Zaloguj się, aby obserwować tę zawartość
Obserwujący
0
Nowa Zelandia: niemal 100 grindwali zginęło wskutek wypłynięcia na plażę
dodany przez
KopalniaWiedzy.pl, w Nauki przyrodnicze
-
Podobna zawartość
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Na Nowej Zelandii znaleziono kości dwóch nieznanych dotychczas gatunków pingwina. Jeden z nich mógł być największym z pingwinów, jakie chodziły po Ziemi. Na podstawie zachowanych kości płetw naukowcy stwierdzili, że należały one do gatunku pingwina, który ważył średnio 154 kilogramy. Największe ze współcześnie żyjących pingwinów, pingwiny cesarskie ważą do 45 kilogramów.
Gatunek wielkiego pingwina został nazwany Kumimanu fordycei, na cześć doktora R. Ewana Fordyce'a z University of Otago. Ewan Fordyce to legenda w naszej branży i jeden z najwspanialszych mentorów, jakich miałem. Bez rozpoczętego przez Ewana programu badawczego nie wiedzielibyśmy, że wiele gatunków kiedykolwiek istniało, mówi główny autor badań, doktor Daniel Ksepka z Bruce Museum w USA. Drugi z nowo odkrytych gatunków, nazwany Petradyptes stonehousei, był znacznie mniejszy od K. fordycei, ale i tak jego waga sięgała 50 kg, był więc sporo większy od pingwina cesarskiego. Jego nazwa to hołd dla doktora Bernarda Stonehouse'a, który jako pierwszy opisał pełny cykl rozrodczy pingwina cesarskiego.
Oba gatunki żyły miliony lat temu, zanim jeszcze pingwiny całkowicie wykształciły dzisiejsze płetwy. Kości płetw K. fordycei – którego szczątki liczą sobie 57 milionów lat – i P. stonehousei są bardziej smukłe niż współczesnych pingwinów, a przyczepy mięśni bardziej przypominają te spotykane u ptaków latających.
Ksepka uważa, że większe rozmiary ciała niosły ze sobą sporo korzyści. Pingwiny mogły złapać większą ofiarę, a przede wszystkim lepiej utrzymywały ciepło w zimnych wodach. Być może to dzięki temu najwcześniejsze pingwiny z Nowej Zelandii skolonizowały inne części świata. Żyjące obecnie duże gorącokrwiste zwierzęta morskie mogą nurkować na znaczne głębokości. To zaś każe nam się zastanowić, czy ekologia K. fordycei nie była odmienna. Być może nurkował on na większe głębokości i miał dostęp do pożywienia nieosiągalnego dla współcześnie żyjących pingwinów, zastanawia się doktor Daniel Thomas z Massey University w Auckland.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Parlament Nowej Zelandii przyjął ustawę Smokefree Aotearoa 2025 Action Plan, która ma uczynić Nową Zelandię pierwszym krajem wolnym od tytoniu. Tak zwykle definiuje się państwo, w którym tytoń pali nie więcej niż 5% dorosłej populacji. Ustawa wchodzi w życie w styczniu przyszłego roku.
Projekt ustawy przedstawiono w grudniu 2021 roku. Opisuje ona trzy radykalne kroki, które mają znacząco zmniejszyć liczbę palaczy w Nowej Zelandii. Po pierwsze ustawa zakazuje sprzedaży tytoniu osobom urodzonym w roku 2009 lub później. W ten sposób ma pojawić się ciągle rosnąca grupa osób, które nigdy nie paliły. Po drugie liczba punktów detalicznej sprzedaży tytoniu ma zostać zmniejszona o 95%. Jednak najbardziej radykalnym posunięciem jest, zdaniem ekspertów, wymóg zmniejszenia ilości nikotyny w papierosach poniżej poziomu, w którym pojawia się uzależnienie. To właśnie ten element ustawy ma przynieść prawdziwą zmianę reguł gry walce z tytoniem.
Wiceminister zdrowia, Ayesha Verrall, która stoi za ustawą, przypomina, że badania naukowe jasno wskazują, iż zmniejszenie ilość nikotyny w tytoniu zmniejsza uzależnienie. Badania wykazały też, że – szczególnie w ubogich okolicach – mniejsza liczba punktów sprzedaży papierosów przekłada się na mniejsza liczbę palących młodych ludzi oraz ułatwia palaczom zerwanie z nałogiem.
Krytycy nowej ustawy twierdzą, że doprowadzi ona do rozwoju czarnego rynku oraz będzie kryminalizowała palaczy. To jednak zbyt daleko posunięta krytyka, gdyż karom będą podlegali nie palacze, ale punkty sprzedaży i osoby dostarczające papierosy ludziom urodzonym w roku 2009 lub później.
