Znajdź zawartość

Przed około trzema tygodniami pomiędzy miastami Ezgeleh a Sarpol-e Zahab w irańskim ostanie [to odpowiednik województwa – red.] Kermanszah mieszkańcy znaleźli kamień z reliefem płaskim. Zabytek znajdował się na klifie nad rzeką. Wysłana na miejsce ekipa specjalistów stwierdziła, że płaskorzeźba liczy sobie ponad 3000 lat i jest dziełem przedstawicieli cywilizacji mezopotamskiej. Miejscowe władze zauważają, że znaleziony zabytek podkreśl strategiczne znaczenie tego miejsca, które w przeszłości stanowiło granicę pomiędzy Mezopotamią a Wyżyną Irańską. Omid Qaderi, dyrektor wydziału turystyki ostanu mówi, że nowo odkryty relief niemal dorównuje wiekiem reliefowi Anubaniniego, zwanemu też reliefem z Sarpol-e Zahab, najstarszemu zabytkowi tego typu w Iranie. Relief Anubaniniego to najprawdopodobniej dzieło Lulubejów, ludu z gór Zagros. Przez wieki nękali mieszkańców Mezopotamii. Walczyli z nimi Sargon Wielki oraz Naram-Sin, który ich sobie podporządkował. Wkrótce jednak Lulubejowie odzyskali niepodległość i ponowili napady na Mezopotamię. To oni, między innymi, przyczynili się du upadku imperium akkadyjskiego. Jednak sam fakt, że Anubanini, król Lulubejów, kazał wznieść dla siebie stelę zwycięstwa, na której widzimy akadyjskie inskrypcje, wskazuje, że Lulubejowie przejmowali wzorce kulturowe potężnego sąsiada. « powrót do artykułu

Asyryjskie tabliczki z pismem klinowym pochodzące z II tysiąclecia przed Chrystusem łączą miejsce ich znalezienia z ważnym miastem handlowym. Gdy odczytano treść tabliczek znalezionych w ubiegłym roku przez naukowców z Uniwersytetu w Tybindze, okazało się, że miejsce ich odkrycia – Bassetki w Autonomicznym Regionie Kurdystanu w Iraku – to najprawdopodobniej starożytne miasto Mardaman. Według starożytnych źródeł było to ważne miasto w północnej Mezopotamii. Wiadomo, że istniało w latach 2200-1200 przed Chrystusem, że bywało i stolicą królestwa, i stolicą prowincji, wielokrotnie było zdobywane i niszczone. Dotychczas jednak nie było wiadomo, gdzie się znajdowało. Latem ubiegłego roku archeolodzy z Uniwersytetu w Tybindze odkopali w Bassetki archiwum składające się z 92 glinianych tabliczek. Datowano je na około 1250 rok przed naszą erą. Teraz tabliczki zostały odczytane przez doktor Betinę Faist z Uniwersytetu w Heidelbergu. Z ich treści wynika, że mamy do czynienia z siedzibą stolicy nieznanej dotychczas prowincji Imperium Asyryjskiego, która w XIII wieku przed Chrystusem obejmowała północną Mezopotamię i Syrię. Tabliczki wspominają o gubernatorze imieniem Assur-nasir i jego codziennych obowiązkach. Nagle okazało się, że miejsce wykopalisk to pałac asyryjskiego gubernatora prowincji, mówi profesor Peter Pfälzner, który kierował wykopaliskami. Wspomniano w nich też o mieście Mardaman, które jest prawdopodobnie tożsame z miastem Mardama, znanym ze starobabilońskich źródeł z około 1800 roku p.n.e. Źródła te wspominają, że miasto było stolicą królestwa, które w 1786 roku zostało podbite przez jednego z największych władców tamtych czasów, Shashiego-Adada I i włączone do jego mezopotamskiego imperium. Jednak, jak wiemy z tych samych źródeł, już kilka lat później tereny te były niezależnym królestwem rządzącym przez huryckiego władcę imieniem Tish-ulme. Nastąpił wówczas okres rozkwitu miasta, jednak niedługo później zostało ono zniszczone przez zdominowany wcześniej przez Hurytów lud Turukku, pochodzący z gór Zagros. Tekst z tabliczek i wykopaliska w Bassetki wskazują, że to nie był koniec. Miasto istniało nadal, a w latach 1250-1200 p.n.e. było nawet siedzibą gubernatora, dodaje profesor Pfälzner. Co ciekawe, historię Mardaman można prześledzić do samych początków rozwoju cywilizacji Mezopotamii. Źródła z okresu Trzeciej Dynastii Ur, z lat 2100-2000 przed Chrystusem opisują je jako ważne miasto na północnych rubieżach Mezopotamii. Najstarsze źródła, które o nim wspominają pochodzą zaś z czasów imperium akadyjskiego, pierwszego imperium w historii ludzkości. Dowiadujemy się z nich, że miasto zostało zniszczone około roku 2250 p.n.e. przez wojska Naram-Sina, najpotężniejszego z władców Akkadu. Tabliczki z Bassetki wnoszą ważne informacje do naszej wiedzy o geografii Mezopotamii, mówi Betina Faist. Naukowcy mają nadzieję, że dzięki nim i ustaleniu położenia Mardaman możliwe będzie określenie położenia innych wczesnych miast Mezopotamii. Mardaman, dzięki swojej pozycji na szlakach handlowych pomiędzy Mezopotamią, Anatolią a Syrią wyrósł do rangi wpływowego miasta i stolicy regionalnego królestwa. Niejednokrotnie było wrogiem potężnych mezopotamskich sąsiadów. Dalsze wykopaliska w Bassetki z pewnością przyniosą wiele ekscytujących odkryć, dodaje Pfalzner. Pochodzące z epoki brązu miasto Bassetki zostało odkryte w 2016 roku przez uczonych z Tybingi. « powrót do artykułu