Znajdź zawartość

Przez ponad dekadę badano i z powodzeniem wdrażano w praktyce klinicznej metodę walki z bólem zwaną techniką dystrakcji, czyli rozpraszania uwagi. Zdecydowano się na zastosowanie dystrakcji, ponieważ uważa się, że dużą rolę w percepcji bólu odgrywają czynniki psychologiczne. Stopień zwracania uwagi na bolesne bodźce wpływa na to, jak duży ból się odczuwa. Techniki dystrakcji bazowały na ograniczeniu zdolności pacjenta do skupiania uwagi na stymulacji bólowej i w konsekwencji prowadziły do odczuwania mniejszego bólu. Idealny "rozpraszacz" powinien optymalnie absorbować uwagę, angażując różne zmysły (wzrok, słuch i zmysł kinestetyczny). Ważne są także aktywny udział i zaangażowanie emocjonalne pacjenta, by móc współzawodniczyć z bodźcami bólowymi. Zaawansowane techniki rozpraszania (advanced distraction techniques; ADT) oferują trójwymiarowy obraz, połączony z dynamiczną stymulacją słuchową. Bardziej zbliżają się tym samym do ideału niż tradycyjne metody, polegające na oglądaniu filmu czy graniu w proste gry komputerowe. ADT symulują realne sytuacje, co daje nieograniczone możliwości. Już do tej pory pacjenci mogli wybierać pomiędzy lataniem, prowadzeniem samochodu, zjeżdżaniem na nartach ze stoku, eksplorowaniem budynków itp. Autorzy omawianego studium przejrzeli wyniki wcześniejszych badań dotyczących wykorzystania technik ADT jako metod łagodzenia bólu. Okazało się, że pomagały one zmniejszyć ból związany z leczeniem i procedurami medycznymi. Zmniejszał się poziom odczuwanego lęku, a efekty uboczne, takie jak zmęczenie grą, obserwowano bardzo rzadko. Mimo że część badaczy dalej koncentrowała się na technologicznych aspektach i efektywności metod ADT, większość skupiła się na aspektach psychologicznych. Zidentyfikowano kilka istotnych czynników psychologicznych (takich jak np. poziom rozproszenia czy zaabsorbowania), które determinowały stopień zaangażowania użytkowników. Różni pacjenci inaczej reagowali na ograniczenie pola widzenia przez znajdujący się na głowie hełm wideo. Ponieważ w takiej sytuacji zmniejszała się świadomość czynności wykonywanych przez lekarza czy pielęgniarkę, niektórzy mieli poczucie utraty kontroli, co prowadziło do wzrostu poziomu lęku oraz bólu. Pozostali uznawali to jednak za pozytyw i nie chcieli widzieć, co się dzieje z ich ciałem. Techniki ADT pozwalają na zmniejszenie dawek środków przeciwbólowych. Dalsze badania powinny dotyczyć ich aspektów metodologicznych i psychologicznych.

Karmienie piersią może być najlepszym środkiem przeciwbólowym dla małego dziecka. Przeprowadzona przez pracowników Mount Sinai Hospital z Toronto analiza różnych badań wykazała, że karmienie piersią pomaga noworodkowi znieść ból towarzyszący ukłuciu igłą przy pobieraniu krwi. Karmione w ten sposób dzieci wydają się doświadczać mniej intensywnego bólu niż te, którym dawano smoczek, owijano pieluszką lub podawano placebo. Kluczową rolę odgrywała uspokajająca obecność matki. Naukowcy sądzą, że karmienie piersią szczególnie pomagało wcześniakom, które musiały być poddane wielu bolesnym zabiegom. Podkreślają jednak, iż ich badania, bazujące na danych pochodzących od ponad 1000 dzieci, nie testowały wpływu karmienia piersią na ból związany z powtarzanymi procedurami medycznymi. Zespół z Mount Sinai oceniał odczucia bólowe poprzez pomiar zmian w częstości oddechów oraz uderzeń serca, a także na podstawie długości płaczu po ukłuciu igłą. Uspokajający wpływ karmienia piersią może być wynikiem bliskości matki albo czynność jedzenia pomaga odwrócić uwagę od nieprzyjemnych doznań. Kanadyjczycy sugerują ponadto, że istotny może być słodki smak matczynego mleka. Naukowcy zaobserwowali, iż podanie maluchowi czegoś słodkiego jest tak samo skutecznym środkiem przeciwbólowym. Zwolennicy jeszcze innej teorii utrzymują, że mleko zawiera wysokie stężenie związków chemicznych uruchamiających produkcję naturalnych "hormonów szczęścia", zwanych endorfinami. Ponieważ karmienie piersią jest najtańszą, najbezpieczniejszą, a w dodatku naturalną metodą uśmierzania bólu u niemowląt, powinno się ją jak najczęściej stosować.