Nowa Zelandia od lat jest światowym liderem w walce z tytoniem. Już w 1990 roku zakazano tam palenia w pomieszczeniach w miejscu pracy, w 2004 pojawił się zakaz palenia w barach i restauracjach, a w 2019 zakazano palenia w pojazdach przewożących dzieci, rozpoczęto też kampanię uświadamiającą, jak palenie z drugiej ręki wpływa na zwierzęta domowe. Od roku 2010 opodatkowanie papierosów wzrosło o 165%. Z tego też powodu w Auckland paczka Marlboro kosztuje równowartość 21 USD, podczas gdy w Nowym Jorku jest to 14 USD.
Taka polityka daje wyraźne skutki. Odsetek palących dorosłych w Nowej Zelandii jest jednym z najniższym wśród krajów rozwiniętych i wynosi 10,9%, to dwukrotnie mniej niż w Polsce. Mimo tego palenie tytoniu jest tam jedną z głównych przyczyny chorób i przedwczesnych zgonów. Każdego roku z tego powodu umiera około 5000 osób z liczącej 5,1 miliona populacji.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Spirtle, samica delfina butlonosego, która w maju 2016 r. doznała poważnych oparzeń słonecznych wskutek wypłynięcia na brzeg (strandingu), urodziła niedawno młode.
W 2016 r. Spirtle (ID1143 Spirtle) miała 4 lata. Strandingowi uległa w okolicach Cromarty Firth w Highlands w Szkocji. Natknęli się na nią turyści, którzy zabłądzili, szukając punktu obserwacji delfinów.
Ratownikom udało się "zwodować" samicę, ale istniały duże obawy, że przez zły stan może nie przeżyć. W czerwcu 2016 r. Barbara Cheney z Uniwersytetu w Aberdeen napisała, że naukowcy prowadzili obserwację, monitorując jej losy. Spirtle dostrzeżono wtedy 2-krotnie. Na jej prawym boku widoczne były uszkodzenia, najprawdopodobniej spowodowane przez oparzenie słoneczne, ekspozycję na promieniowanie UV oraz odwodnienie w czasie strandingu. Samica nie miała jednak problemów z pływaniem, a uszkodzenia skóry wydawały się goić na krawędziach.
By sprawdzić, czy Spirtle wróci do pełni zdrowia, prowadzono dalszy monitoring.
Spirtle stanowi część populacji delfinów butlonosych Moray Firth. Wg specjalistów, w zeszłą środę (18 sierpnia) urodziła młode.
Charlie Phillips z Whale and Dolphin Conservation (WDC) bardzo się cieszy z tych narodzin i przypomina, że wcześniej w tym miesiącu zginęła spora liczba butlonosów. Choć większości z ok. 50 zwierząt, które wpłynęły na płyciznę w okolicach Cromarty Firth, udało się wydostać, 13 nie przeżyło. Nie wiadomo, skąd delfiny pochodzą, nie wchodzą bowiem w skład tutejszej populacji.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Po zdigitalizowaniu zbiorów z Teece Museum w nowozelandzkim mieście Christchurch okazało się, że przechowywany tam fragment lnu, którym była owinięta egipska mumia sprzed 2300 lat pasuje do fragmentu przechowywanego w Getty Institute w USA. Profesor Alison Griffith z University of Canterbury mówi, że na obu fragmentach całunu znajdują się fragmenty egipskiej Księgi Umarłych zapisane w piśmie hieratycznym.
"Pomiędzy oboma fragmentami mamy małą przerwę, jednak całość się ze sobą zgadza", stwierdza Griffith. "Egipcjanie wierzyli, że zmarłym w podróży do zaświatów i po zaświatach, muszą towarzyszyć odpowiednie słowa. Stąd zdobienia grobowców i piramid to abstrakcyjne przedstawienia, ale sceny dotyczące ofiarowania, dóbr, służących, tego wszystkiego, czego potrzeba po drugiej stronie", dodaje uczona.
Najpierw tego typu przedstawieniami ozdabiano ściany grobowców. W wiekach późniejszych zaczęto ozdabiać tak papirus i len, którym owinięte było ciało.
Profesor Griffith zwraca uwagę, że na wysoką jakość pisma na skojarzonych ze sobą fragmentach. Widzimy tam np. przedstawienie rzeźnika dzielącego mięso wołu, człowieka niosącego meble, łódź pogrzebową i inne. Bardzo podobna scena została uwieczniona na początku Księgi Zmarłych w papirusie turyńskim.
Doktor Foy Scalf, dyrektor archiwum w Instytucie Orientalistyki Chicago University, potwierdza, że oba fragmenty do siebie pasują i wyjaśnia, że oba pochodzą z mumii niejakiego Petosirisa, którego matka miała na imię Tetosiris. Fragmenty tkaniny, którą niegdyś owinięto jego mumię, zostały w przeszłości poodzierane i obecnie znajdują się w kolekcjach na całym świecie.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Zmiana klimatu stanowi coraz większe zagrożenie dla delfinów zamieszkujących okolice przybrzeżne i ujścia rzek. Ekstremalne zdarzenia pogodowe zaburzają ich habitaty, prowadząc niejednokrotnie do zgonów. Zespół australijskich naukowców przyjrzał się dwóm zdarzeniom, podczas których butlonosy zapadły na słodkowodną chorobę skóry (ang. Freshwater Skin Disease, FWSD).
