Skocz do zawartości
Forum Kopalni Wiedzy
KopalniaWiedzy.pl

Tak powstają układy AM CVn

Rekomendowane odpowiedzi

W połowie ubiegłego wieku w gwiazdozbiorze Psów Gończych (Canes Venatici) zaobserwowano niezwykła gwiazdę. Po latach okazało się, że AM Canum Venaticorum (AM CVn) to nie jedna, a układ dwóch gwiazd, które okrążają się w ciągu zaledwie 18 minut i - prawdopodobnie - generują przez to przewidziane przez Einsteina fale grawitacyjne.

Od AM CVn nazwano całą klasę podobnych obiektów, w których biały karzeł ma towarzysza w postaci innej gęstej gwiazdy i wysysa niej materię. Gwiazdy typu AM CVn charakteryzuje niezwykle krótki czas obiegu, wynoszący zwykle nie więcej niż godzinę. Znany jest układ AM CVn, w którym czas obiegu wynosi zaledwie 5 minut. Nic zatem dziwnego, że specjaliści od 50 lat szukają odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób powstają AM CVn i jaka czeka je przyszłośc. Naukowcy korzystający z teleskopów Chandra X-ray Observatory i XMM-Newton oraz Obserwatorium McDonald i M. John Observatory właśnie zaczęli odpowiadać na to pytanie.

Zdaniem ekspertów dwa systemy podwójne - J0751 i J1741 staną się w przyszłości układami typu AM CVn.

Na rysunku obok widzimy, jak układy wyglądają i co może stać się z nimi w przyszłości. Obecnie składają się z białego karła o masie około 20% masy Słońca oraz mniejszego białego karła, który jest wielokrotnie cięższy. Obie gwiazdy krążą wokół siebie, wywołując fale grawitacyjne, które powodują, że orbity gwiazd zacieśniają się. Z czasem mniejsza gwiazda zacznie wysystać materię z większej i lżejszej. Powstanie system AM CVn. W końcu, za około 100 milionów lat, mniejsza gwiazda przyjmie tyle materii, że dojdzie do eksplozji termojądrowej. Jeśli w jej wyniku większa z gwiazd zostanie całkowicie zniszczona, to będziemy mieli do czynienia z supernową Typu Ia. Jednak bardziej prawdopodobne, że większa gwiazda przetrwa, a po eksplozji jasność systemu będzie około 10-krotnie mniejsza niż supernowej Typu Ia. Wówczas będziemy mówili o supernowej .Ia. Tego typu supernowe już obserwowano. Układy J0751 i J1741 są pierwszymi, o którym wiemy, że mogą zakończyć życie jako .Ia.
Najważniejszym czynnikiem dla określenia przynależności J0751 i J1741 do klasy AM CVn były obserwacje w paśmie X. Pozwoliły one wykluczyć możliwość obecności gwiazd neutronowych w obu systemach. Gdyby były tam gwiazdy neturonowe, to nie mielibyśmy do czynienia z AM CVn.

Klasa AM CVn będzie nadal cieszyła się olbrzymim zainteresowaniem specjalistów. Wielu ekspertów pracuje nad urządzeniami wykrywającymi fale grawitacyjne, które - jak już wspomnieliśmy - mogą powstawać w tego typu układach.



« powrót do artykułu

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach

Podziwu godna dbałość o łacinę. Ciekawostka: Polacy jako nieliczni potrafią całkiem poprawnie czytać nazwy łacińskie.

 

Z czasem mniejsza gwiazda zacznie wysystać materię z większej i lżejszej.

Wysysanie to niezbyt udany termin, bo w układach podwójnych, gdy coś znajdzie się w pobliżu punku L1 (między gwiazdami), jest zwyczajnie "wspólne". Jeśli jedna z gwiazd "rozdymając się" wypełnia krytyczną powierzchnię Roche'a, to jej zewnętrzne warstwy mogą się "przelewać" na drugi obiekt.

 

Wówczas będziemy mówili o supernowej .Ia.

 

Tu sugerowałbym trochę wyjaśnienia, jako, że rzecz jest dosyć nowa - chodzi o typ supernowej. Polecam np.:

http://news.nationalgeographic.com/news/2009/11/091106-new-supernova-type.html

Udostępnij tę odpowiedź


Odnośnik do odpowiedzi
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się

  • Ostatnio przeglądający   0 użytkowników

    Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...