Znajdź zawartość

Osoby cierpiące na chorobę Alzheimera mogą nie pamiętać/nie rozpoznawać krewnych i przyjaciół, ale nadal cieszą się na ich widok. Badacze z University of Iowa uważają, że regularne spotkania z bliskimi skutecznie poprawiają ich nastrój (Proceedings of the National Academy of Sciences). Zwykła wizyta lub telefon od członków rodziny mogą mieć długotrwały wpływ na uczucie szczęścia pacjenta, nawet jeśli szybko zapomni on spotkanie czy rozmowę telefoniczną. Z drugiej strony rutynowe pomijanie przez pracowników domów opieki może zostawić chorego sam na sam ze smutkiem, frustracją i samotnością, choć nie będzie miał on pojęcia, co stanowi ich praprzyczynę – podkreśla główny autor studium psycholog Justin Feinstein. W ramach badania Amerykanie pokazywali 5 osobom ze szczególną postacią amnezji smutne i radosne filmiki. Uszkodzenie hipokampa – części mózgu odpowiedzialnej m.in. za przekształcanie wspomnień krótkotrwałych w długotrwałe – uniemożliwiało im tworzenie nowych śladów pamięciowych. Mimo że chorzy nie umieli później opowiedzieć fabuły, nadal pozostawały w nich przekazywane przez klip emocje. Na podobnej zasadzie pacjenci z demencją nie pamiętają rozmów, ale pozytywne doświadczenia na pewno poprawią im humor. Na wczesnych etapach alzheimeryzmu świeże wspomnienia krótkotrwałe również często zanikają. To jeden z początkowych symptomów choroby. Każdy z uczestników amerykańskiego eksperymentu oglądał przez 20 min – w różnych dniach - smutne lub radosne filmy. Ok. 10 min po zakończeniu klipu psycholodzy przeprowadzali test pamięciowy, by sprawdzić, czy chorzy potrafią go streścić. Ustalono, że o ile zdrowa osoba potrafi sobie przypomnieć ok. 30 szczegółów z każdego nagrania, to w badanej grupie jeden z pacjentów nie pamiętał dosłownie niczego. Po zakończeniu testu pamięciowego przyszedł czas na kwestionariusz dot. emocji. Okazało się, że nadal je odczuwali. Smutek utrzymywał się nieco dłużej od szczęścia, ale obie emocje pozostawały długo po wygaszeniu jakichkolwiek wspomnień związanych z filmem. U zdrowych osób uczucia słabną z upływem czasu. U dwóch chorych emocje nie wygasały; w rzeczywistości smutek towarzyszył im cały czas. Tym samym udało się zademonstrować, że to nieprawda, że wymazanie bolesnego wspomnienia usuwa cierpienie psychiczne. Mając to na uwadze, Feinstein apeluje o wypracowanie popartych badaniami standardów opieki nad pacjentami z chorobą Alzheimera.

Badacze z Hiszpanii wskazali ścieżkę biochemiczną, za pośrednictwem której marihuana powoduje utratę pamięci u myszy. Mają nadzieję, że dzięki temu uda się uzyskać leki o pożądanych właściwościach konopi, pozbawiając je jednocześnie właściwości amnestycznych (Nature Neuroscience). Od dawna wiedziano, że marihuana powoduje utratę pamięci, ponieważ oddziałuje na hipokamp. Nie udało się rozstrzygnąć, czy jest ona długotrwała, czy utrzymuje się tylko podczas stosowania substancji psychoaktywnej i jak narkotyk działa na poziomie biochemicznym. Rozpoczynając eksperyment, Rafael Maldonado i Andres Ozaita z Universitat Pompeu Fabra mieli świadomość, że aktywny składnik konopi indyjskich tetrahydrokannabinol (THC) wpływa na neurony z receptorami CB1. Występują one w kilku okolicach mózgu, lecz w hipokampie tylko w dwóch lokalizacjach, dlatego wyhodowali myszy pozbawione receptorów kannabinoidowych w każdej z nich - część miała je tylko w jednym, a część wyłącznie w drugim rejonie. Następnie gryzoniom wstrzyknięto ilość THC, która odpowiada dawkom zażywanym przez ludzi stosujących duże ilości narkotyku. Okazało się, że jedna grupa zwierząt zareagowała dobrze wszystkim znanym zapominalstwem. Druga funkcjonowała jednak zupełnie normalnie. W tej ostatniej wyeliminowano receptory z neuronów GABA-ergicznych. Zniknęły nie tylko efekty behawioralne. Wymazano również reakcje biochemiczne, które bezpośrednio odpowiadają za skutek amnestyczny – wyjaśnia Maldonado. Hiszpańskie studium wykazało, że konopie zmieniają syntezę białek. Oznacza to, że wpływ marihuany jest długoterminowy. To nie coś, co znika następnego dnia. Nadal nie wiadomo, przez jaki czas pamięć nie działa prawidłowo.

