Znajdź zawartość

Naukowcy z Uniwersytetu w Bristolu twierdzą, że to mózg, a nie serce odpowiada za nadciśnienie. Dr Hidefumi Waki zidentyfikował nieznaną dotąd funkcję białka JAM-1, które występuje w ścianach naczyń krwionośnych mózgu. Okazało się, że wychwytuje ono białe krwinki. Kiedy tak się stanie, może się rozwijać utrudniający dopływ krwi do mózgu stan zapalny, a w konsekwencji niedotlenienie (wg pisma Hypertension). Badacze uważają, że udało im się wykazać, że nadciśnienie to choroba naczyniowa mózgu, a nie, jak wcześniej sądzono, serca. Jeden z członków zespołu, profesor Julian Paton, podkreśla, że kontrowersyjne odkrycie doprowadzi do opracowania nowych metod leczenia. Przyglądaliśmy się nowym sposobom leczenia pacjentów, którzy nie reagują na konwencjonalną terapię nadciśnienia, za pomocą leków zmniejszających stan zapalny i zwiększających przepływ krwi przez mózg. Przyszłym wyzwaniem będzie zrozumienie rodzaju stanu zapalnego [...], tak byśmy wiedzieli, jakich leków użyć i na co je ukierunkować. JAM-1 dostarcza nam nowych wskazówek, jak poradzić sobie z nadciśnieniem.

Po zażywaniu przez miesiąc eksperymentalnego leku o nazwie Adipotide, który wybiórczo odcina dopływ krwi do komórek tłuszczowych (adipocytów), otyłe rezusy straciły średnio 11% masy ciała. Jak donoszą naukowcy z MD Anderson Cancer Center przy University of Texas, zmniejszył się wskaźnik masy ciała, obwód w pasie, a także stopień otłuszczenia ciała. Uzyskanie takiej substancji do wykorzystania u ludzi mogłoby zapewnić niechirurgiczną metodę zmniejszenia ilości nagromadzonego tłuszczu białego. Obecne leki na odchudzanie mają kontrolować apetyt albo zapobiegać wchłanianiu tłuszczu z jelita - wyjaśnia dr Renata Pasqualini. Amerykanie zaprojektowali lek, który zawiera czynnik wiążący się z białkami powierzchniowymi naczyń zaopatrujących adipocyty w krew oraz syntetyczny peptyd, który uruchamia śmierć komórkową. Po ustaniu dopływu krwi komórki tłuszczowe są metabolizowane. W ramach wcześniejszych badań przedklinicznych otyłe myszy, którym podawano Adipotide, straciły ok. 30% masy ciała. Lek oddziałuje na białą (podskórną) tkankę tłuszczową. Większość leków na otyłość przepada podczas prób przejścia od gryzoni do naczelnych. Wszystkie gryzoniowe modele otyłości są wadliwe, ponieważ zwierzęta te mają odmienny metabolizm, a ośrodkowy układ nerwowy zupełnie inaczej reguluje apetyt i sytość niż OUN naczelnych, w tym ludzi. Z tego powodu znaczący spadek wagi u rezusów jest bardzo zachęcający. Badane małpy były spontanicznie otyłe. Nie przeprowadzano żadnych specjalnych zabiegów, np. modyfikacji genetycznych, by się takie stały. Zwierzęta te unikały aktywności fizycznej, zjadając jednocześnie więcej pokarmu przeznaczonego dla całej kolonii. Okazało się, że u małp zażywających Adipotide zmniejszała się insulinooporność (po leczeniu do osiągnięcia prawidłowej gospodarki węglowodanowej organizm wykorzystywał o ok. 50% mniej insuliny). Zmniejszyło się ogólne otłuszczenie ciała oraz otłuszczenie brzucha. Waga, BMI i obwód pasa spadały przez 3 tygodnie od zakończenia terapii, by zacząć na powrót wolno rosnąć dopiero w 4. tyg. Gdy w osobnym studium lek podawano szczupłym zwierzętom, nie nastąpił spadek wagi. Sugeruje to, że wpływ leku występuje wybiórczo u osobników z nadwagą/otyłością. Małpy biorące udział w obu studiach zachowały bystrość umysłu i wchodziły w kontakt z opiekunami. Nie wykazywały objawów mdłości ani nie unikały jedzenia. Główne efekty uboczne dotyczyły działania nerek. Skutki zależały od dawki, były przewidywalne i odwracalne. Pasqualini, dr Wadih Arap i zespół przygotowują się do testu klinicznego, w ramach którego otyłym pacjentom z rakiem prostaty przez kolejne 28 dni podawano by zastrzyki z eksperymentalnego leku. Naukowcy chcą sprawdzić, czy stan zdrowia mężczyzn się poprawi. Niektóre terapie raka gruczołu krokowego prowadzą bowiem do przyrostu wagi, a nadwaga bądź otyłość do zapalenia stawów. To w dalszy sposób ogranicza aktywność, waga rośnie i błędne koło się zamyka. Dodatkowo komórki tłuszczowe wydzielają hormony wzrostu, które zostają skrzętnie wykorzystane przez komórki rakowe.

