Znajdź zawartość

Skamieniałość kałamarnicy z zębem pterozaura stanowi, wg paleontologów, świadectwo polowania sprzed ok. 150 mln lat. Naukowcy podkreślają, że bezpośrednie dowody dot. udanego bądź zakończonego porażką polowania są rzadkie w zapisie kopalnym, ale mają zasadnicze znaczenie dla rekonstrukcji prehistorycznych sieci pokarmowych. Jak widać, ramforynch żywił się nie tylko rybami... Skamieniałość kałamarnicy Plesioteuthis subovata odkryto w 2012 r. w Solnhofen w Bawarii. Autorzy artykułu z pisma Scientific Reports wyjaśniają, że wielkość i kształt zakotwiczonego w niej zęba pasują do ramforyncha Rhamphorhynchus muensteri. Paleontolodzy uważają, że pterozaur podleciał nad powierzchnię wody, przymierzając się do podjęcia ok. 30-cm kałamarnicy z wymarłego rodzaju Plesioteuthis. Niestety, ta sztuczka mu się nie udała. Może dlatego, że kałamarnica była zbyt duża, a może dlatego, że znajdowała się zbyt głęboko w kolumnie wody. Przedstawicielka rodzaju Plesioteuthis rzucała się i wreszcie uciekła, wyłamując co najmniej jeden z zębów pterozaura; utkwił on w płaszczu mięczaka - wyjaśnia Jordan Bestwick z Uniwersytetu w Leicester. Ta skamieniałość jest ważna dla ustalenia diety ramforynchów. Stanowi też wskazówkę co do ich zachowań łowieckich. Akademicy sądzą, że prehistoryczni myśliwi łapali wodne zwierzęta, raczej lecąc bezpośrednio nad powierzchnią wody niż unosząc się na jej powierzchni. Badanie w ultrafiolecie pokazało, że ząb pterozaura tkwi w obecnie sfosfatyzowanej tkance miękkiej kałamarnicy (wierzchołek zęba częściowo przykrywa sfosfatyzowana tkanka płaszcza), co sugeruje, że nie znalazły się one koło siebie przypadkowo. Na podstawie morfologii uznano, że ząb pochodzi z przedniego-środkowego obszaru szczęki dużego, osteologicznie dojrzałego osobnika. Nie wiadomo, czy kałamarnica zginęła w wyniku ataku pterozaura, czy przeżyła jeszcze jakiś czas z jego zębem w ciele. « powrót do artykułu

Dzięki nowoczesnej metodzie obrazowania (laserowo stymulowanej fluorescencji) udało się rozwiązać 150-letnią zagadkę brakującego trzonu pióra, będącego holotypem Archaeopteryx lithographica. Trzon znaleziono, a przy okazji okazało się, że pióro wcale nie należało do archeopteryksa... Izolowaną skamieniałość odkryto w 1861 r. w Solnhofen w Bawarii. W tym przypadku nie jest to odcisk piór przy szkielecie, ale ciemny film. W pochodzącym z 1862 r. opisie pióra wspomina się o dość długim trzonie. Niestety, dziś jest on niewidoczny. Nawet ostatnia fluorescencja rentgenowska i badania obrazowe z wykorzystaniem UV nie zakończyły trwającej 1,5 wieku debaty. Nie było pewności, czy trzon w ogóle istniał i czy pióro było lotką pierwszego rzędu, lotką drugiego rzędu czy raczej pokrywą pierwszego rzędu. Gdy zespół dr. Michaela Pittmana z Uniwersytetu Hongkońskiego posłużył się LSF (od ang. Laser-Stimulated Fluorescence), pióro można było porównać do odcisków piór archeopteryksa, a także do piór współczesnych ptaków. Przed badaniem, którego wyniki ukazały się na łamach Scientific Reports, sądzono, że skamieniałość jest pokrywą pierwszego rzędu, ale obrazowanie zademonstrowało, że różni się ona od pokryw współczesnych ptaków - oś pióra nie przypomina bowiem rozciągniętej litery "s". Ekipa wykluczyła też, że skamieniałość jest lotką pierwszego rzędu, drugiego rzędu bądź sterówką archeopteryksa. Zamiast tego nowe dane sugerują, że pióro pochodzi z nieznanego opierzonego dinozaura. To niesamowite, że nowa technika pozwoliła nam rozwiązać 150-letnią zagadkę brakującego trzonu - cieszy się Daniela Schwarz, współautorka publikacji i kuratorka kolekcji z Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie. Odkrycie pokazuje, że różnorodność opierzonych dinozaurów wokół prehistorycznego archipelagu Solnhofen była najprawdopodobniej większa niż dotąd sądzono. « powrót do artykułu