Znajdź zawartość

Jak zachęcić ludzi do oddawania krwi? Koreański projektant, który wziął udział w tegorocznym Helsińskim Tygodniu Designu, uważa, że może w tym pomóc zmieniony wygląd torebek na krew. Czerwone skarpetki kojarzą się wielu osobom ze Bożym Narodzeniem, a oddanie krwi to wspaniałomyślny gest, prezent ratujący chorym życie. Umieść w skarpecie swój prezent, a kiedyś to do ciebie wróci - zachęca Kiseung Lee. Sugeruję nowy design torebek na krew i mam nadzieję, że zainspiruję w ten sposób boom aktywnego krwiodawstwa na całym świecie. Artysta podkreśla, że dzieląc się czymś istotnym, ludzie mogliby poprawić jakość swojego życia i poczuć się jak święty Mikołaj.

Ludzie, którzy myślą o własnej śmierci, skupiając się przy tym na konkretach, są bardziej skłonni do działania na rzecz innych. Doktorantka Laura E.R. Blackie i jej promotor Philip J. Cozzolino z University of Essex zwerbowali w centrum miasta grupę 90 osób. Niektórzy odpowiadali na konkretne pytania dotyczące śmierci (opisywali swoje uczucia związane ze śmiercią i przekonania nt. tego, co stanie się z nimi po śmierci). Innych proszono, by wyobrazili sobie, że giną w pożarze mieszkania. Potem zadano im 4 pytania dotyczące sposobów radzenia sobie z tym doświadczeniem i o reakcje rodziny na tragedię. Grupa kontrolna myślała o bólu zęba. Później badanym dano do czytania artykuł na temat krwiodawstwa. Część ochotników zapoznawała się z wersją, której autor donosił o rekordowo dużych zapasach krwi i niewielkim zapotrzebowaniu na uzupełnienia. Reszta czytała o fatalnej sytuacji i ogromnym zapotrzebowaniu na krew. Na końcu wszystkim oferowano broszurę gwarantującą szybką rejestrację w centrum krwiodawstwa. Broszurę mieli brać tylko ci ludzie, którzy zamierzali oddać krew. Okazało się, że osoby myślące o śmierci w kategoriach abstrakcyjnych były motywowane wiadomością o niedoborach krwi, natomiast wolontariusze rozważający swoją własną śmierć brali ulotkę bez względu na to, którą wersję artykułu czytali. Wygląda więc na to, że ich chęć oddawania krwi nie zależała od sytuacji banków krwi. Blackie uważa, że myślenie o śmierci w kategoriach ogólnych nasila strach, natomiast analizowanie własnej śmierci skłania do zwrócenia ku najbardziej cenionym wartościom.

Krew ratuje życie - ale zwykle nie ma jej zbyt wiele: jest więcej potrzebujących, niż dawców. Dlatego tak ważne jest, żeby zapasy w bankach krwi nie marnowały się wskutek niewłaściwego przechowywania. Pomoże w tym zaawansowany czujnik Siemensa. Krew, jeśli ma ratować życie, musi być przechowywana w ściśle określonych warunkach, zwłaszcza stałej temperaturze. Nawet niewielka przerwa w chłodzeniu powoduje, że cenny płyn nadaje się do wyrzucenia. Jak jednak mieć pewność, że krew, którą chcemy wykorzystać, nie uległa zepsuciu? Rozwiązaniem jest zaawansowany czujnik RFID, który w sposób ciągły monitoruje i rejestruje temperaturę, alarmując o niedotrzymaniu ustalonych parametrów. Czujniki takie produkuje Siemens. Czujnik posiada baterię wystarczającą na trzy lata i przez ten czas zapamiętuje do 30 tysięcy wykonanych pomiarów. W przypadku przekroczenia zadanych granic informuje o tym przy pomocy migającej diody, a ponadto dla pewności można przy pomocy odpowiedniego czytnika sprawdzić „historię chłodzenia". Wyzwaniem dla inżynierów była niezawodność i trwałość - poza odpowiednio długim działaniem wytrzymuje on bez szkody napięcie 18 kilowoltów, upadek z półtora metra oraz przeciążenie 5000 G, jakie występuje podczas wirowania krwi. Jest wodoszczelny i niewrażliwy na promieniowanie rentgenowskie. Światowe zapotrzebowanie na krew to około 75 milionów jednostek krwi (ilość, jaką pobiera się jednorazowo od dawcy) rocznie. Jak się szacuje, unikając marnowania krwi można zaoszczędzić milion euro, nie wspominając o uratowanych chorych. Czujnik Siemensa przeszedł pomyślnie testy w trzech niemieckich szpitalach i jest w pełni gotowy do wejścia na rynek. Ponadto firma DB Schenker już wykorzystuje go do monitorowania warunków przechowywania i transportu innych wrażliwych produktów, głównie leków.

