Znajdź zawartość

Dziedzictwo Zimnej Wojny pozwoliło na opracowanie metody dokładnego określania wieku rekinów wielorybich. Odkrycie, które opisano na łamach Frontiers in Marine Science, pozwoli na opracowanie lepszych strategii ochrony tych największych ryb na świecie. Określenie wieku rekinów wielorybich było dotychczas bardzo trudne, gdyż, podobnie jak inne rekiny i płaszczki, nie posiadają one otolitów służących do określania wieku innych ryb. Co prawda w ich kręgosłupach możemy wyróżnić warstwy, podobne do pierścieni drzewa, jednak nie było dotychczas zgody, jak szybko te warstwy się tworzą. Część specjalistów twierdziła, że pojedyncza warstwa przyrasta co roku, zdaniem innych było to co pół roku. Naukowcy z amerykańskiego Rutgers University, Uniwersytetu Islandii oraz Australijskiego Instytutu Nauk Morskich postanowili więc wykorzystać pozostałości po zimnowojennym wyścigu zbrojeń, by ostatecznie rozstrzygnąć sporną kwestię. W latach 50. i 60. XX wieku USA, ZSRR, Wielka Brytania, Francja i Chiny przeprowadziły wiele testów atomowych. Część z nich przeprowadzono w atmosferze. Jednym ze skutków takich działań było przejściowe dwukrotne zwiększenie izotopu węgla-14 w atmosferze. Izotop C14 jest często używany do datowania. Tempo jego rozpadu jest stałe, łatwo jest je zmierzyć. W wyniku testów broni atomowej najpierw doszło do nasycenia atmosfery C14, a następnie izotop ten trafił do oceanów, gdzie wciąż jest obecny. Możemy więc precyzyjnie porównać ilość izotopu C14 w tym fragmencie kości, który uformował się przed testami broni jądrowej i tym, który utworzył się już w czasie, gdy ilość izotopu została sztucznie zwiększona przez człowieka. Naukowcy przeanalizowali więc dane dotyczące prowadzonych w przeszłości testów broni jądrowej i porównali je z wynikami analiz szkieletów dwóch martwych od dawna rekinów wielorybich. Szczątki jednego z nich przechowywane są w Pakistanie, a szczątki drugiego – na Tajwanie. Pomiar C14 w poszczególnych warstwach wzrostu kręgosłupa ryb pozwolił precyzyjnie określić, jak często warstwy takie się tworzą, a zatem ile lat miały badane osobniki. "Stwierdziliśmy, że każda z warstw przyrasta przez rok", mówi Mark Meekan z Australii. To bardzo ważne, gdyż jeśli przeszacowujesz lub nie doszacowujesz tempa rozwoju zwierzęcia, stworzona strategia ochrony gatunku nie będzie działała, dodaje. Dzięki tym badaniom wiemy, że jeden z rekinów miał w chwili śmierci 50 lat. Po raz pierwszy wiek przedstawiciela tego gatunku został jednoznacznie określony. Wcześniejsze modele sugerowały, że największe rekiny wielorybie mogą żyć nawet 100 lat. W ciągu ostatnich 10 lat znacznie poszerzyliśmy naszą wiedzę dotyczącą przemieszczania się, zachowania, więzi społecznych i rozprzestrzenienia rekinów wielorybich. Jednak wciąż nie wiemy, tak podstawowych rzeczy jak wiek poszczególnych osobników czy przeciętna długość życia. Teraz widzimy, że to zwierzęta, które naprawdę długo żyją. « powrót do artykułu

Grupa Robocza ds. Antropocenu (AWG), wpływowy 34-osobowy panel naukowy, przegłosowała, by uznać istnienie nowej jednostki geologicznej – antropocenu. Do roku 2021 formalna propozycja w tej sprawie zostanie złożona w Międzynarodowej Komisji Stratygraficznej, której głównym celem jest ustalenie standardowej dla całego świata tabeli stratygraficznej. Za uznaniem istnienia nowej epoki geologicznej głosowało 29 członków AWG. Zgodnie z przegłosowaną propozycją antropocen rozpoczął się w połowie XX wieku, kiedy to gwałtownie rosnąca populacja ludzka zwiększyła tempo produkcji przemysłowej, wykorzystywania w rolnictwie środków chemicznych oraz inną aktywność. W tym samym czasie pierwsza próba broni atomowej pokryła naszą planetę radioktywnymi szczątkami, które zostały uwięzione w lodzie i osadach na całej Ziemi, wchodząc w skład zapisu geologicznego. Antropocen to geologiczna jednostka czasu i nazwa warstwy, mówi przewodniczący AWG, Jan Zalasiewicz, geolog z Uniwersytetu w Leicester. Wyniki głosowania nie były zaskoczeniem, gdyż już w 2016 roku na Międzynarodowym Kongresie Geologicznym nieformalnie uznano istnienie nowej epoki. Jednak od tamtej pory specjaliści szukali geologicznego znacznika, który kończyłby epokę holocenu i rozpoczynał antropocen, epokę, na którą zasadniczy wpływ ma działalność człowieka. Teraz zadaniem AWG będzie zidentyfikowanie i wybranie stratotypu dolnej granicy (GSSP) antropocenu, czyli globalnego markera, czegoś w rodzaju złotego standardu w zapisie geologicznym, od którego rozpoczyna się antropocen. Wśród kandydatów na GSSP antropocenu znajdują się różne miejsca na całym świecie, od jaskini w północnych Włoszech, poprzez Wielką Rafę Koralową po jezioro w Chinach. W ciągu najbliższych dwóch lat grupa ma wybrać GSSP oraz zdefiniować fizyczny dowód na rozpoczęcie antropocenu. Naukowcy zastanawiają się, czy za ten dowód nie uznać warstwy izotopów promieniotwórczych pochodzących z lat 1945–1963, kiedy to podpisano Układ o zakazie prób broni nuklearnej. Gdy propozycja AWG zostanie sformalizowana, zostanie ona rozpatrzona przez różne grupy wchodzące w skład Międzynarodowej Komisji Stratygraficznej. Gdy i one się z nią zgodzą, ostateczna ratyfikacja będzie należała do komitetu wykonawczego Międzynarodowej Unii Nauk Geologicznych. Trzej członkowie AWG, którzy głosowali przeciwko uznaniu istnienia antropocenu składali zastrzeżenia co do prób znalezienia pojedynczego jasnego sygnału z zapisie geologicznym. Ich zdaniem, należy uznać stopniowy coraz większy wpływ ludzkości na Ziemię, rozpoczynając od pojawienia się rolnictwa. Przytłaczająca liczba dowodów stratygraficznych wskazuje na istnienie postępującego w czasie antropocenu z wieloma początkami, a nie epoki, która rozpoczęła się od pojedynczego wydarzenia, mówi Matt Edgeworth, archeolog z University of Leicester. Jego zdaniem, uznanie, że antropocen rozpoczął dopiero od warstwy izotopów promieniotwórczych z testów jądrowych raczej utrudnia niż ułatwia naukowe zrozumienie wpływu człowieka na zmiany w systemie ziemskim. « powrót do artykułu