Znajdź zawartość

Na Bliskim Wschodzie - w Syrii, Arabii Saudyjskiej i Jordanii - odkryto geoglify, które są starsze i liczniejsze od znanych na całym świecie rysunków z Nazca. Koliste kamienne struktury są widoczne zarówno na zdjęciach satelitarnych, jak i lotniczych. Naukowcy szacują, że powstały co najmniej 2 tys. lat temu (a może nawet przed 9 tys. lat), ale nie wiadomo, do czego miały służyć. Mają od 25 do 70 m średnicy. W samej tylko Jordanii [w jordańskiej części Harrat Ash Shamah] mamy o wiele więcej kamiennych budowli niż w Nazca. [Dodatkowo] pokrywają one większy obszar i są znacznie starsze – ujawnia David Kennedy, prof. historii starożytnej na Uniwersytecie Zachodniej Australii. Beduini nazywają geoglify "dziełami starych ludzi". Wszystkie poza jednym są zlokalizowane na równinie lawowej Harrat Ash Shamah. Przybierają wiele postaci: przypominają latawce, zwierzęta albo są ułożone w meandrujące linie czy prostokąty. Ich umiejscowienie nie ma nic wspólnego z mapą nieba, nie wiadomo więc, do czego miały służyć. Po raz pierwszy zauważył je w 1927 roku porucznik RAF-u Percy Maitland, jednak dopiero gdy zespół Kennedy'ego zaczął analizować zdjęcia lotnicze i satelitarne z Google Earth, okazało się, z jak rozpowszechnionym zjawiskiem mamy do czynienia. Nie wiadomo, ile geoglifów powstało na Bliskim Wschodzie, najpewniej jednak tysiące. Artykuł Kennedy'ego na ten temat ukazał się w piśmie Journal of Archeological Science. Na obszarze w pobliżu oazy Azraq w Jordanii znajdują się setki kolistych struktur. Archeolodzy uznawali kiedyś, że miały związek z nekropolią, ale teraz trudno byłoby utrzymać tę teorię. Żadnego z kamiennych wzorów nie widać bowiem z poziomu gruntu. By je ujrzeć, trzeba się wznieść w powietrze. Prof. Kennedy nadzoruje długoterminowy projekt Aerial Photographic Archive for Archaeology in the Middle East (APAAME), który ma umożliwić opracowanie metodologii do kontynuowania badania Bliskiego Wschodu z wykorzystaniem obrazów satelitarnych i map Google'a. Naukowcy zrobili niemal 45 tys. fotografii lotniczych obiektów, które zlokalizowano wcześniej na terenie Syrii, Arabii Saudyjskiej i Jordanii. Akademicy nazywają je kołami, bo są generalnie okrągłe; często ze środka wychodzą przywodzące na myśl szprychy linie. Kennedy nigdy nie był w Arabii Saudyjskiej, ale dzięki Google Earth przeskanował 1240 km kwadratowych pustyni i znalazł 1977 potencjalnych stanowisk archeologicznych. Korzystając z pomocy przyjaciela z Arabii Saudyjskiej, potwierdził, że 2 jego typy rzeczywiście mają naukowe znaczenie. Naukowcy podkreślają, że ścianki kolistych tworów są niskie. Zbudowano je bez użycia zaprawy czy nadawania kamieniom jakiegoś konkretnego kształtu. Typologię kół stworzono w oparciu o: 1) rodzaj lub brak pustego centralnego pierścienia, 2) liczbę i stopień wyprostowania dzielących koło "szprych", 3) obecność bądź brak stosów kamieni w obrębie lub wokół głównej struktury, 4) kształt głównej struktury oraz cechy zewnętrznych ścian. Generalnie geoglify były budowane na stokach lub szczytach wzgórz. Często, przede wszystkim w rejonach z grubszą pokrywą bazaltową, np. w pobliżu Azraq, Safawi i Aritein, konstruowano je w grupach. APAAME udostępniło swoje zdjęcia na Flickrze.

