Znajdź zawartość

W pobliżu kibucu Ramat Rahel przy drodze Via Hebron na południu Jerozolimy odkryto grób z przełomu IV i III wieku p.n.e., w którym prawdopodobnie pochowano heterę. Wyjątkowe miejsce spoczynku i unikatowe wyposażenie grobu pozwalają pogłębić wiedzę na temat okresu hellenistycznego na tym obszarze. W komorze grobowej umieszczonej na kamienistym stoku znaleziono zwęglone ludzkie kości, które doktor Yossi Nagar z Izraelskiej Służby Starożytności zidentyfikował jako szczątki młodej kobiety. Jak mówi doktor Guy Stiebel z Uniwersytetu w Telawiwie, mamy tutaj do czynienia z najstarszym przykładem kremacji w Izraelu okresu hellenistycznego. Obok zwłok znaleziono świetnie zachowane doskonałej jakości lustro z brązu. To drugie lustro tego typu znalezione w Izraelu i jedno z 63 takich luster w świecie hellenistycznym, zauważył dyrektor wykopalisk, Liat Oz. W starożytnej Grecji hetery (gr. ἑταίρα – towarzyszka) cieszyły się większym poważaniem, pozycją społeczną i niezależnością niż zamężne kobiety. Były biegłe w sztuce, często bardzo dobrze wykształcone, miały zapewniać nie tylko usługi seksualne, ale i towarzystwo. Po odkryciu pochówku naukowcy zaczęli zastanawiać się, skąd grób greckiej kobiety na drodze wiodącej do Jerozolimy, z dala od najbliższych greckich osad. Grób ten szczególnie nas interesuje, gdyż niewiele mamy informacji o Jerozolimie i jej otoczeniu w czasach hellenistycznych – dodaje dr Stiebel. Wstępną odpowiedź na to pytanie daje analiza przedmiotów znalezionych w grobie. Przede wszystkim rzadkiego i kosztownego lustra z brązu. Tego typu przedmioty znajdowano dotychczas w świątyniach i grobach świata greckiego i hellenistycznego zawsze w kontekście posiadania ich przez kobiety. Dodatkową wskazówką, potwierdzającą pochodzenie zmarłej, były zagięte gwoździe, często znajdowane w pochówkach z kremacją w świecie greckim i rzymskim. Naukowcy doszli do wniosku, że mamy tutaj do czynienia raczej z pochówkiem hetery niż zamężnej kobiety, gdyż te drugie rzadko opuszczały dom. Brak zaś osadnictwa w pobliżu miejsca pochówku wskazuje, że mamy do czynienia z kobietą, która podróżowała w towarzystwie albo wysokiej rangi oficera, albo urzędnika. Takie lustra z brązu były kosztownymi luksusowymi przedmiotami. Grecka kobieta mogła w ich posiadanie wejść w dwojaki sposób. Albo był to jej posag, albo prezent dla hetery od zamożnego klienta. Wiemy o heterach, które były towarzyszkami, a nieraz i żonami, słynnych filozofów, wysokich rangą urzędników, generałów czy władców. Dlatego też naukowcy uważają, biorąc pod uwagę cały kontekst znaleziska, że to prawdopodobnie pochówek kobiety greckiego pochodzenia, która towarzyszyła wysokiemu rangą oficerowi lub urzędnikowi podczas kampanii Aleksandra Wielkiego lub – co bardziej prawdopodobne – podczas wojny diadochów. Po wstępnych badaniach izraelscy naukowcy skupiają się na bardziej szczegółowych analizach. Chcą na przykład określić, gdzie wyprodukowano lustro, co może pozwolić na poznanie pochodzenia jego właścicielki, a być może uda się zdobyć jakieś informacje na temat mężczyzny, któremu towarzyszyła. Więcej szczegółów poznamy w dniach 11-12 października, podczas konferencji na temat nowych odkryć w okolicach Jerozolimy. « powrót do artykułu

W Jerozolimie w pobliżu Wzgórza Świątynnego odkryto pierwszy złoty kolczyk z epoki hellenistycznej (III lub wczesnego II w. p.n.e.). Zakrzywioną obręcz o długości 4 cm wieńczy głowa rogatego zwierzęcia, prawdopodobnie antylopy lub jelenia. Dr Yuval Gadot z Uniwersytetu w Tel Awiwie wyjaśnia, że kolczyk mógł należeć do bogatego Greka mieszkającego w Jerozolimie albo zhellenizowanego Żyda. Właściciel mógł być zarówno kobietą, jak i mężczyzną. Przez ponad 100 lat wykopalisk prowadzonych w Jerozolimie poczyniliśmy wiele drobnych odkryć z tego okresu [znaleziono głównie fragmenty ceramiki i nieliczne monety; prawie nie było zaś pozostałości budynków, które można by dokładnie datować na okres hellenistyczny]. Jeśli połączymy z nimi kolczyk, być może zyskamy lepsze pojęcie o starożytnej Jerozolimie [...] - wyjaśniają Gadot i dr Yiftah Shalev z Izraelskiej Służby Starożytności. Zwierzę z kolczyka ma świetnie widoczne duże oczy i inne części pyska. Eksperci tłumaczą, że ozdobę wykonano techniką złotniczą zwaną filigranem, gdzie zdobienia, a nawet cały przedmiot robi się z cienkich drucików ułożonych w ażurową siatkę. Podobne kolczyki znajdowano w regionie Morza Śródziemnego, ale w Izraelu są one rzadkie. Dotąd odkryto tu zaledwie parę takich ozdób, wiele w regionie przybrzeżnym. Jeden nieco inny kolczyk pochodzi z grobowca w Hinnom. Archeolodzy podkreślają, że niewiele wiadomo o Jerozolimie epoki hellenistycznej. Wg nich, we wczesnym okresie hellenistycznym tutejsze osadnictwo nie sięgało poza szczyt wzgórza Ofel i dopiero później rozszerzyło się lekko na zachód do Doliny Tyropeonu. Biżuteria będzie wystawiana na dorocznej konferencji archeologicznej, która rozpoczyna się we wrześniu. Oprócz niej na stanowisku znaleziono kości, fragmenty ceramiki oraz złoty koralik ze zdobieniem przypominającym cienką linkę. Dzieli ono koralik na 2 części (po każdej ze stron widnieje 6 spiral). « powrót do artykułu