Skocz do zawartości
Forum Kopalni Wiedzy
KopalniaWiedzy.pl

„Doktorze Wilkin, mam na strychu kości tych Prusaków”. Ocalone szkielety z bitwy pod Waterloo

Rekomendowane odpowiedzi

W bitwie pod Waterloo zginęło ponad 10 000 ludzi, jednak dotychczas na polu bitwy udało się znaleźć jedynie 2 szkielety. W ubiegłym roku opisywaliśmy wyniki badań, których autor twierdzi, że kości poległych zostały z czasem wykopane z masowych grobów i... przerobione na nawóz. Okazało się jednak, że do dnia dzisiejszego zachowało się więcej szczątków ofiar bitwy. Były one przechowywane... na strychu prywatnego domu.

W listopadzie ubiegłego roku Bernard Wilkin, badacz z Państwowych Archiwów Belgii był w Waterloo z wykładem dotyczącym wykorzystania kości poległych żołnierzy przez przemysł cukierniczy. Po wykładzie podszedł do niego starszy mężczyzna, który powiedział: doktorze Wilkin, mam na strychu kości tych Prusaków. Mężczyzna pokazał uczonemu fotografie i zaprosił go do swojego domu położonego w pobliżu pola bitwy w Plancenoit, o które Francuzi walczyli z korpusem pruskim Bülowa.

Kilka dni później Wilkin odwiedził mężczyznę i zobaczył kości. Właściciel domu wyjaśnił mu, że przechowuje je od lat 80. ubiegłego wieku. Dostał je od swojego przyjaciela, który znalazł szczątki kilka lat wcześniej. Jako, że jest kolekcjonerem napoleońskich memorabiliów planował wystawić kości w swoim prywatnym muzeum, ale uznał, że nie byłoby to etyczne i przechowywał szczątki na strychu. Niedawno mężczyzna stwierdził, że jest już stary i obawia się, co stanie się z kośćmi po jego śmierci. Skorzystał więc z okazji, że w okolice przyjechał specjalista pracujący dla rządu i postanowił przekazać mu kości.
Już obecnie wiadomo, że kości należą do co najmniej 4 żołnierzy, a znalezione wraz z nimi przedmioty, w tym guziki, sugerują, że byli to żołnierze pruscy. Na jednej z czaszek widoczny jest potężny uraz od miecza lub bagnetu.

Obecnie szczątki są badane przez ekspertów z Liege. Specjaliści oceniają, że istnieje 20–30 procent szans, że z kości uda się pozyskać DNA i dowiedzieć o żołnierzach coś więcej. Z Belgami współpracuje niemiecki historyk wojskowości Rob Schäfer, który działa z ramienia Niemieckiej Komisji Grobów Wojennych. Jeśli uda się przeanalizować DNA poległych, Schäfer chciałby porównać je z dostępnymi bazami danych, by sprawdzić, czy obecnie żyją jacyś ich krewni.

To jednak nie koniec niespodzianek. Wilkin mówi, że gdy był na strychu w Plancenoit mężczyzna, który go zaprosił, powiedział: a tak przy okazji, mój przyjaciel ma kości prawdopodobnie czterech brytyjskich żołnierzy, które znalazł podczas pracy z wykrywaczem metali przy Kopcu Lwa. Kopiec-pomnik wzniesiony na polu bitwy 10 lat po jej zakończeniu. Kości domniemanych Brytyjczyków są obecnie badane w Brukseli.

Wilkin podejrzewa, że więcej osób mieszkających w pobliżu może przechowywać szczątki ofiar bitwy.


