Znajdź zawartość

Pół roku temu informowaliśmy, że Uniwersytet w Białymstoku, we współpracy z Fundacją Szklane Pułapki, austriacką organizacją BirdShades i firmą Unidevelopment SA rozpoczął testy folii mającej chronić ptaki przed śmiertelnymi zderzeniami ze szklanymi powierzchniami. W ramach testów niewidoczną dla człowieka folią pokryto 300 m2 szklanych ścian budynku na uniwersyteckim kampusie. Folia zawiera regularnie powtarzający się wzór widoczny w ultrafiolecie, który odbierają ptasie oczy. Teraz, po kilku miesiącach testów, nadeszła świetna wiadomość – folia działa. Studenci i pracownicy Wydziału Biologii UwB prowadzili od sierpnia do grudnia 2023 roku monitoring szklanej ściany budynku Wydziału Matematyki, na który nałożono folię. Jeszcze w latach 2021–2022 aż 25% martwych ptaków znalezionych na uniwersyteckim kampusie zginęło w wyniku zderzenia z tą ścianą. Po nałożeniu folii odsetek ten spadł do 10%. Widzimy, że jest jeszcze dużo do zrobienia, ale fakt, że udało się obniżyć śmiertelność, napawa optymizmem, mówi doktor Krzysztof Deoniziak z Wydziału Biologii UwB. Na całym świecie w wyniku zderzeń ze szklanymi ścianami ginie olbrzymia liczba ptaków. W USA, gdzie intensywnie prowadzi się szeroko zakrojone badania nad tym zagadnieniem, szacunki mówią o od 100 milionów do 1 miliarda ptaków rocznie, które ponoszą śmierć w ten sposób. To olbrzymia liczba, a dotyczy tylko jednego kraju. Choć zdarza się, że świeżo umyta szyba w oknie czy drzwiach jest tak przejrzysta, że jej nie widzimy, ludzki mózg, dzięki różnym wskazówkom w postaci klamek czy cieni, jest w stanie ją „zobaczyć”. Podobnie rozróżniamy ścianę lasu od jego odbicia w lustrzanej elewacji budynku. Ptaki trochę inaczej widzą świat i prawdopodobnie również odmiennie pojmują jego elementy. Swoje lustrzane odbicie traktują jako rywala, odbicie skupiska krzewów - jako ciągłość środowiska, a zacienione elementy szyb jako szczeliny, w których - ku swojej zgubie - próbują się schować przed drapieżnikiem. Ów efekt lustra, czy sama przezroczystość przeszklonych powierzchni, jest ogromnym zagrożeniem, mówił pół roku temu doktor Deoniziak. Mamy dookoła dużo terenów zielonych, przyroda jest tutaj obecna i bardzo się z tego cieszymy, natomiast nasz kampus stał się też „pułapką ekologiczną”, która powoduje śmiertelność ptaków. Żeby określić, jakie czynniki wpływają na tę śmiertelność, które powierzchnie, które ściany kampusu powodują największe straty, w 2019 roku rozpocząłem monitoring, w który zaangażowałem studentów z Koła Naukowego Biologów. Wiedzieliśmy, że zebrane dane posłużą zabezpieczeniu kampusu, dodaje uczony. Folia, którą nałożono na ścianę, została przekazana przez organizację BirdShades. To innowacyjny materiał, który po raz pierwszy użyto w Europie na tak dużej powierzchni. Jak widać, przyniosło to zamierzone efekty. Do sierpnia do grudnia pod ścianą znaleziono 6 martwych ptaków, o ponad połowę mniej niż w tym samym okresie poprzedniego roku. Badacze zastrzegają jednak, że to dopiero wstępne dane i konieczny jest dłuższy monitoring. Różne gatunki ptaków różnie się zachowują, mają odmienne zwyczaje, dlatego naukowcy chcą też sprawdzić, czy folia będzie równie skuteczna w ochronie różnych gatunków. Z kolei Ewa Przeździecka, wiceprezes Unidevelopment SA dodała, że jej firma zaczęła wprowadzać rozwiązania mające chronić ptaki. W jednej z inwestycji w Gdańsku już na etapie projektu pomyślano o zabezpieczeniu szklanych balustrad. « powrót do artykułu