Znajdź zawartość

Morze czy ocean kojarzą nam się z wypoczynkiem, piaskiem pod stopami, szumem fal i charakterystycznym zapachem. Do tej pory naukowcy nie wiedzieli, co jest jego źródłem. Okazało się, że za trudną do opisania woń wodorostów, soli i czegoś jeszcze odpowiadają wytwarzane przez bakterie gazy. Biorą one m.in. udział w formowaniu się chmur, które naprowadzają zwierzęta na ślad pożywienia. Od dawna badacze wiedzieli, że bakterie mogą się odżywiać "odpadkami", czyli szczątkami organicznymi w postaci planktonu lub martwych wodorostów, i wydalać siarczek dimetylu (DMS). To właśnie ten gaz jest kluczem do morskiego zapachu — uważa Andrew Johnston z Uniwersytetu Wschodniej Anglii. Podczas gdy wszyscy wiedzieli, że tak się dzieje, nikt nie wpadł na pomysł, by zapytać w jaki sposób. I tym właśnie zajął się jego zespół. Ekipa pobierała próbki błota z mad morskich wzdłuż wybrzeży Wielkiej Brytanii. Wyodrębniono z nich nieznany gatunek bakterii. Po zakończeniu sekwencjonowania genomu nowego mikroorganizmu porównano go z zestawem genów wcześniej odkrytych i opisanych bakterii. Wszystko po to, by zidentyfikować geny zaangażowane w proces przekształcania martwej materii organicznej (DMSP) w DMS. Odkrycie wszystkich zaskoczyło (Science). Mechanizm okazał się bardziej skomplikowany niż wcześniej sądzono. Na początku naukowcy przypuszczali, że DMSP przekształca w siarczek dimetylu tylko jeden enzym. Martwa materia jest jednak trudniejsza do rozłożenia i nic by z tego nie wyszło. Bakterie nie interesują się zakwitem glonów, dopóki te spokojnie unoszą się w wodzie. Kiedy jednak zostaną zaatakowane przez wirusy, bakterie szybko dołączają do nich, by uszczknąć coś dla siebie. Bakterie włączają geny odpowiedzialne za rozłożenie DMSP do DMS tylko wtedy, gdy DMSP jest dostępne — tłumaczy Johnston. Zespół Johnstona potrafił sklonować gen i wszczepić go bakteriom, u których normalnie on nie występuje, np. E. coli. Wtedy potrafiły produkować siarczek dimetylu. Opisany mechanizm nie jest jedynym ani dominującym sposobem rozkładania przez bakterie ok. 1 mld ton martwej materii organicznej w oceanie. Nie można jednak o nim nie wspomnieć, ponieważ poprzez wpływ na tworzenie się chmur oddziałuje na klimat globalny. Niektóre ptaki morskie polegają na woni siarczku dimetylu, szukając pożywienia.

Grupa japońskich naukowców odnalazła gen blisko związany z uzależnieniem od nikotyny, który można wykorzystać przy opracowywaniu skuteczniejszych metod zerwania z nałogiem. Zespół z Uniwersytetu w Osace odkrył, że u osób palących bardzo dużo (zaczynających palić tuż po przebudzeniu) gen odpowiedzialny za powstawanie enzymu rozkładającego nikotynę jest bardziej aktywny niż u innych ludzi — donosi Nihon Keizai Shimbun. Po przebadaniu genu CYP2A6 u 300 palaczy i osób palących w przeszłości Japończycy zauważyli, że 70% wolontariuszy z wysoce aktywnym genem to jednocześnie ludzie w najwyższym stopniu uzależnieni od nikotyny. Odsetek "superpalaczy" w grupie osób z mało aktywnym CYP2A6 był niższy od 40%. Dostosowanie przez lekarza metody wychodzenia z nałogu do posiadanej przez pacjenta odmiany genu polegałoby, na przykład, na zwiększeniu lub zmniejszeniu zawartości nikotyny w zalecanym plastrze.

