Znajdź zawartość

Gdy przed kilku laty cztery gorylice opuściły chorego samca alfa, pozostawiły z nim swoje młode. Prawdopodobnie sądziły, że będą one bezpieczniejsze z ojcem niż z nowymi partnerami matek, którzy często zabijają młode z innych grup. Naukowcy martwili się o los małych goryli, które ledwo potrafiły znaleźć pożywienie. Ku ich radości okazało się, że młodymi zaczął opiekować się ich wujek, Kubaha. Brat chorego samca alfa pozwolił młodym spać w swoim gnieździe i wspinać się po sobie. Szybko okazało się, że Kubaha nie jest wyjątkiem. Analiza danych zbieranych od 53 lat przez Karisoke Research Center w Rwandzie wykazała, że gdy młode goryle górskie tracą matkę, a czasem również i ojca, ryzyko ich zgonu nie wzrasta w porównaniu z gorylami posiadającymi oboje rodziców. To było olbrzymie zaskoczenie, bo wiemy, że gdy młode naczelnych i większości ssaków społecznych tracą matkę przed osiągnięciem dojrzałości, to zwykle źle się to dla nich kończy, mówi ekolog behawioralny Matthew Zipple z Duke University, który nie był zaangażowany w najnowsze badania. W ubiegłym roku Zipple i 10 innych naukowców opublikowali wyniki swoich badań, z których wynika, że młode szympansy, pawiany i inne małpy zwykle giną, gdy zbyt młodym wieku stracą matkę. Matka bowiem je pielęgnuje, żywi, zapewnia wsparcie społeczne, chroni przed atakami drapieżników i niespokrewnionych samców. Nawet jeśli osierocone małpy dożyją do dorosłości, mają niższy status społeczny i mniej potomstwa. Inne badania wykazały występowanie podobnych zjawisk wśród słoni, orek czy hien. Okazuje się jednak, że utrata matki nie dotyka tak mocno goryli góskich. Grupa naukowców, która to zauważyła, wysunęła hipotezę, że u gatunków takich jak goryle, gdzie matki często opuszczają grupę zanim młode będą w pełni dojrzałe, społeczność wyewoluowała mechanizm chroniący młode. By sprawdzić tę hipotezę, przeanalizowali losy 59 gorylątek w wieku 2–8 lat, które straciły matkę zanim osiągnęły dojrzałość. Następnie porównali ich losy ze 139 dziewięcioma gorylami, które nie zostały osierocone. Okazało się, że goryle sieroty nie tylko nie były narażone na większe ryzyko zgonu, ale równie nie zauważono długoterminowych negatywnych skutków straty, takich jak mniejsza liczba potomstwa czy utrata pozycji w hierarchii społecznej. Co więcej, niektóre z sierot zostały dominującymi samcami alfa w swojej grupie. Prymatolog Anne Pusey z Duke University, nazywa wyniki badań „niesamowitymi”. Opierają się one bowiem na danych z jednego z najdłużej trwających badań polowych i biorą pod uwagę wystarczającą liczbę zwierząt, by móc dokonać wiarygodnych porównań. Badania te wykazały m.in. że młode osierocone szympansy dlatego często giną i doświadczają długoterminowych niekorzystnych skutków utraty matki, gdyż wśród szympansów samice nie zmieniają zbyt często grup, więc młode są bardziej od nich zależne. Naukowcy chcą teraz przeanalizować dane dotyczące pawianów i innych gatunków, by sprawdzić, czy w ich przypadku również dochodzi do adopcji młodych częściej, niż się obecnie uważa. Przed kilkoma dniami ukazały się badania, których autorzy donieśli o zaadoptowaniu młodych z innej grupy przez dwie samice pawianów w Demokratycznej Republice Konga. Wyniki powyższych badań wskazują, że altruizm nie jest ograniczony wyłącznie do ludzi oraz że ojcowie odgrywają ważną rolę w życiu młodych naczelnych. Nieczłowiekowate to często bardzo dobrzy ojcowie. To wskazuje, że opieka ojcowska jest głęboko zakorzeniona w naszej ewolucji, mówi Susan Alberts z Duke. « powrót do artykułu