« powrót do artykułu

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się

  • Podobna zawartość

    • przez KopalniaWiedzy.pl
      Dwunastego lipca na lodowcu Theodul, położonym na południe od Zermatt w kantonie Valais, znaleziono ludzkie szczątki i różne elementy wyposażenia alpinistycznego, m.in. but z czerwonymi sznurówkami. Badania DNA wykazały, że to wspinacz zaginiony od września 1986 r.
      Jak podano w komunikacie prasowym policji kantonu Valais, 38-letni wówczas alpinista z Niemiec nie wrócił z wyprawy w góry. Poszukiwania zakończyły się fiaskiem.
      Na jego szczątki natrafili wspinacze. Zostały one przetransportowane na oddział medycyny sądowej Spital Wallis. Zmarłego udało się zidentyfikować dzięki porównaniom DNA.
      Cofanie się lodowców ujawnia szczątki coraz większej liczby alpinistów, którzy zaginęli wiele lat temu.
      Warto przypomnieć przypadek Brytyjczyka Jonathana Conville'a, którego szczątki wypatrzył w 2013 r. pilot helikoptera transportującego materiały do naprawy schroniska górskiego na Matterhornie. Conville był uznawany za zaginionego od 1979 r., kiedy, z powodu pogarszającej się pogody, postanowił skorzystać z awaryjnego schroniska Solvay Hut i w drodze do niego odpadł od ściany. Mniej więcej rok później u podnóża lodowca na Matterhornie odkryto ciała 2 Japończyków, którzy zaginęli w burzy śnieżnej w 1970 r.
       


      « powrót do artykułu
    • przez KopalniaWiedzy.pl
      W Południowych Alpach Ötztalskich na zrównaniu szczytowym Cima Fiammante (Lodner) topniejący lód odsłonił szczątki co najmniej 15 koziorożców alpejskich (czaszki, inne części szkieletu, a nawet sierść). W oparciu o wstępne datowanie radiowęglowe ustalono, że mają ok. 7 tys. lat.
      Odkrycia dokonali w lipcu 4 alpiniści: Stefan Pirpamer, Tobias Brunner, Arno Ebnicher i Luca Mercuri. Zgłosi to stacji leśnej w San Leonardo in Passiria. Leśnicy przeprowadzili inspekcję i wydobyli szczątki. Fragmenty kości, czaszki i resztki sierści przekazano Fondazione Edmund Mach di San Michele.
       

      W laboratorium genetycznym w San Michele all'Adige badania przeprowadził zespół pracujący pod kierownictwem Heidi Christine Hauffe i Mattea Girardiego. Następnie dokumentację dostarczono do laboratrium datowania radiowęglowego Queen's University Belfast.
      Ustalono, że szczątki koziorożców mają ok. 7018 lat; są więc o ok. 1700 lat starsze niż znaleziony w 1991 r. Ötzi.
      Obecnie szczątki koziorożców są przechowywane w stacji leśnej. Wkrótce zostaną przekazane do Biura Dziedzictwa Archeologicznego. Powstała grupa robocza działająca pod egidą Muzeum Historii Naturalnej. To ona zadecyduje o tym, jakie kroki zostaną jeszcze podjęte, np. jakie badania powinno się przeprowadzić, kto się ich podejmie, a także gdzie i jak szczątki będą przechowywane.

