Znajdź zawartość

Furcifer labordi, endemiczny kameleon z Madagaskaru, to najkrócej żyjący lądowy kręgowiec. Od momentu wyklucia się z jaja żyje co najwyżej 5 miesięcy. Podczas pory suchej całą populację tych gadów stanowią jaja. Jaja są inkubowane przez ok. 8 miesięcy. Młode wykluwają się na samym początku pory deszczowej. Kameleony szybko rosną i dojrzewają, żywiąc się występującymi w tym okresie w dużych ilościach owadami. Podczas rozrodu samice wabią partnerów jaskrawym ubarwieniem, a panowie walczą o swoje wybranki. Po spółkowaniu składane są jaja i z nadejściem pory suchej wszystkie dorosłe osobniki giną. Taka sytuacja przywodzi na myśl umierające po odbyciu tarła łososie. Dr Kris Karsten z Texas Christian University, autor studium, którego wyniki ukazały się w PNAS, roczny cykl życiowy to wielka rzadkość wśród gadów. Wg niego, tylko ok. 12 gatunków przechodzi w tak krótkim czasie tak wielkie przemiany, ale maksymalna długość ich życia jest większa niż rok, a w niektórych przypadkach sięga nawet 2 lat. W przeciwieństwie do nich maksymalna długość życia F. labordi to 4-5 miesięcy, dlatego cały cykl życiowy tego kameleona, nie tylko okres po wykluciu się z jaja, zamyka się w 12 miesiącach. Ekipa BBC postawiła sobie za cel sfilmowanie całego cyklu życiowego F. labordi. Specjalni przewodnicy pomagali Brytyjczykom w odnalezieniu zakamuflowanych zwierząt. Nawet wtedy nakręcenie koniecznych ujęć stanowiło nie lada wyzwanie, ponieważ przy tak szybkim wzroście – dziennie kameleon powiększa się o 2,5 mm – należy zawsze znajdować się we właściwym miejscu we właściwym czasie. Filmowców zadziwiła żarłoczność młodych, które starały się zjeść wszystko, co znalazło się na ich drodze. Biolodzy sądzą, że niezwykły cykl życiowy kameleona stanowi przystosowanie do trudnych warunków pogodowych lasów południowo-zachodniego Madagaskaru. Długi okres inkubacji jaj pozwala przetrwać niedobory pożywienia.

Południowy zachód Madagaskaru zamieszkuje kameleon Furcifer labordi, który większość, bo aż 3/4 życia spędza w jaju. Po wykluciu dożywa zaledwie 5 miesięcy. Żadne inne czworonożne zwierzę nie osiąga takiego przyspieszenia wzrostu, żyjąc przy tym tak krótko (Proceedings of the National Academy of Sciences). Do tej pory sądzono, że szybka śmierć kameleonów w niewoli to skutek błędów hodowlanych. Teraz okazuje się, że krótkie życie to zjawisko typowe dla tych nadrzewnych jaszczurek, przynajmniej dla niektórych... Kristopher Karsten, doktorant Wydziału Zoologii na Uniwersytecie Stanowym Oklahomy, natrafił na nietypowy cykl życiowy przez przypadek. Pod koniec sezonu nie było już co prawda młodych, lecz w lutym znalazłem padłe osobniki bez okaleczeń czy cech wskazujących na upolowanie. Populacja nagle bardzo się zmniejszyła. Nie widzieliśmy czegoś takiego u innych jaszczurek. Cykl życiowy madagaskarskiego kameleona zamyka się w 12 miesiącach. Większość stanowi okres inkubacji wewnątrz jaja. Po wykluciu cała populacja wymiera w ciągu 4-5 miesięcy. W czasie pięciu sezonów Karsten obserwował ok. 400 osobników. Dzięki temu udało mu się szczegółowo opisać cykl życia F. labordi. Wykluwanie rozpoczyna się razem z porą deszczową w listopadzie. Każdego dnia kameleon rośnie o 2,6 mm. Po osiągnięciu dojrzałości zaczyna się okres godowy. Samice składają jaja pod 138-mm warstwą piasku. Leżą tam przez 8-9 miesięcy do następnej pory suchej. W tym czasie wszystkie dorosłe osobniki giną. W przeprowadzeniu badań terenowych na Madagaskarze pomagał Karstenowi Laza Andriamandimbiarisoa z Wydziału Biologii Zwierząt Uniwersytetu w Antananarywie.