Pióra z wikińskich poduszek

[KopalniaWiedzy.pl 314]

Współcześnie wykorzystujemy do wypełniania poduszek pióra kaczek lub gęsi, ale wikingowie sięgali po pierze zupełnie innych ptaków, np. puchaczy.

Niewielu specjalistów umie rozpoznać gatunek ptaka wyłącznie na podstawie piór. Sztukę tę opanował m.in. dr Jørgen Rosvold z Wydziału Archeologii i Historii Kulturalnej w Muzeum Norweskiego Uniwersytetu Nauki i Technologii (NTNU), który badał wypełnienie poduszki z wikińskiego pochówku z Osebergu.

Norweg bierze udział w projekcie (Dunprosjektet), którego celem jest opracowanie metod identyfikowania niewielkich fragmentów resztek piór.

Czasem można tylko stwierdzić, że pióro należało do kaczki. Nie wiadomo jednak do jakiej (jakiego gatunku). Wszystko zależy od tego, jak dobrze pióro się zachowało, jakiego rodzaju jest to pióro i czy gatunek ma bliskich krewnych.

Często podczas identyfikacji najbardziej przydatne okazują się promyki (radii). Rozkład ich przyrostów, kształt, drobne nieregularności i barwa są ważnymi wskazówkami.

Nawet po upływie bardzo długiego czasu całkiem dobrze widać pigmentację. Pióra ptaków łownych (np. pardw górskich) można np. rozpoznać po pierścieniach wokół promyków, a pióra kacze mają unikatowe trójkątne przyrosty.

Gdy za pomocą mikroskopu nie da się wyjść poza identyfikację rodziny, zawsze można przeprowadzić badania genetyczne.

Leena Aulikki Airola, koleżanka Rosvolda z muzeum NTNU, również zajmuje się piórami, ale pod nieco innym kątem - bada ich odciski w metalu. Jej umiejętności przydają się np. wtedy, gdy w pochówku miecz położono na poduszce. Z upływem czasu pióra z poduszki pokrywają się bowiem warstwą zardzewiałego metalu.

W ramach Dunprosjektet naukowcy badają artefakty z szwedzkich i norweskich pochówków z nordyckiej epoki żelaza, w tym z Osebergu. W ten sposób chcą m.in. ustalić, kiedy mieszkańcy Helgelandu i środkowej Norwegii zaczęli hodować edredony.

Akademicy podkreślają, że przez długi czas ludzie wypychali poduszki tym, co mieli pod ręką. Choć na terenie Norwegii najwcześniejsze próbki piór pochodzą z ok. 570 r., nie oznacza to, że nie sięgano po nie już wcześniej.

« powrót do artykułu