      « powrót do artykułu
    • przez KopalniaWiedzy.pl
      Ostateczna klęska Napoleona, bitwa pod Waterloo, pochłonęła tysiące ofiar. Ta jedna z najbardziej znanych bitew w dziejach już w chwili jej zakończenia obrosła legendą, stała się tematem sztuki, a z czasem przedmiotem badań naukowych. Ledwie opadł dym wystrzałów, a na polu bitwy pojawili się pierwsi turyści, którzy pozostawili liczne opisy pola bitwy zasłanego ciałami poległych i rannych, ewakuacji rannych oraz grzebania i palenia zwłok. Dotychczas jednak na polu bitwy znaleziono pojedyncze szczątki. Co się więc stało ze zwłokami?
      Tony Pollard z University of Glasgow opublikował na łamach Journal of Conflicts Archeology artykuł, w którym przedstawia wyniki własnej analizy wspomnień, dzienników, gazet i dzieł malarskich z lat po bitwie.
      Pierwszymi turystami, którzy zjawili się na polu bitwy byli mieszkańcy Brukseli, w której w tym czasie żyła spora liczba Brytyjczyków. Był wśród nich James Ker, który pole bitwy pod Waterloo odwiedził już następnego dnia po zakończeniu walk. Szeroko opisał on to, co zobaczył, ale mimo że miał literackie aspiracje, jego wspomnienia nie zostały nigdy opublikowane. Z czasem zaczęli pojawiać się też turyści z zagranicy. Szczególnie z Wielkiej Brytanii, z których część wybrała się do Belgii tylko po to, bo obejrzeć pole bitwy. Najbardziej znanym z tych wczesnych turystów był bez wątpienia sir Walter Scott, który przybył pod Waterloo w sierpniu 1815 roku, dwa miesiące po bitwie.
      Ci pierwsi wizytujący skupiali się głównie na opisywaniu trzech wydarzeń: ewakuacji rannych (która trwała ok. 5 dni), pozbywaniu się ciał (co zajęło co najmniej 10 dni) oraz plądrowaniu pola bitwy, które trwało przez tygodnie, miesiące, a nawet lata.
      Z opisów wiemy, że zabici byli grzebani lub paleni nago. Szczególnie cennym nabytkiem były buty. Jednak cenne były również niektóre części ubioru. Brak jednak doniesień, by wkrótce po bitwie widywano miejscowych chłopów w żołnierskich ubraniach. Albo było więc zbyt wcześnie, by je założyć, albo materiał został pocięty i wykorzystany do produkcji innych ubrań, albo też wykorzystano go do produkcji papieru.
      Z relacji wiemy, że poległych chowano w płytkich grobach, z których deszcz wypłukiwał ziemię i trzeba było jej dosypywać. Część zmarłych spalono, ale niedokładnie, ponadto dotyczyło to mniejszości ofiar. Na polu bitwy powinny znajdować się więc tysiące pochówków.
      Z przeprowadzonych przez Pollarda analiz wynika, że odwiedzający pole bitwy wspominają o trzech masowych grobach. W wybierzysku piasku na północ od farmy La Haye Sainte miano pochować 4000 osób, w sadzie posiadłości Hougoumont spoczęło 7000 osób, a pomiędzy obiema farmami powstał trzeci z masowych grobów, gdzie pogrzebano 2000 poległych. Autor analizy stwierdza, że o ile same liczby są zapewne mocno przesadzone, to takie trzy masowe groby prawdopodobnie powstały. Większość zmarłych pochowano jednak w niewielkich pojedynczych lub podwójnych grobach.
      Pomimo tego, że relacje pisemne dość dokładnie opisują okolice, mamy też obrazy przedstawiające te wydarzenia, a farmy La Haye Sainte i Hougoumont wciąż istnieją, dotychczas nie tylko nie trafiono na masowe groby, ale w ogóle dotychczas znaleziono pojedyncze ciała.
      Przez dwie dekady po bitwie pod Waterloo europejskie pola bitew były łatwo dostępnym źródłem kości, które można było zmielić, a które – przed odkryciem w latach 40. XIX wieku superfosfatów – były używane w formie nawozu – czytamy w artykule. Pollard zauważa, że inni autorzy wspominali o takiej praktyce, jednak często z niedowierzaniem, a powszechne używanie kości z pól bitew zaliczano raczej do gatunku miejskich legend. Nawet autorzy, którzy wspominają o usuwaniu zębów poległych pod Waterloo, z których później powstawały protezy zwane „zębami z Waterloo”, nie wspominają o handlu kośćmi na potrzeby rolnictwa.
      Nie ma jednak powodu, jak stwierdza Pollard, by nie wierzyć np. gazecie The London Observer z listopada 1822 roku. Ocenia się, że z Europy kontynentalnej do portu w Hull importowano ponad milion buszli kości ludzi i zwierząt. Okolice Lipska, Austerlitz, Waterloo i innych miejsc, w których 15–20 lat temu rozgrywały się bitwy, zostały wyczyszczone z kości bohaterów oraz koni na których jeździli. Zebrane kości zostały dostarczone do Hull, a stamtąd do młynów kości w Yorkshire, gdzie silniki parowe i potężne maszyny zmieniły je na granulat. W takim stanie wysłano je do Doncaster, jednego z największych targów rolniczych w kraju, gdzie sprzedano im rolnikom, by nawozili swoje grunty.
      Autor tego samego artykułu zauważa, że Brytania wysyła młodych mężczyzn, by walczyli w zagranicznych wojnach, a potem robi z nich nawóz. Martwy żołnierz stał się bardzo wartościowym towarem, a dobrzy farmerzy z Yorkshire zadłużają się, by zamienić kości swoich dzieci w chleb. Siedem lat później London Spectator opisywał, że do szkockiego portu Lossiemouth zawinął statek z Hamburga wyładowanymi kośćmi poległych w bitwie narodów pod Lipskiem (październik 1813).
      Biorąc pod uwagę fakt, że sproszkowane kości były powszechnie używane w formie nawozu, możliwości przerobowe urządzeń do ich kruszenia, brak masowych pochówków na polu bitwy pod Waterloo oraz doniesienia prasowe z epoki, możemy z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że używanie ludzkich kości z pól bitew nie było jedynie miejską legendą.
      Można tylko przypuszczać, że jakiś czas po bitwie u właściciela terenu, na którym znajdowały się pochówki, pojawiał się agent firmy produkującej nawozy – takiej jak np. Northern Agricultural Co. Aberdeen, której siedziba mieściła się, nomen omen, przy Waterloo Quay – i składał ofertę. Przynajmniej niektórzy z właścicieli mogli z chęcią pozbyć się ze swojego terenu grobów i jeszcze na tym zarobić. Najbardziej pożądanym celem dla takich agentów mogły być masowe groby, gdzie szybko i tanio można było pozyskać liczne kości. A źródłem informacji o lokalizacji takich grobów mogli być miejscowi, którzy przechowywali pamięć lokalnej społeczności, a część z nich osobiście mogła uczestniczyć w grzebaniu zmarłych.
      Pollard podkreśla, że nie można z całą pewnością stwierdzić, iż kości poległych pod Waterloo zostały przerobione na nawóz. Silnym kontrargumentem wydaje się brak informacji o rozkopywaniu czy niszczeniu grobów w pamiętnikach turystów z kolejnych dziesięcioleci po bitwie. Nawet jeśli sami tego nie widzieli, to mogli słyszeć o tym od miejscowych. Jednak niczego takiego nie zanotowali. Faktem jednak jest, że około połowy XIX wieku z pamiętników i dzienników informacje o grobach stopniowo znikają. Może to świadczyć zarówno o tym, że zostały one zlikwidowane, a kości przerobiono na nawóz, jak i o tym, że zatarła się pamięć o nich.
      Prace archeologiczne pod Waterloo trwają i być może w przyszłości dowiemy się nieco więcej o dalszych losach tysięcy poległych w tym miejscu.

