Znajdź zawartość

Rozwój współczesnej cywilizacji nieodłącznie wiąże się z pieniądzem. Dlatego starożytne monety mogą wiele powiedzieć o powstaniu naszej dzisiejszej ekonomii - tak mówi Spencer Pope, archeolog zajmujący się dawną gospodarką. Badania prowadzone na kanadyjskim McMaster University mają rzucić nowe światło na gospodarkę i ekonomię starożytnych Grecji i Rzymu, czyli krajów, których kultura i cywilizacja jest bezpośrednim źródłem dzisiejszej. Materiały pisane i wykopaliska mogą nam na ten temat wiele powiedzieć, ale głód wiedzy naukowców zawsze jest większy. Dlatego profesor Pope, specjalista od dawnej Grecji, postanowił sięgnąć po bardziej bezpośrednie źródło informacji - antyczne monety. Co mogą nam one nowego powiedzieć? Oglądane gołym okiem - niewiele, ale przy użyciu nowoczesnych metod naukowych - bardzo dużo. Dlatego zespół archeologów z McMaster University nawiązał współpracę z naukowcami z dziedziny fizyki medycznej oraz radiologii stosowanej. Tacy fachowcy są niezbędni, aby dokładnie określić skład monet wybijanych w starożytności. Stosuje się do tego zaawansowane technologie, jak mikrosondy protonowe i fluorescencję rentgenowską oraz będący w posiadaniu uniwersytetu reaktor atomowy. Określenie metalurgicznej receptury monet nie jest proste - inne wyniki bowiem uzyskuje się często w badaniu powierzchniowym, inne zaś badając wnętrze monet (dzięki radiologii oczywiście bez uszkadzania ich). Osobnych procedur wymaga określenie zawartości podstawowych metali: złota, srebra, miedzi; osobnych: domieszek i zanieczyszczeń. Dokładna znajomość składu pozwoli na przykład na określenie miejsca wydobycia metali i miejsca ich wybijania. Dawne imperia były - podobnie jak dzisiejsze - podatne na kryzysy ekonomiczne. W takich okresach oszczędzano również na mincerstwie, używając tańszych metali - badania składu pozwolą zidentyfikować takie przypadki. Archeologów zajmujących się dawną ekonomią interesuje też na przykład, jak często fałszowano monety, który to proceder mógł mieć istotny wpływ na wartość pieniądza. Uzyskanie możliwie pełnego obrazu wymagać będzie przebadania jak największej ilości zachowanych monet z różnych okresów. Na razie zespół Spencera Pope'a jest na początku drogi, przebadawszy pierwsze dziesięć monet. Pełne efekty pracy zapewne będą nieprędko, ale pomogą nam zrozumieć rozwój ekonomiczny naszej cywilizacji.