W oparciu o 2 zdarzenia z Australii po raz pierwszy byliśmy w stanie w pełni scharakteryzować zmiany skórne i stworzyć definicję przypadku dla tej jednostki chorobowej - podkreśla dr Nahiid Stephens z Murdoch University. Do jednego z tych zdarzeń doszło w 2007 r. u butlonosów południowych (Tursiops australis) z Gippsland Lakes w stanie Wiktoria, a do drugiego w 2009 r. w Swan-Canning Riverpark w Australii Zachodniej [tym razem poszkodowane były butlonosy indyjskie, T. aduncus].
[...] Mogliśmy przeprowadzić sekcje zwłok, by zidentyfikować przyczynę zgonu i scharakteryzować typowe dla choroby poważne zmiany skórne [...].
Dr Stephens dodaje, że w 2007 r. podobne zmiany skórne zaobserwowano u butlonosów zwyczajnych z jeziora Pontchartrain w Luizjanie; delfiny trafiły tam, wykorzystując przelew powodziowy rzeki Missisipi (był on związany z huraganem Katrina).
Przez 3 kolejne lata prowadzono regularne badania delfinów przebywających poza właściwym sobie habitatem. Stwierdzono, że zmiany skórne występują nawet u 100% fotografowanych osobników. Ich nasilenie zmieniało się sezonowo, równolegle do zmian w zasoleniu wody. W okresie objętym badaniem dochodziło do strandingu, ale nie przeprowadzono badań histopatologicznych zapalenia skóry. Podobny scenariusz wystąpił w sierpniu 2017 r. na terenie Galveston Bay; gdy przechodził huragan Harvey, wody deszczowe obniżyły zasolenie z 14 ppt do < 1 ppt. Dzięki długoterminowym fotoidentyfikacyjnym badaniom butlonosów można było udokumentować, jak ssaki wynosiły się z nisko zasolonych obszarów zatoki i jak zmieniało się nasilenie zmian skórnych (bladość i owrzodzenie) przed, w czasie i po huraganie.
FWDS występuje, gdy dochodzi do nagłego i dużego spadku zasolenia (zmiana dokonuje się na przestrzeni dni) i gdy warunki takie utrzymują się później tygodniami bądź miesiącami - tłumaczy Stephens.
Naukowcy wyjaśniają, że przed, w czasie i po opisywanych zdarzeniach w Australii monitorowano fizyczne i chemiczne parametry wód zamieszkanych przez delfiny. Po zgonach przeprowadzano szczegółowe sekcje zwłok; by wykluczyć przyczyny infekcyjne, zmiany skórne charakteryzowano za pomocą badań histopatologicznych, mikroskopii elektronowej czy technik molekularnych.
Mamy szczęście, że populacje delfinów w Australii są dobrze udokumentowane dzięki różnym badaniom [...], co zapewniło kluczowe informacje kontekstowe.
Wskutek FWSD na skórze delfinów pojawiają się zmiany skórne, których stan się pogarsza aż do rozwoju owrzodzenia. Później następuje oportunistyczna kolonizacja glonami, okrzemkami, grzybami i bakteriami. Skutkiem tego może być zgon spowodowany utratą płynów i nierównowagą elektrolitową; wrzodziejące zmiany skórne przypominają bowiem oparzenia trzeciego stopnia i często dotyczą dużej (procentowo) powierzchni ciała. Istotną rolę odgrywają także zakażenia wtórne.
Autorzy publikacji z pisma Scientific Reports stwierdzili, że w przypadku Gippsland Lakes fala choroby pojawiła się po wznowieniu sezonowych opadów po długotrwałej suszy. To doprowadziło do zalania normalnie półsłonej-słonej wody wodą słodką. W Australii Zachodniej niezwykle duże zimowo-wiosenne opady deszczu w zlewniach na podobnej zasadzie przekształciły habitat słono- w słodkowodny.
Dr Stephens zaznacza, że wszystkie fale choroby (śmiertelne zdarzenia) poprzedzały ekstremalne zdarzenia pogodowe, a częstość występowania i siła tych ostatnich będą rosnąć wraz ze zmianą klimatu.
W oparciu o te ustalenia obawiamy się, że FWSD jest nowo pojawiającą się chorobą waleni, która prawdopodobnie będzie coraz częściej występować skali globalnej w podatnych ujściowych i przybrzeżnych habitatach [...] - podsumowuje Australijka.
« powrót do artykułu
-
-
Ostatnio przeglądający 0 użytkowników
Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.