      « powrót do artykułu
    • przez KopalniaWiedzy.pl
      Badania szczątków kostnych z Herkulaneum pokazały, że kobiety i mężczyźni zamieszkujący starożytne miasto nie jedli tych samych produktów. Analiza stabilnych izotopów węgla i azotu z aminokwasów kolagenu kości 17 osób (11 dorosłych mężczyzn i 6 dorosłych kobiet) wskazała, że kobiety spożywały więcej produktów ze zwierząt lądowych i lokalnie hodowanych owoców i warzyw, a w diecie mężczyzn było więcej droższych ryb.
      Autorami publikacji z pisma Science Advances są naukowcy z University of York, Parków Archeologicznych Herkulaneum i Pompejów oraz z Museo delle Civiltà di Roma.
      Za cel tego badania postawiono sobie określenie zmienności dietetycznej w tej unikatowej próbce rzymskiego społeczeństwa z rozdzielczością, która wcześniej była nieosiągalna [...] - napisali naukowcy.
      Szczątki zmarłych w wyniku wybuchu Wezuwiusza w 79 r. dają unikatową szansę na zbadanie stylu życia starożytnej społeczności, która żyła i zginęła razem. Źródła historyczne często napomykają o różnym dostępie do pokarmów w rzymskim społeczeństwie, ale rzadko mamy do czynienia z bezpośrednimi dowodami i danymi ilościowymi - podkreśla prof. Oliver Craig z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Yorku.
      Odkryliśmy znaczące różnice dot. proporcji morskich i lądowych produktów spożywanych przez kobiety i mężczyzn [...].
      Jak wyliczyli naukowcy, w porównaniu do kobiet, mężczyźni uzyskiwali średnio o ok. 50% więcej białka ze źródeł morskich. Spożywali też nieco więcej zbóż. Kobiety pozyskiwały za to więcej białek zwierząt lądowych oraz lokalnie hodowanych owoców i warzyw.
      Mężczyźni z większym prawdopodobieństwem byli bezpośrednio zaangażowani w rybołówstwo i inne działania związane z morzem. Generalnie zajmowali bardziej uprzywilejowaną pozycję w społeczeństwie i byli wcześniej uwalniani od niewolnictwa, co dawało im większy dostęp do drogich towarów, np. świeżych ryb - wyjaśnia doktorantka Silvia Soncin.
      Dzięki nowemu podejściu akademicy byli w stanie dokładniej opisać starożytną dietę, tak by porównać ją z późniejszymi nawykami żywieniowymi. Zespół sugeruje, że ryby i owoce morza stanowiły większą część diety mieszkańców Herkulaneum niż przeciętnej współczesnej diety śródziemnomorskiej. Zboża miały zaś mniejsze ogólne znaczenie w porównaniu do typowej diety śródziemnomorskiej (wg definicji sformułowanej w latach 60.). Trzeba będzie jeszcze ustalić, czy wzorzec ten był charakterystyczny dla starożytnych społeczeństw śródziemnomorskich, czy też raczej cechował miejscowości przybrzeżne, takie jak Herkulaneum.
      Dieta mieszkańców Herkulaneum nie tylko wskazuje na nawyki żywieniowe, ale i konfrontuje nas ze społeczeństwem zorganizowanym według innych reguł niż współcześnie. Był to świat, gdzie rutynowy dostęp do określonych pokarmów zależał nie od głodu czy możliwości zakupu, ale od [...] płci, warunków społecznych czy pochodzenia etnicznego - podkreślił dyrektor Parku Archeologicznego Herkulaneum.

