Znajdź zawartość

Najbardziej na północ wysunięty odcinek Wielkiego Muru, zwany czasem „Murem Czyngis Chana” nie miał na celu obrony przed armiami mongolskiego zdobywcy. Izraelsko-amerykański zespół naukowy, który dokonał pierwszego szczegółowego mapowania tego fragmentu muru, stwierdził, że służył on raczej monitorowaniu ruchu ludności cywilnej. Wspomniana część muru liczy sobie około 740 kilometrów długości. Większa jej część znajduje się na północy Mongolii, a reszta przebiega przez terytorim Chin i Rosji. Linii tej nigdy szczegółowo nie badano, jednak zakładano, że mogła powstać ona głownie z myślą o obronie przed nomadami z północy. Odcinek ten budowano mniej więcej w latach 1000–1300. Przed naszymi badaniami  sądzono że zadaniem tego muru było powstrzymanie armii Czyngis Chana, mówi Gideon Shelach-Lavi z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Jednak dwuletnie badania wykazały, że ten fragment muru był niewysoki, przechodzi przez doliny i zbudowano go w pobliżu dróg i ścieżek. Uważamy, że służył on bardziej monitorowaniu lub blokowaniu ruchów ludności i ich stad. Może w celu ich opodatkowania, dodaje Shelach-Lavi. Uczony nie wyklucza, że decyzja o jego zbudowaniu mogła mieć związek z przemieszczaniem się pasterzy na południe w poszukiwaniu cieplejszych regionów z lepszymi pastwiskami. Naukowcy, którzy wykorzystali drony, zdjęcia satelitarne i tradycyjne techniki archeologiczne stwierdzili że mur usypano z ziemi i rozmieszono w nim 72 różne struktury. Analizy wskazują, że północny mur był budowany według istniejącego planu. Jego umiejscowienie pomiędzy dwoma pasmami górskimi, zorganizowane rozmieszczenie struktur pomocniczych oraz łączenie różnych typów struktur wskazują na szczegółowe planowanie. Naukowcy nie mają wątpliwości, że służył on obserwacji, ochronie i monitorowaniu okolicznych terenów. Uważamy jednak, że północny mur nie był ufortyfikowaną granicą, jak czasem sugerują to autorzy innych prac. Zarówno dynastie Liao jak i Jin [za czasów tych dynastii budowano ten odcinek muru - red.], prawdopodobnie nie postrzegały swoich terenów jako zamkniętych sztywnymi granicami. Raczej uważali, że imperium powinno kontrolować ruchy ludności, z której znaczna część była nomadami, niż skupiać się na obronie granic lądowych. Pogląd ten jest o tyle uzasadniony, że o ile mur znajduje się na zachód od granic państwa dynastii Jin, to był wewnątrz terytorium Liao, czytamy na łamach Antiquity. Zbudowanie muru pomiędzy pasmami górskimi w płaskim terenie oraz umieszczenie różnych struktur w miejscach, które wydają sie naturalnymi miejscami przekraczania muru, a nie wyniesionymi punktami obserwacyjnymi, wskazuje, że zadaniem muru była kontrola ruchu ludności, a nie obrona przed armiami, dodają. Przypominają przy tym o występowaniu na mongolskim stepie śmiercionośnego zjawiska zwanego dzud. Istnieją różne typy dzud, od bardzo obfitych opadów uniemożliwiających wypas zwierząt, poprzez wzrost temperatury, a następnie jej spadek, co tworzy na stepie pokrywę lodową, aż po gwałtowna ochłodzenia, kiedy zwierzęta zamarzają. Nawet obecnie z powodu dzud na stepach Mongolii giną miliony zwierząt hodowlanych, a pozbawieni źródeł utrzymania pasterze migrują do miast. W przeszłości północny mur mógł pomagać w kontrolowaniu tych migracji. Ponadto mur mógł być pomyślany nie tylko jako metoda kontroli wielkich ruchów ludności, ale również na przykład przemieszczania się związanego a handlem. Pozwalał więc nadzorować przepływ ludzi i towarów z i do terytorium Liao oraz na tereny zajęte przez niepowiązane z imperium społeczności nomadów. Z historii wiemy, że np. Liao zabraniali eksportowania wyrobów z żelaza do plemion Huihu i Zuhu. Zakaz można było wyegzekwować na granicach. « powrót do artykułu

Dr Zhang Bingjian z Zhejiang University w Hangzhou uważa, że udało mu się odkryć tajemnicę trwałości Wielkiego Muru Chińskiego. Jak wyjaśnia chemik, ok. 1500 lat temu wapno gaszone w zaprawie zaczęto mieszać z lepką pastą z mąki ryżowej. Naukowiec podkreśla, że w wielu miejscach zaprawa nadal trzyma tak mocno, że budowli nie imają się nawet chwasty. Nie da się jednak ukryć, że na południu cesarstwa projekt nie został przychylnie przyjęty, ponieważ na potrzeby budowy rekwirowano zbiory ryżu. Jak się okazuje, wykorzystywano go nie tylko do wykarmienia robotników, ale i do zespojenia ze sobą bloczków. Starożytna zaprawa jest specyficzną mieszaniną o charakterze organiczno-nieorganicznym. Składnik organiczny to amylopektyna [rozgałęziony wielocukier skrobi] z dodawanej do zaprawy lepkiej pasty ryżowej, natomiast składnikiem nieorganicznym był węglan wapnia, z którego pozyskiwano wapno gaszone. Działając jak inhibitor i kontrolując wzrost kryształów CaCO3, amylopektyna pozwalała stworzyć zwartą mikrostrukturę. Zapewniało to murowi bardziej stabilne właściwości fizyczne i większą wytrzymałość mechaniczną. Akademik uważa, że zastosowanie ryżu w budownictwie było jednym z najważniejszych osiągnięć technicznych tamtych czasów. Bez tego nie zbudowano by tak odpornych na wodę czy oddziaływania pogodowe grobowców, pagód oraz murów miejskich. O ich jakości świadczy fakt, że wiele z nich można oglądać jeszcze dzisiaj, co więcej, część poradziła sobie nawet z trzęsieniami ziemi i współczesnymi buldożerami. Zespół z Hangzhou podkreśla, że to pierwsza w historii zaprawa kompozytowa. Po przeprowadzeniu szeregu testów zapraw o różnym składzie Chińczycy uważają, że wersja ryżowa nadal pozostaje najlepszym materiałem do renowacji starożytnych konstrukcji.

W maju naukowcy rozpoczną 4-letnie badania Wielkiego Muru Chińskiego (Wanli Changcheng). W ramach pierwszego tego typu przedsięwzięcia zostanie określona nie tylko dokładna długość, ale i przebieg fortyfikacji. Przybliżona długość umocnień, które miały od północy chronić Cesarstwo Chińskie przed najazdami koczowników, to 5 tys. kilometrów. Miejscami mur uległ większemu lub mniejszemu zniszczeniu, dlatego badania mają pomóc oszacować jego kondycję. Studium zostanie przeprowadzone przez Stanową Administrację Dziedzictwa Kulturowego oraz Stanowe Biuro Badań i Mapowania. Obejmie 13 prowincji, regionów i magistratów. Wielki Mur Chiński to w rzeczywistości wiele murów połączonych w jeden. Jego budowa rozpoczęła się w V wieku p.n.e. W 1987 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO.