Zaloguj się, aby obserwować tę zawartość
Obserwujący
0
Składnia w ptasim wydaniu
dodany przez
KopalniaWiedzy.pl, w Nauki przyrodnicze
-
Podobna zawartość
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Ludzie nie są jedynymi zwierzętami zdolnymi do identyfikowania złożonych struktur występujących w języku. Potrafią to też inne człowiekowate oraz pozostałe małpy, wynika z badań przeprowadzonych na Uniwersytecie w Zurychu.
Uczeni z Wydziału Językoznawstwa Porównawczego posłużyli się serią eksperymentów bazujących na „sztucznej gramatyce”, by stwierdzić, że zdolność do rozumienia struktur gramatycznych pochodzi on naszego wspólnego przodka, który żył przed dziesiątkami milionów lat.
Język to jedno z najpotężniejszych narzędzi, jakimi dysponuje ludzkość. To on pozwala nam na dzielenie się informacjami, kulturą, pomysłami czy technologią. Jeśli chcemy zrozumieć, co oznacza być człowiekiem, musimy poznać ewolucję języka, mówi Stuart Watson z Uniwersytetu w Zurychu.
Międzynarodowy zespół naukowy pracujący pod kierunkiem profesora Simona Townsenda z Zurychu rzucił właśnie nowe światło na ewolucję języka. Naukowcy badali jeden z najważniejszych elementów poznawczych potrzebnych do rozumienia języka, czyli możliwość zrozumienia związku pomiędzy wyrazami w zdaniu, nawet jeśli nie sąsiadują one ze sobą. Na przykład gdy słyszymy zdanie „pies, który ugryzł kota, uciekł” wiemy, że uciekł pies, a nie kot. I wiemy to, pomimo, że wyrazy „pies” oraz „uciekł” są od siebie oddzielone innymi wyrazami. Teraz porównanie pomiędzy ludźmi, pozostałymi człowiekowatymi oraz pozostałymi małpami wykazało, że zdolność do rozumienia związku pomiędzy oddalonymi od siebie wyrazami pochodzi sprzed 40 milionów lat.
Uczeni przeprowadzili swój eksperyment w nowatorski sposób. Opracowali sztuczną gramatykę, w której znaczenia tworzy się łącząc różne dźwięki, a nie słowa. Pozwoliło to na porównanie zdolności trzech różnych gatunków naczelnych do rozumienia zależności, które nie następują po sobie. Na Uniwersytecie w Zurychu badano uistiti białouche, naukowcy z University of Texas badali szympansy, a na Uniwersytecie w Osnabrück prowadzono eksperymenty z udziałem ludzi.
Najpierw wszystkie trzy gatunki badanych małp były uczone nowej gramatyki. Uczono je np. że pewne dźwięki zawsze występują po innych. Na przykład po dźwięku „a” zawsze pojawiał się dźwięk „b”, nawet gdy czasem oddzielały je inne dźwięki. To symulowało ludzki język, w którym spodziewamy się, że po rzeczowniku (np. „pies”) nastąpi czasownik (np. „uciekł”), niezależnie od tego, że pomiędzy nimi były inne wyrazy (np. „który ugryzł kota”).
Gdy już badani nauczyli się zasad gramatycznych, naukowcy odtwarzali dźwięki, które naruszały wyuczone wcześniej zasady. Okazało się, że w takim przypadku doszło do zmiany zachowania marmozet i szympansów. Patrzyły one na głośnik dwukrotnie dłużej niż wówczas, gdy zasady „dźwiękowej gramatyki” były poprawne. Ludzi wprost pytano, czy odtworzona sekwencja dźwięków była prawidłowa czy też nie.
Badanie pokazuje, że wszystkie trzy gatunki są w stanie przetwarzać niesąsiadujące zależności. Prawdopodobnie to zdolność, która jest rozpowszechniona wśród naczelnych. To zaś wskazuje, że ten kluczowy element języka istniał już u ostatniego wspólnego przodka badanych gatunków, mówi profesor Townsend. Ostatni wspólny przodek marmozet i człowieka żył zaś przed około 40 milionami lat.
« powrót do artykułu -
przez KopalniaWiedzy.pl
Składnia jest wykorzystywana nie tylko do zrozumienia zdań, ale i działań innych ludzi. Wg psychologów, oznacza to, że dysponujemy reprezentacją możliwych rodzajów powiązań między działaniami i celami.
Matthew Botvinick z Princeton University współpracował z Kachiną Allen, Stevenem Ibarą, Amy Seymour i Natalią Cordovą. Akademicy skupili się na dwóch rodzajach składni: 1) typie linearnym, gdzie działanie A prowadzi do działania B, a to z kolei do wyniku C i 2) sytuacji, gdzie działania A i B niezależnie prowadzą do wyniku C. Psycholodzy sprawdzali, czy różnice w strukturze (tym razem jednak nie zdań jak we wcześniej prowadzonych eksperymentach, lecz działań bohatera) wpływają na tempo, w jakim ludzie czytają. Autorzy uprzednich badań wskazywali bowiem, że czytamy zdanie szybciej, jeśli następuje ono po zdaniu o tej samej budowie gramatycznej.
