Znajdź zawartość

Ludzie z brązowymi oczami częściej cierpią na depresję sezonową (ang. seasonal affective disorder, SAD) niż ludzie z oczami niebieskimi. Naukowcy z Uniwersytetu Południowej Walii i Girne Amerikan Üniversitesi badali 175 studentów. Na początku wypełniali oni kwestionariusz, który pozwala stwierdzić, w jakim stopniu czyjś nastrój zmienia się wraz porami roku. Okazało się, że o ile nie było widać różnic nastroju między studentami z Walii i Cypru, o tyle nastrój osób z brązowymi oczami zmieniał się już w o wiele większym stopniu niż nastrój osób z oczami niebieskimi. W drugim teście sprawdzano, jak mózg reaguje na twarze wyrażające różne emocje. W tym przypadku stwierdzono, że studenci z SAD częściej faworyzują lewe pole widzenia, a zatem przetwarzają twarze za pomocą prawej półkuli. Tendencja do wykorzystywania lewego pola widzenia i prawej półkuli do identyfikowania wyrazów twarzy występuje w populacji generalnej [...], jednak u ludzi, którzy cierpią na bardziej konwencjonalne rodzaje depresji, przewaga prawej półkuli zasadniczo zanika. W przypadku SAD odkryliśmy, że poleganie na lewej połowie pola widzenia jeszcze się nasila. To sugeruje, że przyczyny SAD są inne niż, dajmy na to, zaburzenia afektywnego dwubiegunowego - opowiada prof. Lance Workman. Wiemy, że światło docierające do mózgu powoduje spadki poziomu melatoniny. Ponieważ niebieskie oczy przepuszczają więcej światła, być może prowadzi to do większych spadków melatoniny w ciągu dnia [co z kolei sprzyja zwiększeniu aktywności] i z tego powodu niebieskoocy są mniej podatni na depresję sezonową. Walijczyk sugeruje nawet, że mutacja związana z niebieskimi oczami powstała także po to, by chronić przed SAD mieszkańców Północy. Drugie badanie, przeprowadzone przez Workmana i dr Sandie Taylor, bazowało na danych uzyskanych z online'owych kwestionariuszy, wypełnionych przez 2031 dorosłych. Tym razem okazało się, że kobiety wspominały o pełnowymiarowym SAD 40% częściej niż mężczyźni. Na 100 panów z depresją sezonową przypadało aż 140 pań z tym zaburzeniem. Podobnie miały się sprawy z lżejszą postacią SAD. Istnieją też dowody, że kobiety w wieku rozrodczym cierpią na najostrzejszą formę depresji sezonowej. Workman dodaje, że SAD może być wyolbrzymieniem wzorców reakcji występujących głównie u kobiet, które pozwalają oszczędzać energię w okresie rozrodczym. Wg Walijczyka, niewykluczone, że to strategia wspomagająca przeżycie matki i potomstwa. Symptomy SAD to w końcu nie tylko przygnębienie i brak napędu do działania, ale także chęć na węglowodany. Przed kilkoma dniami wyniki studiów zostały zaprezentowane na konferencji Brytyjskiego Towarzystwa Psychologicznego. « powrót do artykułu