Naukowcy z Harvardu i McGill University pracują wspólnie nad tabletką amnezji. Pomogłaby ona osobom, które nie mogą zapomnieć o tragicznych wydarzeniach ze swojego życia. Pigułka przerywałaby szlaki biochemiczne, nie pozwalając przywołać wybranych wspomnień (Journal of Psychiatric Research). W eksperymencie wzięło udział 19 osób. Wszystkie przeżyły silny uraz: uległy wypadkowi albo zostały zgwałcone. Wydarzenie miało miejsce 10 lat temu. Przez 10 dni przechodziły one terapię tłumienia złych wspomnień. Ponadto podawano im albo propranolol, albo placebo. W czasie leczenia naukowcy prosili wolontariuszy o opisywanie traumatycznego wydarzenia. Po tygodniu okazało się, że pacjenci, którzy zażywali propranolol, przeżywali słabszy stres, opowiadając, co wydarzyło się przed dekadą. Podobne badania, tyle że na szczurach, przeprowadził profesor Joseph LeDoux z New York University. Za pomocą leku U0126 udało mu się wymazać określone wspomnienia, nie wpływając przy tym na inne. Zwierzęta uczono kojarzenia dwóch dźwięków z lekkim porażeniem prądem. Gdy więc słyszały któryś z nich, nastawiały się na to, co miało za chwilę nastąpić. Podczas odtwarzania jednej z nut połowie gryzoni naukowcy zaczęli podawać U0126. Po takiej terapii przestały one kojarzyć dźwięk z następującym po nim szokiem. Nadal obawiały się drugiego z odtwarzanych dźwięków, co świadczy o tym, że usunięto tylko jeden ze śladów pamięciowych.

Nasza umiejętność marzenia o przyszłości może być związana, a nawetzależna od zdolności do przypominania sobie przeszłości. Dzięki temuodkryciu uda się prawdopodobnie rzucić nieco światła na fenomen amnezji. Interesujące wyniki uzyskano z niewielkiego studium, w ramach któregoporównywano aktywność mózgu wolontariuszy podczas udzielania odpowiedzina pytania dotyczące osobistych wydarzeń z przeszłości, takich jakurodziny czy zgubienie się, a następnie podobnych sytuacji wprzyszłości. Skany mózgu 21 studentów ujawniły zaskakujący stopień pokrywania się obszarów zaangażowanych w oba zadania. Nasze odkrycia dostarczają argumentówna potwierdzenie tezy, że pamięć i myślenie na temat przyszłości są zesobą ściśle powiązane i pomagają wyjaśnić, dlaczego snucie planów naprzyszłość może być niemożliwe bez wspomnień — uważa Karl Szpunar z Washington University w St. Louis. Zaobserwowane wzorce aktywności mózgu da się częściowo wyjaśnić tym, że wzrokowy i przestrzenny kontekst przyszłych wydarzeń, zwłaszcza ruchów ciała, zostaje zapożyczony z przeszłości. W kwestionariuszu wypełnianym po teście studenci przyznali, że chcieliumieścić obrazy dotyczące przyszłości w znanych sobie miejscach (szkolei domu). Zapełniali je także znajomymi osobami: rodziną orazprzyjaciółmi. Wymagało to reaktywacji autobiograficznych wspomnieńwzrokowych z sieci neuronalnych odpowiedzialnych za ich przechowywaniei przywoływanie. To wyjaśniałoby, czemu osoby z amnezją mają problemy zpostrzeganiem siebie w przyszłości, mimo że nie sprawiają im trudnościrozważania na temat abstrakcyjnie rozumianej przyszłości (Proceedings of the National Academy of Sciences).