Znajdź zawartość

Przy Starostwie Powiatowym w Olsztynie powstał wyjątkowy skwer (zaułek botaniczny). Znajdują się tu rośliny, których nazwy nawiązują do Mikołaja Kopernika. Rosną tu np. powojnik, róża, tulipan i konwalie, z którymi uczonego uwieczniano na portretach. Skwer przy placu Bema został otwarty 21 maja. Data nie jest przypadkowa, gdyż 21 maja 1543 r. uznaje się za najbardziej prawdopodobną datę śmierci uczonego; w ten sposób uczczono więc jego pamięć. Jak podkreślił Wojciech Szalkiewicz z olsztyńskiego starostwa, zakładając zaułek botaniczny, starostwo chciało rozpropagować wiedzę o słynnym astronomie. Kopernik był kanonikiem warmińskiej kapituły katedralnej we Fromborku. Teraz znany jest przede wszystkim jako autor rozprawy "O obrotach sfer niebieskich", którą to publikacją zapoczątkował największą w dziejach świata rewolucję, nazwaną na jego cześć przewrotem kopernikańskim. Dlatego na jego temat opublikowano na całym świecie tysiące prac naukowych i popularnonaukowych. Jego imieniem nazwano też wiele wytworów Natury, jak i obiektów stworzonych ludzką ręką - zaznaczył Szalkiewicz, dodając, że pamięć o nim jest czczona m.in. przez botaników. Kopernikańskie rośliny Jako pierwszy rośliny nazwał na cześć Kopernika niemiecki biolog Carl F. von Martius (1794-1868), który w połowie XIX w. wyróżnił i opisał grupę palm występujących na obszarze Ameryki Południowej i Środkowej i nadał jej nazwę kopernicja (Copernicia). Do najciekawszych gatunków tego rodzaju należy zaliczyć Copernicię ceriferea [in. C. prunifera]. Ta dorastająca do 30 m wysokości palma jest rośliną bardzo użyteczną, należy do roślin woskodajnych [z dolnej strony liści kopernikii woskodajnej pozyskuje się wosk roślinny stosowany m.in. w farmacji]. Oprócz tego palma ta posiada jeszcze cenione jako budulec drewno i jadalne owoce. Także liście i korzenie tej kopernicji są użyteczne w przemyśle garbarskim i włókienniczym - wyjaśnił Szalkiewicz. Nadmienił również, że w przemyśle ceniona jest Copernicia alba, nazywana w Paragwaju "caranday". Jako że klimat Warmii jest zbyt surowy, by na skwerze mogła rosnąć prawdziwa palma, wykorzystano sztuczny okaz. Reszta roślin jest już prawdziwa. Znaleźć wśród nich można różę Mikołaj Kopernik, odmianę wyhodowaną w 1969 r. przez Bolesława Wituszyńskiego (jest to cielistoróżowy mutant wielkokwiatowej odmiany Carina). Trafił tu też powojnik Mikołaj Kopernik. Odmiana ta została wyhodowana pod koniec lat 80. XX w. przez brata Stefana Franczaka (1917-2009), jezuitę i wybitnego ogrodnika. W Zaułku Botanicznym Kopernika rośnie również holenderski tulipan, który powstał za sprawą 2 hodowców: Jana Ligtharta i Roberta J. Zandbergena. Poza tym warto przypomnieć, że w 2018 r. prof. Jerzy Bodalski zarejestrował w American Hemerocallis Society nową polską odmianę liliowca — Mikołaj Kopernik. Tę roślinę także można podziwiać na skwerze. Latem rabatę uzupełni lilia Mikołaj Kopernik, wyhodowana przez olsztyniankę dr Beatę Płoszaj-Witkowską, której pasją i naukową specjalnością są te ozdobne rośliny. Nowa odmiana trafi do Zaułka po uzyskaniu oficjalnego certyfikatu Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego w Londynie - doniosła Gazeta Olsztyńska. Wcześniej przekazane przez hodowczynię kultura in vitro oraz cebulki trafią w celu rozmnożenia do ogrodu powiatowego Zespołu Szkół Rolniczych w Smolajnach (tutejsi uczniowie i nauczyciele opiekują się Zaułkiem Botanicznym Mikołaja Kopernika). W nasadzeniach nie mogło zabraknąć konwalii majowych. Kwiatami Kopernika są przede wszystkim konwalie majowe (Convallaria majalis) – symbol wiedzy i sztuki medycznej, z którymi astronom przedstawiony jest na wielu portretach - dodał Szalkiewicz. Wydarzenia związane ze słynnym Warmiakiem z wyboru W lutym br., w dniu urodzin Kopernika, Olsztyn świętował 500. rocznicę obrony komornictwa olsztyńskiego przed krzyżakami (oddziały w sile ok. 5 tys. zbrojnych podeszły pod Olsztyn na początku 1521 r.; Kopernik administrował wówczas dobrami kapituły warmińskiej i rezydował na zamku). Z tej okazji przygotowaliśmy publikację "Mikołaj Kopernik. Wojna i dyplomacja", pokazującą historię tego epizodu wojny polsko-krzyżackiej z lat 1519-1521. A wspólnie z firmą Mazurskie Miody odtworzyliśmy Sublimat winny, według jego oryginalnej receptury, który okazał się warmińskim przebojem promocyjnym. Mam nadzieję, że teraz takim hitem turystycznym będzie z kolei nasz Zaułek Botaniczny Mikołaja Kopernika - wyjaśnił Andrzej Abako, starosta olsztyński. « powrót do artykułu