Horaj i Skalny to 2 osierocone młode rysie, które pod koniec 2019 r. zostały uratowane przez Stowarzyszenie dla Natury "Wilk" oraz, odpowiednio, Roztoczański i Magurski Park Narodowy. Koty nabierały sił w Ośrodku Rehabilitacji Mysikrólik w Bielsku-Białej. W maju 2020 r. zostały uwolnione z obrożami GPS/GSM w macierzystych regionach (Horaj na Roztoczu, a Skalny w Beskidzie Niskim). Po kilku miesiącach rysie opuściły te obszary i wyruszyły na wędrówkę. Jak poinformowało Stowarzyszenie, Skalny zwiedza wschodnią część Karpat i Pogórza Podkarpackiego, a Horaj idzie na zachód, pokonał Lasy Janowskie, przepłynął Wisłę, a teraz penetruje Puszczę Świętokrzyską. Rysie są samotnikami, jeden osobnik może zajmować teren o powierzchni nawet 500 km2. Młode wychowują wyłącznie samice. Te koty dożywają 20 lat, to długo, bo wilki zwykle nie przeżywają więcej niż 10. Horaj jest przedstawicielem populacji wschodniej, nizinnej. Jest dobrze przystosowany do polowania na takich terenach, jak Puszcza Świętokrzyska - powiedziała Echu Dnia dr Sabina Pierużek-Nowak, prezes Stowarzyszenia "Wilk". Współpracownicy Stowarzyszenia sprawdzają miejsca postojów kotów, dzięki czemu wiadomo, że Horaj i Skalny skutecznie polują na sarny. Rysie niemal w tym samym czasie zaczęły polowania na większe ofiary - cielęta jeleni. Ich sukcesy łowieckie są dowodem na wyśmienitą kondycję [...]. Historie rysich sierot W listopadzie 2019 r. na drodze krajowej nr 17 (przed przejściem granicznym w Hrebennem) zginęła rysica. Osierociła kilkumiesięczne kocię, które błąkało się w sąsiadującym z drogą lesie. Pomogli mu przyrodnicy ze Stowarzyszenia "Wilk", a także przedstawiciele lokalnych stowarzyszeń oraz Roztoczańskiego Parku Narodowego. Odłowiony ryś trafił do Ośrodka Rehabilitacji Mysikrólik, gdzie został szczegółowo przebadany. Po wszystkim Horaj zamieszkał w specjalnie przygotowanej wolierze. Na początku maja 2020 r. był gotów do powrotu na wolność. Po gruntownym przebadaniu przez lekarza weterynarii otrzymał nowoczesną obrożę telemetryczną i jeszcze tego samego dnia zespół Stowarzyszenia dla Natury "Wilk" przewiózł go na Roztocze. Horaj został wypuszczony w otulinie Roztoczańskiego Parku Narodowego [...]. Na przełomie 2018 i 2019 r. w północno-wschodnim Magurskim Parku Narodowym regularnie obserwowano rysicę z podrośniętym potomstwem. Wiosną samica ponownie urodziła. Niestety, we wrześniu jedno z jej młodych - kotkę - śmiertelnie potrącił samochód. Kilka miesięcy później - pod koniec 2019 r. - rysicę z pogruchotaną wskutek wypadku przednią łapą zauważono w pobliżu Nowego Żmigrodu. Choć udało się ją odłowić i przewieźć do kliniki w Krakowie, nie przeżyła skomplikowanego zabiegu. Nazajutrz Magurski Park Narodowy poprosił Stowarzyszenie dla Natury "Wilk" o pomoc w ratowaniu kolejnego wychudzonego rysia, który wszedł do zabudowań we wsi Desznica. Natychmiast wyruszyliśmy w drogę. Malca udało się odłowić i przewieźć do Ośrodka Rehabilitacji Mysikrólik w Bielsku-Białej. Okazało się, że to skrajnie niedożywiony tegoroczny potomek padłej dzień wcześniej rysicy. Bez matki, która zazwyczaj aż do późnej wiosny opiekuje się podrośniętymi