Znajdź zawartość

Koziołek Matołek, którego przygody opisał Kornel Makuszyński, a narysował Marian Walentynowicz, skończył niedawno 90 lat. Muzeum Karykatury w Warszawie (MUKA) chce uczcić ten jubileusz i zaprasza odbiorców w wieku 4-10 lat na pierwszą w swojej historii wystawę dedykowaną dzieciom. Wystawę „Fikaj z Koziołkiem Matołkiem”, która przyjmie formę drogi do Pacanowa, będzie można oglądać od 7 stycznia do 19 marca. Wystawa-gra Jak zapowiada Muzeum, zwiedzający dostaną zadania do wykonania. Będą musieli się przeciskać, przeskakiwać, zjeżdżać, czołgać, wyciągać, przyczepiać i wspinać. Oparcie narracji wystawy-gry o fabułę komiksu zostanie podkreślone poprzez wykorzystanie w przestrzeni muzeum oryginalnych kadrów i rysunków z przedwojennych wydań „Przygód Koziołka Matołka”. Wystawa mogła powstać dzięki materiałom dostarczonym przez Witolda Tchórzewskiego, twórcę Muzeum Koziołka Matołka. Konieczny jest wcześniejszy zakup biletu. Od 22 grudnia zeszłego roku bilety można nabyć tutaj. Scenariusz składającej się z 2 części wystawy stworzył Michał Rzecznik, a scenografię Diana Marszałek. Za identyfikację graficzną odpowiada Studio Elipsy. Historia powstania Koziołka Matołka Inicjatorem powstania historyjki obrazkowej dla najmłodszych czytelników był najprawdopodobniej właściciel firmy wydawniczej Jan Gebethner. Późnym latem bądź wczesną jesienią 1932 r. z Marianem Walentynowiczem wybrał się on do Kornela Makuszyńskiego do Otwocka (z powodu zaawansowanej cukrzycy autor przebywał w tamtejszym sanatorium). Pisarz przystał na złożoną mu propozycję. W 1957 r. Walentynowicz opowiadał w „Słowie Powszechnym”, że przy butelce wina szukali z Makuszyńskim bohatera książeczki obrazkowej dla najmłodszych. Rozważyli różne zwierzęta - od kota i psa po zwierzęta egzotyczne - ale uznali, że wszystko już było. Wtedy Walentynowiczowi miał przyjść do głowy kozioł/koziołek Matołek, a Makuszyński stwierdził, że zabiera się do pisania. Po jakimś czasie rysownik zmienił jednak narrację i podawał, że podsunął pisarzowi jedynie słowo koziołek, a zarówno imię Matołek, jak i miejscowość Pacanów są już wkładem Makuszyńskiego. Jak podkreśla Justyna Staroń, autorka artykułu pt. „Matołek Broda. Przygody twórczo-wydawnicze” (Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka), źródłem materiałów, szczególnie do afrykańskich przygód koziołka, mogły być reportaże publicysty i podróżnika Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego. Istotny wkład przypisuje się również żonie Makuszyńskiego Janinie, która oddziaływała na treść jego utworów. Oprócz tego wśród osób mających wpływ na fabułę wymienia się Stanisława Wasylewskiego, autora pierwszej polskiej historyjki obrazkowej, który w październiku 1932 r. opublikował w „Orędowniku Wrzesińskim” artykuł pt. „Skąd się wzięły przysłowia”; zajmował się w nim m.in. powiedzeniem „W Pacanowie kozy kują”. Do 1934 r. włącznie powstały 4 tomy z przygodami Koziołka Matołka. Seria okazała się prawdziwym hitem wydawniczym. « powrót do artykułu

Koziołek Matołek jest popularnym bohaterem bajek dla dzieci, stworzonym 73 lata temu przez Kornela Makuszyńskiego (autora tekstu) oraz Mariana Walentynowicza (autora rysunków). Komiks ten należy do kanonu polskiej literatury dziecięcej, jednak do tej pory nie przetłumaczono go na żaden język obcy. Dopiero w bieżącym roku zdecydował się na to Jarosław Mikołajewski, dyrektor Instytutu Polski w Rzymie, a zarazem tłumacz języka włoskiego. We włoskiej wersji językowej poczciwy i głupiutki koziołek Capretto Scemetto mieszka w Dementinie. W odróżnieniu od Pacanowa z województwa świętokrzyskiego, Dementina naprawdę nie istnieje, chodziło tylko o skojarzenia z demencją i ograniczeniem władz umysłowych. Zatrudniona do przekładu przedwojennego ośmiozgłoskowca Monika Woźniak miała bardzo mało czasu (tylko dwa miesiące), ponieważ nowego konkurenta Pinokia postanowiono przedstawić włoskim dzieciom podczas festiwalu Corso Polonia, który rozpoczął się w Rzymie w zeszłą sobotę (14 października). Po raz pierwszy książeczkę Makuszyńskiego i Walentynowicza wydrukowało wydawnictwo Geberthnera i Wolffa (był wtedy 1933 rok). Obecnie wszelkie prawa do serii przygód Koziołka Matołka posiada w Polsce Oficyna G+P. We Włoszech wydawcą została firma La Nuova Frontiera Rudolfa Ribaldiego. Licząca 50 stron książeczka pt. Le avventure del capretto scemetto będzie kosztować 14 euro i znajdzie się na półkach księgarń w listopadzie.