Skocz do zawartości
Forum Kopalni Wiedzy
KopalniaWiedzy.pl

Koniec sporu o Polinezyjczyków

Rekomendowane odpowiedzi

Minęło zaledwie 3000 lat od czasu, gdy ludzie zasiedlili Fidżi i inne izolowane wyspy. Musieli w tym celu przebyć tysiące kilometrów otwartych oceanów. Dotychczas jednak nie wiedzieliśmy, kim byli ci nieustraszeni żeglarze. Pozostawili po sobie wyróżniającą się czerwoną ceramikę i niewiele więcej. Naukowcy wysunęli więc dwie hipotezy. Pierwsza z nich mówi, że byli to rolnicy, którzy przepłynęli na wyspy bezpośrednio ze wschodnich części Azji, zdaniem zwolenników drugiej hipotezy - żeglarze mieszali się po drodze ze zbieraczami-myśliwymi z Melanezji, w tym z Papui Nowej-Gwinei.

Przeprowadzone właśnie pierwsze zakrojone na szeroką skalę badania DNA Polinezyjczyków wsparły pierwszą z hipotez. Okazało się, że to mieszkańcy Azji Wschodniej wybrali się w podróż przez Pacyfik, a dopiero znacznie później Melanezyjczycy, prawdopodobnie mężczyźni, przedostali się do Oceanii i mieszali z osiadłymi tam już Polinezyjczykami.

Zdaniem Cristiana Capellego, genetyka z Uniwersytetu Oksfordzkiego, badania te kończą wieloletni spór naukowy. Z kolei genetyk Mark Thomas z University College London zauważa, że badania pokazują, w jaki sposób kultura uniemożliwia na początku mieszanie się różnych grup. Rolnicy przenoszą się i po drodze nie mieszają się zbytnio z łowcami-zbieraczami. Schemat ten powtarza się wielokrotnie na całym świecie.

Pierwsi Polinezyjczycy pozostawili po sobie czerwoną ceramikę stemplowaną, obsydianowe narzędzia i ozdobne muszle. Ich kultura zyskała nazwę Lapita, a wspomniane artefakty pojawiły się po raz pierwszy przed ponad 3000 lat na Archipelagu Bismarcka. Przedstawiciele kultury Lapita uprawiali kolokazję jadalną, jadalne gatunki pochrzynu, chlebowiec, hodowali świnie i kury. Błyskawicznie rozprzestrzenili się na Vanuatu, Nową Kaledonię, a w końcu dotarli na Fidżi, Tonga, Samoa i inne wyspy.

W 1985 roku australijski archeolog Peter Bellwood wysunął hipotezę, zgodnie z którą Lapita pochodzi od rolników z Azji Wschodniej. Stwierdził, że szybko przemieścili się z Chin na Tajwan, następnie dotarli na Filipiny, a później przez otwarty ocean rozprzestrzenili się od Vanuatu do Samoa. W ciągu zaledwie 300 lat pokonali ponad 24 000 kilometrów. Hipoteza Bellwooda była zgodna z modelami lingwistycznymi, wedle których języki austronezyjskie rozprzestrzeniły się ze Wschodniej Azji na Oceanię i są różne od języków papuaskich z Melanezji. Jednak wielu badaczy zauważyło, że w DNA współczesnych Polinezyjczyków znajdują się dowody na ich mieszanie się z Melanezyjczykami i powolną podróż na wschód. Ta hipoteza przeważyła we współczesnej nauce.

W czasie najnowszych badań uczeni przeanalizowali DNA z czterech kobiecych szkieletów z Vanuatu i Tonga datowanych na 2300-3100 lat temu. Trzy z tych szkieletów były bezpośrednio powiązane z kulturą Lapita. Uzyskane w ten sposób dane porównano z DNA niemal 800 współcześnie żyjących osób z 83 populacji w Azji Wschodniej i Oceanii. Udowodniono w ten sposób, że cztery kobiety pochodziły z innych populacji i brak jest dowodów na ich mieszanie się z przodkami dzisiejszych mieszkańców Papui Nowej-Gwinei. Wszystkie za to miały wspólnych przodków z ludem Atayal, czyli rdzennymi mieszkańcami Tajwanu oraz z ludem Kankanaey z Filipin. To oznacza, że ich przodkowie bardzo szybko przebyli ocean, nie mieszając się po drodze z Melanezyjczykami.

