Znajdź zawartość

Niemcy podpisały z Nigerią historyczną umowę, na podstawie której słynne brązy z Beninu wrócą do kraju swojego pochodzenia. Dwa zabytki – głowa króla i XVI-wieczna plakietka – zostały przekazane przedstawicielom Beninu podczas uroczystego podpisania porozumienia. Brązy z Beninu wracają do domu... Ich zabranie było złe, ich przetrzymywanie przez 120 lat było złe, stwierdziła Annalena Baerbock, minister spraw zagranicznych Niemiec. Ambasador Nigerii w Niemczech, Yusuf Tuggar, stwierdził na Twitterze, że bezwarunkowy zwrot 1130 zabytków to nowa era dyplomacji kulturowej. "Niemcy wysoko postawiły poprzeczkę dla chcących naprawiać kolonialne krzywdy". Nigeria od lat 60. ubiegłego wieku domagała się zwrotu zabytków. W ubiegłym roku podpisano protokół uzgodnień ustalający ramy czasowe zwrotu zabytków zagrabionych z pałacu królewskiego w Beninie. Obecnie w 20 niemieckich muzeach znajduje się się ponad 1000 brązów z Beninu, a berlińskie Muzeum Etnologiczne jest właścicielem drugiej największej w Europie kolekcji tych zabytków. Więcej tych dzieł sztuki posiada jedynie British Museum. Nie wszystkie brązy wrócą z Niemiec do Nigerii. Afrykański kraj zgodził się wypożyczyć niektóre z nich, by muzea nadal mogły je wystawiać. Podpisane porozumienie obejmuje nie tylko zwrot zabytków. Niemcy zgodziły się partycypować w budowie nowego muzeum, w którym brązy będą wystawiane. Edo Museum of West African Art stanie w pobliżu pałacu królewskiego w Edo City. Niemcy nie są jedynymi, którzy zwracają Nigerii tamtejsze zabytki. Wcześniej amerykański Smithsonian Institution zgodził się zwrócić większość posiadanych przez siebie brązów z Beninu. To zaś zwiększy nacisk na British Museum, które posiada około 900 brązów. Zgodnie z ustawą z 1963 roku British Museum nie może na stałe pozbywać się przedmiotów ze swoich zbiorów. Obecnie, w ramach europejskiej koalicji o nazwie Benin Dialogue Group, prowadzi ono negocjacje w sprawie wypożyczenia brązów z Beninu do Edo Museum of West African Art. Czym są Brązy z Beninu? Mimo, że zabytki są znane pod ogólną nazwą brązów z Beninu, to w rzeczywistości są wykonane głownie z mosiądzu. Niektóre z nich wykonano z połączenia brązu z mosiądzem, pojawia się też drewno, kość słoniowa, ceramika i inne materiały. Metalowe części wykonano techniką traconego wosku i są najwspanialszymi przykładami wykorzystania tej metody. Wiele brązów przedstawia królów i wojowników. Gdy umierał król, jego następca zamawiał portret zmarłego wykonany w brązie. Znamy około 170 takich przedstawień, najstarsze z nich pochodzi z XII wieku. Jako, że królowie zmonopolizowali najcenniejsze materiały, to na dworach królewskich powstawały wspaniałe brązy z Beninu i to dwory stały się ośrodkami rozwoju subsaharyjskiej sztuki. Brązy z Beninu to jedne z najwspanialszych przykładów sztuki afrykańskiej. To tysiące metalowych plakietek i rzeźb, które w przeszłości zdobiły pałac królewski w Królestwie Beninu (obecnie to stan Edo w Nigerii). Najcenniejsze z nich, cechujące się największym artyzmem powstały w czasie rządów króla Esigie (ok. 1550 r.) oraz Ersoyena (I poł. XVIII w.). Większość Brązów z Beninu została zagrabiona w 1897 roku podczas karnej ekspedycji armii brytyjskiej, w czasie której Brytyjczycy zdobyli Benin City, zakończyli istnienie niepodległego Beninu i włączyli ten kraj do kolonialnej Nigerii. Ekspedycję podjęto w odwecie za zmasakrowanie wyprawy brytyjskiego komisarza i konsula Protektoratu Wybrzeża Nigru, który – wbrew życzeniu króla Beninu – postanowił odwiedzić go w jego stolicy. Zrabowane brązy trafiły do British Museum oraz do wielu innych muzeów w całej Europie oraz Ameryce. Jeden z zabytków, Głowa Królowej Matki, znajduje się w Szczecinie. Nie wiadomo, jak się tam znalazła. « powrót do artykułu

British Museum przygotowuje się do zwrócenia posągu Persefony ukradzionego z Libii. Szacunkowa wartość zabytku to 1,5 miliona funtów. Posąg, o którym mowa, został w 2012 roku ukradziony z miasta Szahhat. W starożytności znajdowało się tam miasto Cyrena, którego ruiny są wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Cyrena została założona w VII wieku p.n.e. przez Dorów. Z tego miasta pochodzili znani filozofowie i uczeni, jak Arystyp, Eratostenes, poeta Kallimach czy znany z Biblii Szymon Cyrenejczyk. Marmurowy posąg o wysokości 1,2 metra przedstawia królową świata podziemnego, Persefonę. Został oni nielegalnie wydobyty z grobu w Cyrenie i przemycony do Wielkiej Brytanii. Doktor Peter Higgs, kurator zbiorów greckich British Museum mówi, że zabytek pochodzi z III lub IV wieku przed Chrystusem i jest jednym z najwspanialszych posągów tego typu, to niezwykle rzadki okaz. Posąg został znaleziony przez brytyjskie służby celne w jednym z magazynów w Londynie. W 2015 roku sędzia John Zani orzekł, że zabytek, będący własnością Jordańczyka Riada al-Quassasa, został fałszywie zadeklarowany na granicy. W dokumentach stwierdzono, że pochodzi on z Turcji, a jego wartość to 72 000 funtów. Sąd orzekł, że Qassas ma zapłacić 50 000 kosztów procesu, a posąg ma trafić do British Museum na czas rozstrzygnięcia przez sąd, kto jest jego prawdziwym właścicielem. Jednocześnie sąd odrzucił też twierdzenia niejakiego Hassana Fazeliego, biznesmena ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich, który utrzymywał, że posąg był w jego rodzinie od 1977 roku. Od czasu obalenia Muammara Kadafiego z Libii wywieziono olbrzymią liczbę zabytków. Władze kraju stopniowo starają się je odzyskiwać. Niedawno Stany Zjednoczone, po trwającym 11 lat śledztwie, zwróciły Libii posąg „Głowa kobiety w welonie”. Obecnie ONZ uznaje za zagrożone pięć miejsc w Libii wpisanych na listę światowego dziedzictwa. Są to: starożytna berberyjska osada Ghadamis, Cyrena, petroglify z Tadrart Akakus, Leptis Magna czyli jedne z najlepiej zachowanych na świecie ruin miasta rzymskiego oraz starożytne ruiny Sabrathy. « powrót do artykułu