Pomimo wielu lat badań krew pobrana od dawcy pozostaje w wielu przypadkach lekiem niezastąpionym. Sytuacja ta może się jednak zmienić dzięki syntetycznym erytrocytom (czerwonym krwinkom) wytworzonym przez Nishtiego Doshiego z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara. Wytwarzanie syntetycznych czerwonych krwinek (ang. synthetic red blood cells - sRBC) zaczyna się od uzyskania matrycy nadającej całości soczewkowaty kształt, charakterystyczny dla erytrocytów. Na jej powierzchnię nakłada się do dziewięciu warstw mieszaniny potrzebnych białek (najważniejszym z nich jest oczywiście transportująca tlen hemoglobina) zatopionych w porowatym polimerze. Ostatnim etapem jest usunięcie matrycy z wnętrza powstających sRBC. Wytworzone w ten sposób struktury posiadają dwie podstawowe cechy czerwonych krwinek: zdolność do wydajnego przenoszenia tlenu z płuc do tkanek oraz elastyczność pozwalającą na docieranie w trudno dostępne miejsca. Dodatkowo są one w stanie przenosić wiele leków, a także substancje kontrastujące stosowane w badaniach rentgenograficznych. Chociaż w skład sRBC wchodzą białka wytwarzane przez naturalne erytrocyty, nie oznacza to, że do ich pozyskania konieczne będzie pobieranie krwi od dawców. Potrzebne składniki można bowiem uzyskiwać in vitro dzięki technikom inżynierii genetycznej. Czy to wystarczy, by możliwa była całkowita rezygnacja z usług dawców krwi? Z pewnością nie, ale wynalazek pana Doshiego jest ważną innowacją.

Z czym kojarzą się wampiry? Oczywiście, z krwią. A co dobrego mogą zrobić wampiry dla medycyny? Jak się okazuje, całkiem sporo. Przy okazji premiery serialu o tych niezwykłych postaciach jego twórcy postanowili wypromować swoje dzieło w całkiem nietypowy sposób: wspólnie z Amerykańskim Narodowym Czerwonym Krzyżem zorganizowali akcję honorowego krwiodawstwa. Nietypowe przedsięwzięcie zostało zorganizowane w związku z nadchodzącą premierą serialu The Vampire Diaries, będącego adaptacją serii książek autorstwa L.J. Smitha. Dzieła amerykańskiego pisarza opowiadają o perypetiach Eleny Gilbert, młodej narkomanki, która stała się obiektem westchnień dwóch braci-wampirów. Jak nietrudno się domyślić, opowieść o życiu dziewczyny z pewnością nie jest dla czytelnika nudna i nie brakuje w niej podejrzanych wydarzeń oraz - a jakże! - krwi. W związku z ogromnym sukcesem utworów L.J. Smitha, właściciele telewizji The CW oraz CTV wykupili prawa do stworzenia serialu o przygodach Eleny i jej niezwykłych przyjaciół. W związku ze zbliżającą się premierą dzieła, jego twórcy zorganizowali wspólnie z Czerwonym Krzyżem serię 230 wizyt w amerykańskich szkołach i college'ach, podczas których możliwe będzie oddanie krwi (rzecz jasna, na potrzeby szpitali, a nie wampirów). Przedsięwzięcie jest promowane przez dość wymowne hasło "zagłódź wampira, oddaj krew". Celem akcji jest zebranie 3400 jednostek (czyli nieco ponad 1500 litrów) krwi, czyli ilości, która powinna wystarczyć do uratowania około tysiąca osób potrzebujących tego wyjątkowego i niezastąpionego leku. Aby zachęcić potencjalnych dawców do podzielenia się swoją krwią z chorymi, każda osoba biorąca udział w akcji otrzyma zestaw promocyjnych gadżetów. Premierowy odcinek The Vampire Diaries zostanie wyemitowany już 10 września na antenie The CW.