Juuso Nissilä, fizjolog z Uniwersytetu w Oulu, odkrył, że na powierzchni mózgu zwierząt występują światłoczułe białka. Dalsze badania wykazały, że opsyna-3, którą można znaleźć w ludzkiej siatkówce, pojawia się też w 18 regionach naszego mózgu. Stąd pomysł na leczenie sezonowego zaburzenia afektywnego (SAD) za pomocą naświetlania przez kanał słuchowy. Sezonowe zaburzenie afektywne, nazywane popularnie depresją sezonową, zatruwa co roku życie wielu osób. Pojawia się w październiku-listopadzie i znika dopiero w okolicach marca-kwietnia. Badania wykazały, że epizody mają związek z temperaturą i ilością światła, dlatego by z nimi walczyć, stosuje się fototerapię. Skuteczność fototerapii pozostaje jednak dyskusyjna, a Finowie twierdzą, że mają podejrzenia dlaczego: światłoczułe regiony mózgu mogą w patogenezie sezonowego zaburzenia afektywnego odgrywać ważniejszą rolę niż komórki światłoczułe oczu. Jak tłumaczy Nissilä, białka światłoczułe występują w mózgu w dużych ilościach w rejonach zaangażowanych w wytwarzanie i magazynowanie neuroprzekaźników: serotoniny, melatoniny oraz dopaminy. Warto przypomnieć, że odpowiadają one za regulację nastroju oraz rytmu snu i czuwania. Zespół z Oulu przeprowadził testy kliniczne, w ramach których przez miesiąc ochotnicy przechodzili 8-12-minutowe sesje z diodami LED o mocy świecenia rzędu 6-8,5 lm. Gdy polegano na kwestionariuszach samoopisu, remisję odnotowano u 92% badanych z głębokim SAD, kiedy wyniki testu oceniał psychiatra, odsetek spadał do 77%. Nie ma żadnych dowodów, że doświetlanie za pośrednictwem oczu ma jakikolwiek wpływ na nastrój, natomiast my mamy dowody, że w przypadku światłoczułych białek powierzchniowych mózgu jest coś na rzeczy. Kość dość dobrze przewodzi światło. Jeśli umieścimy w czaszce latarkę, snop światła będzie doskonale dostrzegalny, dlatego teraz sądzę, że światło docierające do powierzchni mózgu przez czaszkę stanowi ważny czynnik. Czemu doświetlanie właśnie przez kanały słuchowe? Finowie podkreślają, że kość wokół nich jest cienka, a w dodatku na powierzchni mózgu w tej okolicy jest niedużo naczyń krwionośnych. To ważne, bo krew silnie pochłania światło. Nissilä założył firmę Valkee, która produkuje specjalne zestawy; w Europie kosztują one 290 dolarów. W każdą "słuchawkę" wbudowana jest biała dioda LED, generująca fale o długości zbliżonej do światła słonecznego.

Niektóre solaria zachęcają klientów do korzystania ze swoich usług, zapewniając, że opalanie złagodzi objawy depresji sezonowej (zimowej). Uważa się, że jest ona wywołana brakiem światła we wczesnych godzinach rannych. Dochodzi do zakłócenia rytmu wydzielania hormonów, a więc i cyklu snu. Pierwsze objawy pojawiają się jesienią, po zaostrzeniu na okres zimy znikają wiosną, a najpóźniej latem. Dr Jason Rivers z Vancouver's Skin Care Centre i B.C. Cancer Agency uważa jednak, iż łóżka do opalania emitują promieniowanie o nieodpowiedniej długości fali, by wygrać z depresją zimową. Aby poprawić nastrój, trzeba promieniowania widzialnego i intensywnego promieniowania widzialnego. Całą sprawę dodatkowo utrudnia fakt, że opalający się w solarium nakładają specjalne okulary ochronne, nie można więc naświetlać oczu. Na depresję sezonową częściej cierpią kobiety niż mężczyźni. Zamiast korzystać z łóżek do opalania, lepiej odwołać się do fototerapii. Nie bez powodu uznaje się ją za podstawową metodę leczenia depresji sezonowej, nie wywołuje bowiem efektów ubocznych. Naprawdę niewiele osób skarży się na bóle głowy czy zaczerwienienie oczu. Łatwo je wyeliminować, oddalając się od źródła światła i skracając czas naświetlania. Użytkownicy lamp (np. Bright Light, Fotovity) szybko zauważają poprawę nastroju, zazwyczaj następuje ona już po kilku dniach. W odróżnieniu od wyposażenia solariów nie emitują one promieni ultrafioletowych. Fototerapię należy stosować dwa razy dziennie: rano i wczesnym wieczorem (nie później niż na 2 godziny przed położeniem się spać).