Kiedy ludzie wykonują monotonne zadanie, ich mózg przełącza się na tryb spoczynkowy. Dzieje się tak bez udziału woli podmiotu. Monitorując aktywność mózgu, można przewidzieć, kiedy ktoś jest bliski popełnienia błędu, zanim jeszcze do tego dojdzie (Proceedings of the National Academy of Sciences). Norwescy naukowcy twierdzą, że pomyłki nie są efektem chwilowych zmian w aktywności mózgu lub koncentracji uwagi. Zamiast tego dr Tom Eichele z Uniwersytetu w Bergen przekonuje, że w pewnym momencie mózg stwierdza, że potrzebuje małej przerwy. Prawdopodobnie każdy zna to uczucie, że mózg nie jest tak chłonny, nastawiony na odbiór czy wydajny, mimo że nie zrobiliśmy nic, by do tego doprowadzić. Kiedy dochodzi do takiego przełączenia, następują zmiany w dopływie krwi. Otrzymują jej więcej te obszary, które uaktywniają się podczas odpoczynku. Taki stan mniej więcej o 30 sekund wyprzedza moment popełnienia błędu. Dysponując tą wiedzą, można by zaprojektować system wczesnego ostrzegania, który powiadamiałby ludzi, że powinni się skupić na wykonywanej czynności. Eichele współpracował z badaczami z USA, Wielkiej Brytanii oraz Niemiec. Zmiany w przepływie krwi odnotowali dzięki wykorzystaniu aparatu do rezonansu magnetycznego. Urządzenie do użytku codziennego musi być jednak mniejsze i sporo lżejsze (będzie przecież noszone na głowie). Teraz akademicy sprawdzają, czy EEG także potrafi wykryć zmianę trybu działania mózgu. Jeśli tak, bezprzewodowy i poręczny elektroencefalograf powinien się pojawić na rynku za 10-15 lat.

Kakao o specjalnym składzie może wspomagać sprawne działanie mózgu i opóźniać procesy starzenia się. Naukowcy przemawiający na dorocznym spotkaniu Stowarzyszenia na rzecz Postępów w Nauce w San Francisco zaprezentowali wstępne wyniki badań nad wpływem flawanoli na mózg. Wymienione związki wchodzą m.in. w skład kakao. Projekt sfinansowała firma Mars (producent cukierków). To ona dostarczyła także napój kakaowy do badań. Okazało się, że flawanole zwiększają dopływ krwi do mózgu i mogą w przyszłości zostać wykorzystane w leczeniu chorób naczyniowych. Mars wytwarza także czekoladki CocoaVia. Proces produkcyjny nie uszkadza przeciwutleniających flawanoli, które korzystnie wpływają na serce. Ian Macdonald ze Szkoły Medycznej Uniwersytetu w Nottingham chciał sprawdzić, czy bogate we flawanole kakao może polepszyć funkcjonowanie poznawcze w czasie wykonywania trudnych zadań. W zakrojonych na niewielką skalę badaniach wzięły udział młode zdrowe kobiety. Obrazowanie mózgu wykazało, że chociaż napój nie polepszył osiąganych wyników, to zwiększył dopływ krwi aż na 2-3 godziny. Macdonald uważa, że zjawisko to doceniliby ludzie starsi oraz np. osoby po miniwylewach. Dr Norman Hollenberg z Harvard Medical School testował efekty picia kakao z flawanolami na populacji panamskich Indian Kuna. On również zaobserwował zwiększenie przepływu krwi. Naukowiec uważa, że aby stwierdzić, jakie korzyści czerpie z tego mózg, trzeba by przeprowadzić próby kliniczne.

Kanadyjscy naukowcy twierdzą, ze osoby w pełni dwujęzyczne, które codziennie przez większość swojego życia posługują się oboma językami, mogą opóźnić początki demencji nawet o 4 lata (w porównaniu do ludzi władających tylko jednym językiem). Badacze tłumaczą, że wysiłek wkładany w posługiwanie się dwoma językami wzmaga dopływ krwi do mózgu i utrzymuje w zdrowiu połączenia nerwowe. A są to dwa ważne czynniki pozwalające skutecznie odpierać ataki demencji. Zespół profesor Ellen Bialystok z York University w Toronto badał 184 starsze osoby z objawami demencji, które w latach 2002-2005 uczęszczały do kliniki leczenia zaburzeń pamięci w stolicy Kanady. W grupie tej 91 osób mówiło jednym językiem, pozostałe (93) były dwujęzyczne. Naukowcy wyliczyli, że średni wiek pojawienia się pierwszych objawów demencji to w grupie jednojęzycznej 71,4 lat, a w dwujęzycznej: 75,5 — napisano w oświadczeniu. Różnica pozostaje widoczna nawet po uwzględnieniu innych potencjalnie istotnych czynników, takich jak różnice kulturowe, imigracja, poziom edukacji formalnej, zatrudnienie oraz płeć. Ellen Bialystok podkreśla, że dwujęzyczność odwleka początek, a nie zapobiega demencji. Wszystkie uzyskane do tej pory wyniki mają wstępny charakter. Zespół planuje głębiej zbadać korzystny wpływ dwujęzyczności na zdrowie.