Faktoria handlowa sprzed 4000 lat na wyspie w Zatoce Perskiej

[KopalniaWiedzy.pl 361]

Podczas wykopalisk na wyspie Sir Bani Yas u wybrzeży Abu Zabi natrafiono na ślady faktorii handlowej sprzed 4000 lat. Znajdowała się ona na południowo-zachodnim wybrzeżu wyspy, gdzie odkopano pozostałości po kamiennym budynku. Wewnątrz odkryto resztki dzbanów wyprodukowanych przed 4000 lat na terenie dzisiejszego Bahrajnu. W tym czasie mieszkańcy południa Azji oraz dzisiejszych Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Bahrajnu i Iraku prowadzili intensywną wymianę handlową podróżując po wodach Zatoki Perskiej.

Fragmenty podobnych dzbanów znajdowano już wcześniej na terenie ZEA, ale po raz pierwszy mamy do czynienia z kompletnymi zabytkami. Wstępne badania wskazują też, że wśród szczątków znajduje się także ceramika z dzisiejszego Pakistanu. Archeolodzy natrafili też na narzędzia z brązu, w tym na haczyk na ryby.

Jednym z najważniejszych znalezisk jest pieczęć, prawdopodobnie ze steatytu. To oficjalna pieczęć Dilmun, zezwalająca na handel w Zatoce Perskiej. Dilmun było jedną z najstarszych cywilizacji  Bliskiego Wschodu i obejmowało tereny dzisiejszego Bahrajnu, Kuwejtu, Kataru oraz wybrzeża Arabii Saudyjskiej położone nad Zatoką. Chwila, w której odkryliśmy pieczęć Dilmun, była bardzo szczególna. Natychmiast zdaliśmy sobie sprawę z wagi tego znaleziska. To był magiczny moment, gdy mogliśmy trzymać w ręku pieczęć, która po raz ostatni była używana przez kupców przed niemal 4000 laty, stwierdził archeolog Abdulla Khalfan Al Kaabi. Na pieczęci widoczne jest zwierzę i człowiek, nad nimi świeci Księżyc. Znaczenie symboli nie zostało jeszcze wyjaśnione.

Znaleziska wskazują, że wyspa Sir Bani Yas była ważnym punktem handlowym w epoce brązu. O handlu tym wiemy sporo zarówno dzięki tekstom pisanym jak i wcześniejszym odkryciom archeologicznym pokazującym np. że handlowano miedzią wydobywaną w ZEA i Omanie, materiałami z Azji południowej i towarami z Bahrajnu i Iraku. Handel umożliwiały porty i faktorie, gdzie statki mogły się zatrzymywać, wymieniać dobra i uzupełniać zapasy.

Pytanie o to, dlaczego Sir Bani Yas była tak ważnym punktem wciąż pozostaje otwarte. Wiadomo, że wyspa została zasiedlona bardzo dawno, ma bogatą historię, znajdują się na niej np. pozostałości po nestoriańskim klasztorze pochodzącym z około 600 roku naszej ery, a w europejskich dokumentach pojawia się ona około 1590 roku, kiedy wenecki jubiler Gasparo Balgi wspomina o Sirbeniast, gdzie występują perły. Niewykluczone, że znaczenie wyspy wzięło się, przynajmniej częściowo, z faktu występowania na niej słodkiej wody. Ponadto jest ona blisko lądu, co ułatwiało handel.

Na podstawie dotychczasowych badań naukowcy przypuszczają, że w pobliżu może znajdować się więcej budynków, które w epoce brązu stanowiły część faktorii handlowej.

« powrót do artykułu