Znajdź zawartość

Naukowcy opracowali związek (S3) sprzyjający odbudowie osłonki mielinowej aksonów, która ulega uszkodzeniu w przebiegu różnych chorób, m.in. stwardnienia rozsianego (SR). Na łamach pisma Glia ukazał się ostatnio artykuł, którego autorzy opisali pomyślne zastosowanie S3 u myszy. Ekipa z Oregon Health & Science University rozpoczęła już testy S3 na populacji makaków japońskich ze swojego Centrum Prymatologicznego (małpy te zapadają na chorobę podobną do ludzkiego SR). Sądzę, że w ciągu mniej więcej roku będziemy mieć pewność, czy to dokładnie ten lek, który powinien przejść testy kliniczne na ludziach - opowiada prof. Larry Sherman. Naukowcy podkreślają, że wcześniej odkryto, że w mózgach pacjentów z SR akumuluje się kwas hialuronowy (HA). Co więcej, gromadzenie kwasu hialuronowego powiązano z zaburzeniem dojrzewania oligodendrocytów, a więc komórek gleju formujących osłonki mielinowe. Dalsze badania laboratorium Shermana pokazały, że w związanych z SR zmianach enzymy zwane hialuronidazami rozkładają kwas hialuronowy na drobniejsze fragmenty. We współpracy z prof. Stephenem Backiem Sherman ustalił, że fragmenty HA wysyłają do niedojrzałych oligodendrocytów sygnał, by nie włączały swoich genów mielinowych. W tej sytuacji akademicy postanowili sprawdzić, czy można zablokować aktywność hialuronidaz i w ten sposób nasilić mielinizację. W ostatnim dziesięcioleciu międzynarodowy zespół naukowców pracował pod przewodnictwem ekipy z Uniwersytetu Stanowego Ohio, by uzyskać związek, który neutralizuje hialuronidazy w mózgach pacjentów z SR oraz innymi chorobami neurodegneracyjnymi i w ten sposób przywraca zdolność komórek progenitorowych do dojrzewania w wytwarzające mielinę oligodendrocyty. Na łamach Glia opisano taki właśnie związek - będący zmodyfikowanym flawonoidem S3. « powrót do artykułu

Oligodendrocyty – komórki gleju formujące osłonki mielinowe - wydają się odgrywać ważną rolę w rozwoju stwardnienia rozsianego (SR), choroby demielinizacyjnej ośrodkowego układu nerwowego. Choć nie wiadomo, czemu komórki odpornościowe atakują mielinę, naukowcy z Karolinska Institutet wykazali, że niespodziewaną rolę w patogenezie mogą odgrywać oligodendrocyty, jedne z najbardziej rozpowszechnionych komórek mózgu i rdzenia kręgowego. Obecne metody leczenia koncentrują się na hamowaniu układu odpornościowego. Tymczasem my wykazaliśmy, że komórki obierane na cel przez układ odpornościowy, oligodendrocyty, nabywają w trakcie choroby nowych właściwości i mogą mieć większy wpływ na SR, niż dotąd przypuszczaliśmy - opowiada prof. Gonçalo Castelo-Branco. W mysim modelu SR wykazano, że pewne oligodendrocyty i ich komórki progenitorowe pod różnymi względami bardzo przypominają komórki odpornościowe. Biorą np. udział w uprzątaniu uszkodzonej w przebiegu choroby mieliny (robią to w sposób przypominający działanie komórek immunologicznych). Ponadto komórki progenitorowe oligodendrocytów potrafią się komunikować z komórkami odpornościowymi, zmieniając ich zachowanie. Autorzy publikacji z pisma Nature Medicine zademonstrowali, że komórki prekursorowe oligodendrocytów mogą fagocytować i że te, w których zachodzi ekspresja genów MHC II, są w stanie aktywować limfocyty CD4+ (efektorowe i pamięci). Stwierdziliśmy również, że w oligodendrocytach i ich komórkach progenitorowych zachodzi ekspresja pewnych genów powiązanych z podatnością na SR - dodaje Ana Mendanha Falcão. Ogólnie rzecz biorąc, zebrane fakty sugerują, że te komórki odgrywają ważną rolę albo w zapoczątkowaniu, albo w przebiegu SR - uważa David van Bruggen. W studium wykorzystano opracowaną niedawno metodę - sekwencjonowanie RNA z pojedynczej komórki (ang. single-cell RNA sequencing). Szwedzi przeprowadzili analizę transkryptomu linii oligodendrocytów z rdzenia myszy z indukowanym eksperymentalnym autoimmunologicznym zapaleniem mózgu i rdzenia (ang. experimental autoimmune encephalomyelitis, EAE). Będziemy kontynuować badania, by upewnić się co do roli odgrywanej w SR przez oligodendrocyty i ich komórki progenitorowe- podsumowuje Castelo-Branco. « powrót do artykułu