Amerykańska Akademia Pediatrii wystosowała ostatnio nowe stanowisko w sprawie jedzenia nabiału przez dzieci z nietolerancją laktozy. Zrzeszeni w niej eksperci uważają, że maluchy mogą pić mleko czy jeść sery. A oto nowe wytyczne: Popieramy podawanie nabiału, ponieważ jest on ważnym źródłem nie tylko niezbędnego dla zdrowia kości wapnia, ale także innych składników odżywczych ułatwiających wzrost dzieci i młodzieży. Nie zalecamy eliminowania nabiału, by leczyć nietolerancję laktozy. Dr Melvin B. Heyman, jedna z osób opracowujących przewodnik dla specjalistów, podpowiada rodzicom maluchów z nietolerancją laktozy, by w porozumieniu z pediatrą wypróbowali, jakie ilości mleka, sera czy lodów są tolerowane przez ich dziecko. Heyman, który jest profesorem pediatrii na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco, twierdzi, że naukowcy mają więcej dowodów na to, co ludzie mogą tolerować. Wiemy, że dzieci z nietolerancją laktozy wykazują tendencję do tolerowania niektórych produktów mlecznych. Aby jako starsze osoby dzieci te nie miały problemów z kośćcem, muszą jeść tak dużo nabiału, jak to tylko możliwe. Artykuł ze szczegółowymi danymi opublikowano we wrześniowym wydaniu Pediatrics. Laktoza jest cukrem zawartym w mleku (nazywa się ją nawet inaczej cukrem mlecznym). Jej nietolerancja objawia się zaburzeniami trawienia: wodnistą biegunką, mdłościami, nagromadzeniem gazów (wzdęciami, kurczowymi bólami brzucha) i bólami żołądka. Za stan ten odpowiada zbyt mała ilość lub brak enzymu, który rozkłada laktozę. W Polsce nietolerancja laktozy dotyczy 1,5% niemowląt oraz dzieci i 20-25% dorosłych.

W literaturze chińskiej udokumentowano, że alkaloid roślinny berberyna (występujący np. w glistniku Chelidonium maius, kaczeńcu błotnym Caltha palustris, rutewce żółtej Thalictrum flavum i berberysie pospolitym Berberis vulgaris) obniża poziom cukru we krwi u ludzi chorych na cukrzycę typu 2. Do tej pory nie wiedziano jednak, dlaczego wywołuje taki efekt. Obecnie międzynarodowy zespół naukowców z Chin, Korei i Australii zademonstrował, w jaki sposób berberyna pomaga cukrzykom. W testach na zwierzętach badacze z Garvan Institute w Sydney odkryli, że alkaloid wpływa na procesy biochemiczne zachodzące w organizmie. Uważają oni, że berberyna może być bardzo przydatnym środkiem, zwłaszcza gdy zawiodą tradycyjne metody leczenia. Najpierw preparat musi jednak przejść próby kliniczne. Berberyny nie stosuje się w czystej postaci. Nawet w niewielkich ilościach wykazuje działanie antypierwotniakowe. Zabija także bakterie. Zwiększa wydzielanie moczu, obniża ciśnienie tętnicze krwi oraz częstość oddechów. Nie wolno jej podawać ciężarnym (działanie poronne). Działa rozkurczowo i silnie żółciopędnie. Pomaga zwalczyć biegunkę i przyspieszać gojenie się ran. Dr Jiming Ye zauważa: Nasze badania na zwierzęcym modelu cukrzycy wykazały, że berberyna działa częściowo poprzez aktywację enzymu znajdującego się w mięśniach i wątrobie, doprowadzając do zwiększenia się wrażliwości tkanek na insulinę. Wydaje się, że berberyna pomaga także zmniejszyć wagę [wielu ludzi z cukrzycą typu 2. ma nieprawidłową masę ciała]. Profesor David James twierdzi, iż berberyna była używana przez dziesiątki lat, jeśli nie stulecia, i odnotowano niewiele efektów ubocznych.