Skocz do zawartości
Forum Kopalni Wiedzy
KopalniaWiedzy.pl

Szkliwo wywodzi się z łusek prehistorycznych ryb

Rekomendowane odpowiedzi

Łącząc dane z dwóch różnych dziedzin nauki - paleontologii i genomiki - szwedzko-chiński zespół doszedł do wniosku, że szkliwo wyewoluowało z łusek prehistorycznych ryb.

Autorzy publikacji z Nature przypominają, że u ryb spodoustych, np. u rekinów, występują łuski plakoidalne. Są to łuski złożone z dentyny o kształcie zębów (wygiętego ku tyłowi kolca). Z kolei u kopalnych ryb kostnoszkieletowych i kilku archaicznych ryb współczesnych, np. z rodzaju Lepisosteus, występują łuski ganoidalne (jedna z ich wewnętrznych warstw jest zbudowana z dentyny zawierającej nieorganiczną substancję o nazwie ganoina).

Tatjana Haitina z Uniwersytetu w Uppsali analizowała genom niszczuki plamistej (Lepisosteus oculatus) i stwierdziła, że występują w nim geny 2 z 3 białek macierzy szkliwa. Co więcej, do ekspresji tych genów dochodzi w skórze, co silnie sugeruje, że ganoina to postać szkliwa. Dane genetyczne uprawomocniają hipotezę, że ganoina to homolog szkliwa.

Gdzie jednak szkliwo pojawiło się po raz pierwszy: w pysku, w skórze, czy w obu jednocześnie? Odpowiedź na to pytanie udało się znaleźć dzięki dwóm kopalnym rybom z syluru - Psarolepis romeri z Chin (żyła ona ok. 418 mln lat temu) i Andreolepis ze Szwecji (miała ona 425 mln lat). Ich badaniem zajmowali się Qingming Qu i Per Ahlberg z Uniwersytetu w Uppsali i Min Zhu z Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii w Pekinie. U Psarolepis szkliwo występowało w łuskach i łuskach plakoidalnych na pysku, ale nie na zębach. U Andreolepis także odkryto je wyłącznie na łuskach.

Psarolepis i Andreolepis to jedne z najstarszych ryb kostnoszkieletowych, dlatego sądzimy, że brak szkliwa na zębach to ich prymitywna cecha, a nie przystosowanie. Wydaje się, że szkliwo powstało w skórze i tam nazywamy je ganoiną i skolonizowało zęby w późniejszym okresie - opowiada prof. Ahlberg. To ważne, bo niespodziewane odkrycie. W naszym przypadku szkliwo występuje na zębach, naturalnie jest więc zakładać, że tu wyewoluowało.

Choć ta tkanka na naszych zębach jest wykorzystywana do gryzienia bądź odrywania, pierwotnie pełniła funkcje tkanki ochronnej; tak jest zresztą nadal u dzisiejszych prymitywnych ryb, takich jak niszczuka czy wielopłetwcowate - dodaje dr Qu.

Naukowcy podkreślają, że potrzeba dalszych badań filogenetycznych prymitywnych ryb, by ustalić kiedy dokładnie i dzięki jakiemu mechanizmowi doszło do skolonizowania zębów przez szkliwo.


« powrót do artykułu

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się

  • Ostatnio przeglądający   0 użytkowników

    Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...