Zespół Botvinicka przedstawił ochotnikom zdania opisujące trzy działania. Przybierały one dwie formy: A→B→C, np. "Jan kupił bilet na karuzelę, okazał go obsłudze i po zajęciu miejsca zaczął się kręcić" lub A→C i B→C, np. "Jan pokroił pomidory, wypłukał sałatę i wymieszał sałatkę". Okazało się, że wolontariusze rzeczywiście szybciej odczytywali zdania, jeśli układ działań był taki sam jak we wcześniejszej sentencji.
-
przez KopalniaWiedzy.pl
W stanie Rio de Janeiro w Brazylii uruchomiono infolinię językową. Eksperci będą odpowiadać na pytania związane m.in. z pisownią oraz umieszczaniem akcentów. Korespondenci światowych mediów ujawniają, że nie dziwi ich to posunięcie, ponieważ Brazylijczycy są czuli na punkcie błędów ortograficznych czy gramatycznych, kojarzonych często z brakiem wykształcenia.
Władze powiadomiły o wprowadzeniu nowej usługi w swoim oficjalnym biuletynie. Wg gazety, od poniedziałku do piątku pod telefonem dyżurować będzie 8 specjalistów, którzy wyjaśnią arkana portugalskiej składni, słowotwórstwa czy związków między częściami zdania.
Kwestia poprawności językowej stała się szczególnie ważna za prezydentury Luiza Inácio Lula da Silvy, który często popełnia błędy gramatyczne. Dla niektórych Brazylijczyków jest to powodem do zakłopotania, dla innych – do dumy. Ci ostatni wskazują na rozmach awansu społecznego prezydenta, który nie uczył się czytać przed ukończeniem 10 lat.
Co ciekawe, Rio nie może się sobie uzurpować praw do tytułu pioniera gorących linii językowych, ponieważ już 30 lat temu podobną poradnię uruchomiono w mieście Fortaleza.
-
przez KopalniaWiedzy.pl
Niektóre małpy posiadają wrodzoną zdolność do rozumienia prymitywnych zasad gramatyki - twierdzą naukowcy z Uniwersytetu Harvarda. Do odkrycia doszło podczas badań nad tamarynami białoczubymi (Saguinus oedipus).
Z przeprowadzonego doświadczenia wynika, że tamaryny doskonale rozumieją zjawisko afiksacji, czyli tworzenia nowych słów na podstawie dodawania różnych formantów (przyrostków, wrostków i przedrostków) do innych. W ten sposób można np. utworzyć słowo nauczycielka poprzez dodanie przyrostka -ka do wyrazu nauczyciel.
Aby sprawdzić, czy małpy rozumieją afiksację, przez jeden dzień wielokrotnie odtwarzano w ich obecności nonsensowne słowa: "shoybi", "shoyka" oraz "shoyna". Drugiego dnia zwierzęta zapoznano z nowymi słowami. Składały się one z tego samego rdzenia - "shoy" - lecz zamiast przyrostka, tym razem dodano do niego różne przedrostki: "brain", "brest" [zachowano pisownię przytoczoną przez New Scientist; prawdopodobnie chodziło o słowo breast - przyp. red.] oraz "wasp" (powstały więc słowa "brainshoy", "brestshoy" i "waspshoy"). Dodatkowo wprowadzono kilka słów, które łamały te proste reguły słowotwórstwa.
Autorzy eksperymentu założyli, że jeżeli odtworzone zostanie słowo niezgodne z regułami afiksacji, tamaryny z większym prawdopodobieństwem będą spoglądały na emitujący je głośnik. Dokładnie tak się stało, tłumaczy Ansgar Endress, główny autor doświadczenia. Po kilku powtórzeniach eksperymentu, w których wykorzystywano różne zestawy podstaw słowotwórczych i formantów, stało się jasne, że zwierzęta rozumieją proste zasady tworzenia nowych wyrazów.
Dla wyników badania bardzo istotny jest fakt, iż zwierzęta nie otrzymywały za swoje zachowanie żadnych nagród. Oznacza to, że umiejętność rozpoznawania lingwistycznych schematów jest u małp spontaniczna i nie wymaga nauczania poprzez motywowanie.
Wyniki studium nie oznaczają, oczywiście, że małpy opanowały sztukę komunikacji z wykorzystaniem języka. Można jednak przypuszczać, że ewolucja wykształciła u nich zdolność do analizy sekwencji (w tym przypadku była to sekwencja głosek) oraz rozumienia najprostszych zasad gramatyki. Nie jest także wykluczone, że dalsze badania nad tym zjawiskiem ułatwią np. opracowanie nowych metod nauczania dzieci posiadających problemy z komunikacją.
-
-
Ostatnio przeglądający 0 użytkowników
Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.