      « powrót do artykułu
    • przez KopalniaWiedzy.pl
      Od poniedziałku w Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu można oglądać wydrukowaną trójwymiarową kopię szczątków kobiety sprzed 2 tysięcy lat. Pochówek został przypadkiem odkryty w XIX wieku, a badania wykazały, że kobieta zmarła nie później niż w 30 roku naszej ery. Przy zmarłej znaleziono wiele ozdób z brązu – zapinkę, bransolety czy kościaną szpilę.
      Na znalezisko natrafiono przypadkiem. Szczątki oraz drewniana kłoda pełniąca rolę trumny, wyłoniły się w 1898 roku z nadmorskiego klifu. Pochówek znajdował się 300 metrów na zachód od skrajnych północnych zabudowań Bagicza. Wyłonił się z 7-metrowego klifu. Kłoda, na której spoczęła kobieta, była ułożona na liniii północ-południe, z czaszką skierowaną na północ.
      Bogate wyposażenie grobu wskazuje, że był to uprzywilejowany pochówek, wyodrębniony z głównej nekropolii.
      Od tamtej pory były przechowywane w Szczecinie. Badania przeprowadzone zaraz po II wojnie światowej wykazały, że zmarła miała około 30 lat i była bardzo niska. Jej wzrost to zaledwie 145cm. Przed kilkoma laty metodą radiowęglową określono ich wiek, a w ubiegłym roku firma WOLF 3D zeskanowała kości zmarłej i rozpoczęła druk wiernej kopii jej szczątków.
      Od 2017 roku zabytek był prezentowany w Muzeum Miasta w Kołobrzegu. Po dwóch latach eksponat wrócił do Szczecina. Ze względu na dużą popularność oraz fakt, że znalezisko jest mocno związane z dziejami naszego miasta, zapadła decyzja o wykonaniu jego wiernej kopii. Firma WOLF 3D wykonała bezpłatnie wysokiej jakości, trójwymiarowy druk kości. Pracownik muzeum, Marcin Bojanowski, wyrzeźbił z dębowego kloca trumnę, zgodną z oryginałem. Dzięki temu kołobrzeżanie oraz goście ponownie mogą go podziwiać, oświadczyło Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu.
      Specjaliści planują też rekonstrukcję twarzy zmarłej.
       


      « powrót do artykułu
  • Ostatnio przeglądający   0 użytkowników

    Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...