Znajdź zawartość

Po przeskanowaniu genomów 9 osób z tej samej rodziny, z których 4 cierpiały na amelogenesis imperfecta (AI), czyli uwarunkowane genetycznie zaburzenia rozwoju szkliwa zębów, a 5 było zdrowych, i porównaniu ich do próbek DNA 952 niespokrewnionych osób naukowcy z Uniwersytetu w Manchesterze zidentyfikowali gen odpowiedzialny za tworzenie szkliwa. Jak można się domyślić, oszczędzi to cierpienia chorym z próchnicą i pracy stomatologom. Ludzie nie mogą odtworzyć raz uszkodzonego szkliwa, ponieważ ameloblasty (komórki szliwotwórcze pochodzenia nabłonkowego), które produkują i odkładają na powierzchni zębowej preszkliwo, po zakończeniu pracy stają się płaskie i wraz z innymi komórkami narządu szkliwotwórczego wytwarzają zanikającą w wyniku ścierania błonę Nasmytha. Brytyjczycy zauważyli, że krewni z AI mieli mutacje w obu kopiach genu FAM20A. U 4 zdrowych przedstawicieli tej samej rodziny stwierdzono mutację tylko w jednej kopii tego genu. W żadnej próbce DNA od niespokrewnionych osób nie znaleziono tego typu mutacji. W zębach myszy szczególnie silną ekspresję genu FAM20A można było zaobserwować w czasie dojrzewania ameloblastów. To również potwierdzałoby, że to właśnie ten gen odgrywa kluczową rolę w wytwarzaniu szkliwa. Jeden z komentatorów odkrycia akademików z Manchesteru uważa, że białko kodowane przez FAM20A wzmaga produkcję szkliwa, wiążąc się z ameloblastami. Gdyby rzeczywiście tak było, można by wykorzystać proteinę do reaktywacji komórek szkliwotwórczych. Zespół Jamesa O'Sullivana z Uniwersytetu w Manchesterze nie znalazł opisu "swojej" mutacji nonsensownej w żadnej z baz danych. Dodatkowo ustalono, że dotyczy ona eksonu 2. genu FAM20A.

Ludzie wytwarzają nabiał od co najmniej 9 tysięcy lat. Naukowcy doszli do takiego wniosku po zbadaniu resztek z ponad 2 tysięcy glinianych naczyń z Europy, Bliskiego Wschodu, głównie Turcji, i Bałkanów. Jogurt, ser, sklarowane masło ghi (ghee) i inne tego typu produkty dobrze się przechowują, więc z nadwyżek mleka można było zrobić np. zapasy na zimę. Poza tym są łatwiej przyswajalne i nadają się dla osób z nietolerancją laktozy. Profesor Richard Evershed z Uniwersytetu Bristolskiego współpracował z naukowcami z USA, Holandii, Turcji i Izraela. Razem zauważyli, że nawet 6500 lat p.n.e. mleko było przetwarzane w glinianych naczyniach. Nasze odkrycia przenoszą wczesną historię wykorzystania mleka do 7. tysiąclecia przed Chrystusem, do wczesnego etapu udomowienia zwierząt i produkcji oraz wykorzystania naczyń z gliny. Bydło, owce i kozy hodowano już 8 tysięcy lat p.n.e., ale do teraz najstarsze dowody dotyczące używania mleka pochodziły z późnego piątego milenium. Pozostałości mleka w naczyniach pozwoliły stwierdzić, że udój krów był szczególnie popularny w Anatolii (tamtejsze warunki środowiskowe sprzyjały hodowli bydła), a w innych rejonach koncentrowano się głównie na owcach i kozach. Zespół badaczy opracował test, który pozwalał na odróżnienie tłuszczu pozostałego po gotowaniu mięsa od tłuszczu z mleka. Na nieemaliowanych fragmentach gliny znaleziono kwasy tłuszczowe o obniżonej zawartości izotopu węgla C-13. To tłuszcze pochodzące z mleka. Porównując zawartość C-13 w różnych próbkach, można stwierdzić, z jakich produktów pochodzą.