzchni 2 metrów kwadratowych wykorzystano 3 kolory: czarny, biały i czerwony. Natrafiono na nie w neolitycznej osadzie Djade al-Mughara nad Eufratem – powiedział Reuterowi reprezentujący Francuski Komitet Badań Naukowych Eric Coqueugniot. Wykopaliska są w tym miejscu prowadzone od wczesnych lat 90. Czerwony barwnik uzyskano, krusząc paloną skałę hematytową, biały z utłuczenia wapienia, a czarne elementy wykonano węglem drzewnym. Rysunek wygląda jak modernistyczny obraz [zdominowany przez kwadraty i prostokąty – przyp. red.]. Niektóre osoby [...] porównują go do malarstwa Paula Klee. Za pomocą metody datowania węglowego stwierdziliśmy, że powstał ok. 9000 r. p.n.e. Obok opisywanego malowidła znaleźliśmy drugie, ale nie będzie ono odkrywane aż do przyszłego roku. To precyzyjna i dlatego powolna praca. Obraz wykonano na glinianej ścianie domostwa. Tworzy ona okrąg, na którym umieszczono drewniany dach. W przyszłym roku malowidło trafi do muzeum w pobliskim Aleppo. Jedenaście tysięcy lat temu Djade al-Mugharę zamieszkiwało plemię utrzymujące się ze zbieractwa i polowań. Wioskę opuszczono, a potem została zalana błotem. Na stanowisku znaleziono liczne krzemienie i broń, a także zakopane pod domostwami szkielety. Coqueugniot przyznaje, że to jedna z wielu osad neolitycznych na terenie Syrii i Turcji. Najprawdopodobniej ich mieszkańcy komunikowali się ze sobą i żyli w zgodzie. Syryjski artysta Mustafa Ali podkreśla, że motywy podobne do wzoru uwiecznionego na ścianie były i są popularne na całym Bliskim Wschodzie. Można je np. podziwiać na współczesnych dywanach.