Znajdź zawartość

Badanie ponad 100 prehistorycznych palenisk w północnej Europie wykazało, że najstarsze mają co najwyżej między 300 a 400 tys. lat. Sugeruje to, że hominidy osiedliły się w chłodnym klimacie, nie opanowawszy uprzednio ognia. Przeżycie w temperaturach poniżej zera mogły im umożliwić wysokobiałkowa dieta i duża ilość ruchu. Kawałki osmalonych kości czy węgla drzewnego wcale nie muszą wskazywać, że człowiekowate potrafiły kontrolować ogień. Mogły go po prostu odpalać z naturalnych pożarów, wywołanych np. uderzeniem pioruna. Paola Villa z University of Colorado w Boulder i Wil Roebroeks z Uniwersytetu w Lejdzie szukali dowodów na istnienie ognisk, które nie mogły powstać naturalnie, np. w jaskiniach lub pod nawisami skalnymi, i były wykorzystywane w kontrolowany sposób. Chodziło m.in. o pozyskiwanie w nich czegoś w rodzaju smoły. Nasi przodkowie palili bowiem korę brzozy i za pomocą tak uzyskanego kleju mocowali krzemień do drewnianych uchwytów. Analizy amerykańsko-holenderskiego zespołu wykazały, że najstarsze ogniska palono przed 300-400 tys. lat, tymczasem niektórzy archeolodzy wspominali o okresie 1,6 mln lat temu, a Richard Wrangham z Uniwersytetu Harvarda uważał wręcz, że hominidy zaczęły władać ogniem 1,9 mln lat temu. W ramach tej teorii gotowane pokarmy ułatwiły trawienie, a uwolnioną dzięki temu energię można było wykorzystać do rozbudowy mózgu. Villa i Roebroeks skoncentrowali się co prawda wyłącznie na paleniskach z Europy, ale uważają, że także poza jej obszarem kontrolowane wykorzystanie ognia dalej niż przed circa 400 tys. lat pozostaje dyskusyjne. Jako przykład podają Swartkrans w RPA, gdzie znaleziono zwęglone kości. Tutaj, wg naukowców, w grę wchodziłoby raczej skorzystanie z okazji, czyli naturalnie zaprószonego ognia. Jedynym stanowiskiem, z którym wiążą się silne dowody na kontrolowanie ognia, jest Gesher Benot Ya'aqov w Izraelu. Nasi przodkowie używaliby tu ognia już 790 tys. lat temu.