Obecni Polinezyjczycy mają znaczący odsetek DNA Melanezyjczyków. Analizy wykazały, że to DNA występuje w dość długich, niepoprzerywanych fragmentach, a to oznacza, że zostało dodane niedawno, pomiędzy 500 a 2500 lat temu, już po pojawieniu się kultury Lapita. Naukowcy zauważyli też, że polinezyjski chromosom X ma mniej melanezyjskiego DNA niż inne chromosomy jądrowe. Jako, że chromosom X jest z większym prawdopodobieństwem dziedziczony po matce, sugeruje to, iż większość melanezyjskiego DNA trafiła do genomu Polinezyjczyków za pośrednictwem mężczyzn, czyli że to melanezyjscy mężczyźni mieszali się z Polinezyjskimi kobietami. Kobiecy przodkowie współczesnych mieszkańców Oceanii to Lapita, a wśród przodków męskich występują też Papuasi - mówi współautor badań, Pontus Skoglund z Harvard Medical School.


« powrót do artykułu

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach

Skoro Polinezyjczycy potrafili skolonizować wszystkie wyspy Pacyfiku, to nie widzę przeszkód aby to oni pierwsi dotarli i zasiedlili Amerykę Południową!

Jak donoszą różne źródła, Indianie przechodząc od północy nie byli pierwsi, ale musieli podbijać zamieszkujące tam ludy (a widocznie czerwonoskórzy byli bardziej bitni i wycięli lub zdominowali spokojniejszych autochtonów)

Pasjonują mnie takie wędrówki z początku człowieczeństwa...

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach

3000 lat temu to już nie takie początki. Obawiam się też, że Indianie zasiedlili Amerykę Południową zanim Polinezyjczycy zaczęli podbijać wyspy Pacyfiku.

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach
3000 lat temu to już nie takie początki.

Tak, Indianie zasiedlali obie Ameryki ponad 10 tys. lat temu (wg obecnie uznawanych teorii): https://pl.wikipedia.org/wiki/Indianie_Ameryki_P%C3%B3%C5%82nocnej

EDIT: A nawet wcześniej: 20-35 tys. lat temu, https://pl.wikipedia.org/wiki/Indianie#Historia

Edytowane przez darekp

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach

Fascynujące jest to jak przy pomocy badań DNA mamy wgląd w procesy etniczno twórcze sprzed tysięcy lat.

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach

Z zasiedleniem Ameryki nie wszystko jest jasne. Swojego czasu, o pionierskie zasiedlenie podejrzewano paleolitycznych Europejczyków. Znaleziono geny u Odżibwów, które o tym świadczyły - co potem okazało się pomyłką. Mieli tego dokonać niby drogą lodową w czasie glacjału z europy do ameryki północnej.

 

Natomiast zdjęcia wysokich, brodatych Indian z Kaliforni widnieją na XIX wiecznych fotografiach czarno-białych. Natomiast nie ma ich DNA niestety.

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach

Zaskakuje mnie, że od jakichś 500 lat większość rozwoju cywilizacji, którą znamy to wynik działania kultury europejskiej.
Daleki wschód albo się z nami zasymilował (Japonia), albo teraz dopiero nas dogania... i zaczyna wyprzedzać (Chiny), co mnie nie dziwi, przy ich historii.

Mam dziwne podejrzenie, że zadecydował tu podbój obu Ameryk... Zawdzięczany głównie chorobom przywiezionym od nas, bo ich choroby słabo na "naszych" działały.

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się

  • Ostatnio przeglądający   0 użytkowników

    Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...