Francuscy archeolodzy odkopali w północnej Syrii malowidło ścienne sprzed 11 tysięcy lat. Dzieło wykonane na ścianie w dzisiejszej Turcji, które dotąd uważano za najstarsze, jest o 1500 lat młodsze od opisywanego (Science). Do stworzenia malowidła o powierzchni 2 metrów kwadratowych wykorzystano 3 kolory: czarny, biały i czerwony. Natrafiono na nie w neolitycznej osadzie Djade al-Mughara nad Eufratem – powiedział Reuterowi reprezentujący Francuski Komitet Badań Naukowych Eric Coqueugniot. Wykopaliska są w tym miejscu prowadzone od wczesnych lat 90. Czerwony barwnik uzyskano, krusząc paloną skałę hematytową, biały z utłuczenia wapienia, a czarne elementy wykonano węglem drzewnym. Rysunek wygląda jak modernistyczny obraz [zdominowany przez kwadraty i prostokąty – przyp. red.]. Niektóre osoby [...] porównują go do malarstwa Paula Klee. Za pomocą metody datowania węglowego stwierdziliśmy, że powstał ok. 9000 r. p.n.e. Obok opisywanego malowidła znaleźliśmy drugie, ale nie będzie ono odkrywane aż do przyszłego roku. To precyzyjna i dlatego powolna praca. Obraz wykonano na glinianej ścianie domostwa. Tworzy ona okrąg, na którym umieszczono drewniany dach. W przyszłym roku malowidło trafi do muzeum w pobliskim Aleppo. Jedenaście tysięcy lat temu Djade al-Mugharę zamieszkiwało plemię utrzymujące się ze zbieractwa i polowań. Wioskę opuszczono, a potem została zalana błotem. Na stanowisku znaleziono liczne krzemienie i broń, a także zakopane pod domostwami szkielety. Coqueugniot przyznaje, że to jedna z wielu osad neolitycznych na terenie Syrii i Turcji. Najprawdopodobniej ich mieszkańcy komunikowali się ze sobą i żyli w zgodzie. Syryjski artysta Mustafa Ali podkreśla, że motywy podobne do wzoru uwiecznionego na ścianie były i są popularne na całym Bliskim Wschodzie. Można je np. podziwiać na współczesnych dywanach.

Kanadyjscy eksperci stworzyli oprogramowanie, które pozwala ominąć rządowe firewalle osobom, żyjących w krajach, gdzie władze ograniczają dostęp do Sieci. Program Psiphon jest dziełem naukowców z University of Toronto. Aby umożliwić mieszkańcowi takiego kraju jak np. Chiny, swobodne poruszanie się po Internecie, osoba z państwa, gdzie nie ogranicza się dostępu do Sieci musi założyć konto w programie Psiphon dla mieszkańca Państwa Środka. Wówczas ten będzie mógł łączyć się z dowolną witryną na świecie. Ron Deibert, dyrektor Citizen Lab na University of Toronto poinformował, że Psiphona będzie można pobrać z Sieci już w najbliższy piątek (1 grudnia). Deibert przyznał, że oprogramowanie nie będzie podobało się władzom wielu krajów, także dlatego, że ułatwia łamanie lokalnego prawa. Jednak, jak stwierdził Kanadyjczyk, pozwala ono mieszkańcom tych państw na korzystanie z praw człowieka, do czego mają niezbywalne prawo. Wśród krajów ograniczających dostęp do Sieci z przyczyn politycznych znajdują się Chiny, Wietnam, Arabia Saudyjska, Syria, Iran oraz Egipt. Inne kraje cenzurują natomiast dostęp do witryn organizacji walczących o prawa człowieka, organizacji homoseksualistów czy serwisów informacyjnych. Deibert wyjaśnia, jak działa Psiphon. Mieszkaniec Kanady zakłada konto dla użytkownika w kraju, gdzie Internet jest cenzurowany. Następnie przekazuje mu login i hasło do konta. Ten może dzięki temu logować się na komputer w Kanadzie i wykorzystywać go do surfowania po Internecie. Komunikacja pomiędzy komputerem w Kanadzie, a w kraju cenzurującym jest szyfrowana, więc władze tego drugiego będą miały poważny problem ze śledzeniem poczynań swojego obywatela. Oczywiście, ten musi sobie zdawać sprawę, że takie działania mogą narazić go na niebezpieczeństwo związane z łamaniem lokalnego prawa.

W środkowej Syrii szwajcarscy badacze odkryli szczątki nieznanego dotąd olbrzymiego gatunku wielbłąda. Liczą one sobie ok. 100 tys. lat. To wielkie odkrycie, rewolucja w nauce — twierdzi profesor Jean-Marie Le Tensorer z Uniwersytetu w Bazylei. Nie wiedzieliśmy, że dromadery żyły na Środkowym Wschodzie ponad 10 tys. lat temu. Czy mogą to sobie państwo wyobrazić? Barki wielbłąda znajdowały się na wysokości 3 metrów, a samo zwierzę osiągało wysokość ok. 4 metrów. Było więc tak samo duże, jak żyrafy czy słonie. Nikt nie wiedział, że na Ziemi kiedykolwiek żyły tak duże gatunki [tego zwierzęcia — przyp. red.]. Tensorer, który prowadzi wykopaliska na pustyni w Kowm od 1999 roku, powiedział, że pierwsze duże kości znaleziono parę lat temu. Fakt, iż należą one do wielbłąda, został jednak potwierdzony dopiero wtedy, gdy ostatnio natrafiono na kolejne kości. Na pierwsze poszlaki wskazujące na istnienie dużego zwierzęcia natknęliśmy się w 2003 roku, ale nie byliśmy pewni, czy to olbrzymi wielbłąd. Grupa ludzi najprawdopodobniej upolowała wielbłąda, który przyszedł się napić ze źródełka. W pobliżu znaleziono kości ludzkie. Mają one (podobnie jak pozostałości wielbłądzie) ok. 100 tys. lat. Zostały wysłane do Szwajcarii, gdzie zostaną poddane badaniom antropologicznym.