Znajdź zawartość

Codzienna dawka multiwitaminy może chronić osoby starsze przed pogorszeniem zdolności poznawczych, donoszą naukowcy z Wake Forest University School of Medicine i Brigham and Women’s Hospital. Zastrzegają jednak, że przed wydaniem jakichkolwiek oficjalnych rekomendacji konieczne są dalsze badania. W krajach wysoko uprzemysłowionych wiele starszych osób cierp i chorobę Alzheimera. W Polsce jest ich ponad 350 000. Istnieje pilna potrzeba opracowania bezpiecznej i taniej metody ochrony przed spadkiem zdolności poznawczych, mówi profesor gerontologii i medycyny geriatrycznej Laura D. Baker, która wraz z profesorem Markiem Espelandem stała na czele zespołu badawczego. Ich praca została opisana na łamach Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association. Uczeni przeprowadzili badania o nazwie COcoa Supplement and Multivitamin Outcomes Study for the Mind (COSMOS-Mind) sfinansowane przez National Institute of Aging. Były to badania pomocnicze do badań COSMOS, w których na próbce 21 442 osób badano, czy codzienne przyjmowanie wyciągu z kakao lub suplementu multiwitaminowego zmniejsza ryzyko chorób serca, udarów, nowotworów i innych schorzeń. Kakao jest bogate we flawonole, a wcześniejsze badania sugerowały, że mogą one pozytywnie wpływać na funkcje poznawcze. Wiemy też, że na zdrowie wpływa wiele innych składników odżywczych i minerałów, a ich niedobory mogą zwiększać ryzyko spadku zdolności poznawczych i demencji. Dlatego też Baker i Espeland rozpoczęli badania COSMOS-Mind, w których wzięły udział 4 grupy badanych. Porównywano skutki zażywania ekstraktu z kakao z placebo oraz preparatu multiwitaminowego zawierającego minerały z placebo. W badaniach wzięło udział 2200 ochotników w wieku co najmniej 65 lat. Ich losy śledzono przez 3 lata. Nasze badania wykazały, że o ile zażywanie ekstraktu z kakao nie miało wpływu na zdolności poznawcze, to suplement multiwitaminowy z minerałami prowadził do statystycznie istotnej poprawy funkcjonowania poznawczego, mówi Baker. Uczeni oceniają, że prowadzona przez trzy lata suplementacja multiwitaminami przełożyła się na spowolnienie spadku zdolności poznawczych o 60%. Zatem osoby przyjmujące multiwitaminy funkcjonowały tak, jakby były o 1,8 roku młodsze. Pozytywny skutek suplementacji był najlepiej widoczny u osób z chorobami układu krążenia. Są one bardziej narażone na pogorszenie funkcjonowania poznawczego. Jest jeszcze zbyt wcześnie, by zalecać suplementację multiwitaminami jako środek poprawiający funkcjonowanie. To co prawda bardzo obiecujące spostrzeżenia, ale trzeba przeprowadzić badania na większej i bardziej zróżnicowanej grupie ludzi. Wciąż też próbujemy zrozumieć, dlaczego multiwitaminy miałyby mieć ten korzystny wpływ, dodaje Baker. « powrót do artykułu

Psycholodzy zauważają, że w pewien paradoksalny sposób zażywanie suplementów niekiedy obraca się przeciwko ludziom, ponieważ stosując je, częściej popełniają wykroczenia przeciw zdrowiu. Wen-Bin Chiou z tajwańskiego National Sun Yat-Sen University wspomina np. o koledze, który wybrał niezdrowy posiłek po daniu organicznym, tylko dlatego że dzień wcześniej zażył multiwitaminę. Po przejrzeniu literatury nt. częstości stosowania suplementów diety stwierdziliśmy, że wynika z niej, że spożycie suplementów wzrasta, ale nie wydaje się mu towarzyszyć poprawa zdrowia publicznego – podkreśla Chiou. Naukowcy przeprowadzili serię badań. Przedstawicieli grupy A poinstruowano, by połknęli multiwitaminę, a członkowie kontrolnej grupy B mieli zażyć placebo (w rzeczywistości wszystkim podano placebo). Eksperymenty i wywiad pokazały, że osoby z pierwszej grupy uważały, że zażycie suplementu sprawia, że są niewrażliwe na zagrożenia zdrowotne, co prowadziło do zachowań stwarzających ryzyko dla zdrowia. Chodziło zwłaszcza o mniejszą chęć do aktywności fizycznej oraz tendencję do zachowań nastawionych na sprawianie sobie przyjemności, np. wybierania smacznego dania z bufetu zamiast zdrowej potrawy z upraw ekologicznych. Poza tym badani, którzy sądzili, że zażyli multiwitaminę, chodzili mniej od ochotników z grupy kontrolnej.

Selen od dawna dodawany jest do różnych zestawów multiwitamin. Ma on za zadanie m.in. chronić przed cukrzycą typu 2. Ostatnie badania naukowców z uniwersytetu w Buffalo wskazują jednak, że może on mieć wręcz przeciwne działanie – przyczyniać się do zwiększenia ryzyka zachorowania na cukrzycę. Doktor Saverio Stranges i jego zespół skorzystali częściowo z innych badań, których głównym celem było zbadanie wpływu suplementacji selenem na zapobieganie rozwojowi nowotworów skóry (z wyjątkiem czerniaka) na wschodzie USA, gdzie poziom selenu w organizmach mieszkańców jest niższy niż średnia dla Stanów Zjednoczonych. Badania nad związkiem selenu z nowotworem przeprowadzono w latach 1983-1991. Spośród osób, które brał w nich udział zespołowi Strangesa udało się zwerbować 1202 ochotników: 600 z nich podawano selen (200 mikrogramów) jeszcze do roku 1996, a 602 podawano placebo. Żadna z tych osób w momencie rozpoczęcia badań nie chorowała na cukrzycę. Analiza wyników wykazała, że spośród wspomnianych 1202 osób na cukrzycę typu 2 zachorowało 97 badanych: 58 z grupy, która brała selen i 39 z grupy biorącej placebo. Poza różnicami w przyjmowaniu selenu nie zauważono żadnych różnic dotyczących wieku, płci, wagi ciała czy palenia tytoniu, które mogłyby wpłynąć na taki a nie inny rozkład zachorowań. Okazuje się, że osoby z wyższym poziomem selenu w organizmie mają prawdopodobnie większe szanse na zachorowanie na cukrzycę typu 2. W tej chwili nie wiemy, jaki mechanizm bądź mechanizmy na to wpływają. Nie rozumiemy wszystkich możliwych biologicznych następstw spożywania selenu. Ponadto nasze badania należy powtórzyć podczas szerzej zakrojonych testów klinicznych. Dopiero wtedy będzie można stwierdzić, czy rzeczywiście wyższe dawki selenu zwiększają ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2. – mówi Stranges. Zauważa też, że przyjmowanie preparatów multiwitaminowych (a tak robi około 50% populacji USA) jest co najmniej pozbawione sensu. Nie ma bowiem żadnych dowodów na to, że zapobiegają one wystąpieniu chronicznych chorób u zdrowych osób. Wszystkie potrzebne antyutleniacze (a selen jest właśnie antyutleniaczem), można dostarczyć organizmowi jedząc owoce i warzywa. Łatwiej jednak sięgnąć po pigułkę, niż zmienić dietę na zdrowszą – stwierdził Stranges.