Znajdź zawartość

Im bardziej dany człowiek boi się pająków, tym większe mu się one wydają. Psycholodzy tłumaczą, że wpływ fobii na percepcję obiektów, których ludzie się lękają, powoduje, że strach się utrzymuje (Journal of Anxiety Disorders). W ramach studium zespołu z Uniwersytetu Stanowego Ohio ochotnicy 5-krotnie spotykali się z żywymi pająkami - ptasznikami. Po zakończeniu każdej z sesji mieli ocenić rozmiary zwierzęcia. Okazało się, że im silniej ktoś się obawiał pająków, tym większe mu się wydawały. To napędza strach, utrwala go i sprawia, że trudno go przezwyciężyć - opowiada dr Michael Vasey, dodając, że podstawowym mechanizmem obronnym osoby z fobią jest unikanie. To jednak pułapka, ponieważ unikając, nie można się przekonać, że się mylimy, a postrzeganie obiektu fobii jako większego niż w rzeczywistości dodatkowo napędza unikanie. To prawdopodobnie jedno ze zjawisk odpowiadających za uporczywość fobii. Dodatkowo sprawę utrudnia fakt, że bojąc się czegoś, uważamy, że obiekty/scenariusze, których się obawiamy, są bardziej prawdopodobne od innych. W eksperymencie Amerykanów wzięło udział 57 osób z arachnofobią. Na przestrzeni 8 tygodni pięć razy spotykały się one z różnymi gatunkami ptaszników. Ich wielkość wahała się od 2,5 do nieco ponad 15 cm. Pająki umieszczano w odkrytym akwarium. Na początku sesji badani mieli stać w odległości 3,6 m (12 stóp) od zwierzęcia, później proszono ich, by się przybliżali. Kiedy stali już przy akwarium, mieli poprowadzić ptasznika wzdłuż jego ścianek najpierw za pomocą 20-cm, a następnie krótszego wskaźnika. W trakcie próby psycholodzy prosili ochotników o ocenę natężenia strachu na skali od 0 do 100. Po jej zakończeniu należało wymienić ewentualne objawy paniki oraz myśli związane ze zmniejszeniem strachu i przyszłymi spotkaniami z pająkami. Następnie badani oceniali gabaryty pająków, rysując na kartce pojedynczą linię. Miała ona oznaczać długość od czubka przednich odnóży do czubka tylnych odnóży. Analiza wykazała, że im wyższy uśredniony wskaźnik lęku w czasie spotkania z pająkiem, tym wyższe oszacowania jego wielkości (pająk wydawał się o wiele większy niż w rzeczywistości). Taką samą dodatnią zależność zidentyfikowano w przypadku wyników z kwestionariusza samoopisu i oceny wielkości. Rezultaty potwierdzono w czasie późniejszych badań na większej próbie osób z różnym nasileniem lęku przed pająkami. Wszystko wskazuje na to, że fobia zmienia nie tylko postrzeganie, ale i automatyczną postawę wobec obiektu.

W kwietniu zoo w Bristolu rozpoczyna kurs "Życie z pająkami" dla osób z arachnofobią. Odwiedzający będą mogli skorzystać z hipnoterapii, zajęć edukacyjnych oraz relaksacyjnych, a najodważniejsi spotkają się ze swoimi lękami oko w oczy. Przedsięwzięciem pokieruje psycholog Mary Ison. Simon Garrett, szef wydziału edukacyjnego ogrodu, uważa, że strach przed pająkami bywa rozdmuchiwany i napędzany przez media. Jedni ludzie uznają pająki za fascynujące istoty, a inni są przerażeni, co może w znacznym stopniu utrudnić im życie. Nasza kultura nie robi nic, by obalić mity, a programom telewizyjnym o pająkach towarzyszy często złowieszcza muzyka i gotyckie błyskawice. Kurs bristolskiego zoo ma pomóc zalęknionym jednostkom w odbudowaniu adekwatnego układu sił. Na razie sytuację kontrolują pająki, a to ludzie powinni panować nad sobą i swoim otoczeniem. Podczas sesji wszyscy są traktowani indywidualnie. Różne podejścia terapeutyczne gwarantują, że każdy znajdzie tu coś dla siebie i z pewnością nikt nie będzie do niczego przymuszany. Koszt pozbywania się fobii to 85 funtów, a zajęcia będą się odbywać w 9-osobowych grupach.