Rywalizacja pomiędzy naukowcami i studentami z California Institute of Technology (Caltech) oraz bliźniaczej uczelni zlokalizowanej w stanie Massachussets, czyli MIT, jest niemal legendarna. Ostatnio przedstawiciele obu uczelni wyzwali się na prawdziwą bitwę! Polały się hektolitry krwi, ale, na szczęście, nic nikomu się nie stało. Jak to możliwe? Bardzo łatwo: studenci oddali się w ręce pracowników Amerykańskiego Czerwonego Krzyża, a "bitwa" była w rzeczywistości pomysłowo zaaranżowaną akcją honorowego krwiodawstwa. Impreza, nazwana "krwawą bitwą" (Blood Battle), ma charakter konkursu, którego zwycięzca jest wyłaniany na podstawie ilości oddanej krwi w przeliczeniu na liczbę pracowników i studentów całej uczelni. To już druga edycja imprezy, która ma odbywać się co roku. Trzeba przyznać, że przewidziana przez organizatorów nagroda za zwycięstwo może zachęcać do oddania "kawałka siebie" drugiemu człowiekowi. Triumfator otrzymuje bowiem... tytuł zwycięzcy, a to nie lada zaszczyt, biorąc pod uwagę zaciętą rywalizację pomiędzy Caltech i MIT. Warto przy okazji wspomnieć, że także polscy studenci organizują podobne akcje promujące honorowe krwiodawstwo. Nie sposób nie wspomnieć choćby o Wampiriadzie, a także o mniejszych, bardziej lokalnych inicjatywach. Doceniamy wysiłek Polaków, lecz prezentujemy pomysł ich amerykańskich kolegów. Wierzymy, że nadanie akcji charakteru honorowej rywalizacji mogłoby zwiększyć zainteresowanie ze strony polskich żaków. Przypominamy także o inicjatywie "Krewniacy", której oficjalna strona jest wspaniałym źródłem informacji na temat honorowego krwiodawstwa. Zapraszamy też do odwiedzenia witryny "Oddaj krew" prowadzonej przez Polski Czerwony Krzyż, jeden z organów koordynujących funkcjonowanie publicznej służby krwi w Polsce.

Pilnie poszukujemy dawców krwi z Krakowa i okolic. Osoby, które chcą nam pomóc, prosimy o jak najszybsze oddawanie krwi w wojewódzkiej stacji krwiodawstwa w Krakowie, na ulicy Rzeźniczej 11. Prosimy o podanie hasła "Janusz Bieroń", pobranie zaświadczenia i pozostawienie go w stacji, by rodzina mogła je odebrać. Janusz jest obecnie pacjentem Oddziału Klinicznego Kliniki Neurologii na ul. Botanicznej 3 w Krakowie. W stacji na Rzeźniczej można rejestrować się do godziny 7.30 - 17.30. Stacja pracuje też w najbliższą sobotę, 9 sierpnia, w godzinach 10-15. Telefon: 012 261 88 03, 261 88 04, 261 88 05. E-mail: dzial.dawcow@rckik.krakow.pl. Bardzo dziękujemy.