kociętami i uczy je polować na znacznie większą od siebie zdobycz, młody ryś nie miałby szans na przeżycie. W czasie ostatnich badań kontrolnych Skalnemu, bo takie imię nadano samcowi, założono obrożę telemetryczną. Później przewieziono go w Beskid Niski i wypuszczono w areale matki. Ku uciesze przyrodników Skalny radził sobie bardzo dobrze (zaledwie 3 dni po przybyciu upolował młodą sarnę). Ochrona rysia Jak zaznaczono na witrynie Stowarzyszenia dla Natury "Wilk", od 1996 r. organizacja nieprzerwanie pracuje dla przyrody, a zwłaszcza dla ochrony dużych ssaków drapieżnych: wilków, rysi oraz niedźwiedzi. Szczególną wagę przykładamy do ochrony ich siedlisk oraz łączących je korytarzy ekologicznych. Dlatego działamy na rzecz ograniczania wpływu infrastruktury drogowej na przyrodę, m.in. poprzez budowę przejść dla zwierząt. Stowarzyszenie prowadzi własne badania naukowe i współpracuje z ekspertami z różnych dziedzin. Za Ośrodkiem Rehabilitacji Mysikrólik stoją Agnieszka i Sławomir Łyczkowie, którzy w 2009 r. uzyskali tytuł technika weterynarii. Przedstawiając się na swojej witrynie, napisali: jesteśmy małżeństwem zakręconym na punkcie dzikich zwierząt, dlatego podajemy im pomocną łapę wtedy, kiedy tego potrzebują. Stworzyliśmy dla nich w naszym domu i ogrodzie Ośrodek Rehabilitacji – Mysikrólik. Rozwój i funkcjonowanie Mysikrólika można wesprzeć za pomocą darowizny, dotacji-abonamentu, a także zakupów dokonywanych w online'owym sklepie. Zapraszamy do obejrzenia filmów dokumentujących losy Horaja i Skalnego (uwaga, niektóre sceny są drastyczne!):     « powrót do artykułu

Osoby osierocone w dzieciństwie mogą odczuwać tego konsekwencje przez całe życie. Często słabiej rosną i są w gorszym stanie zdrowia, niż rówieśnicy posiadający oboje rodziców. Seria badań wykazała, że takie negatywne zjawiska dotyczą też osieroconych szympansów. Okazuje się, że szympansy, które w dzieciństwie utraciły matkę, słabiej rosną i rzadziej dożywają dorosłości. Badania, przeprowadzone przez Tai Chimpanezee Project z Wybrzeża Kości Słoniowej oraz Instytut Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Lipsku wykazały też, że osieroceni szympansi synowie działają w sposób mniej konkurencyjny i mają mniej potomstwa od rówieśników wciąż żyjących z matkami. Narodziło się więc pytanie, co jest przyczyną takich zjawisk? Naukowcy przez 30 lat obserwowali trzy społeczności szympansów w Tai National Park. Zbierali pełne dane demograficzne, badali kał każdego nowego członka stada, by określić, kto jest jego ojcem. Gdy badamy naszych najbliższych krewnych, takich jak szympansy możemy wiele dowiedzieć się o czynnikach, które spowodowały, że jesteśmy ludźmi. Nasze badania pokazują, że obecność matki i jej wsparcie w czasie dzieciństwa było prawdopodobnie cechą, którą posiadał nasz wspólny z szympansami przodek. Prawdopodobnie to ten fakt ukształtował zarówno ewolucję ludzi, jak i szympansów, mówi główna autorka badań, Catherine Crockford. Główne teorie dotyczące ewolucji człowieka mówią, że dzięki temu, iż rodzice H. sapiens przez długi czas dostarczają swoim dzieciom pożywienie, umożliwiło ludziom wyewoluowanie największego mózgu na planecie względem rozmiarów ciała. Mózg to bardzo kosztowna tkanka pod względem energetycznym i długo rośnie. Potrzebuje więc do rozwoju długiego dzieciństwa. To właśnie zapewnia długotrwała opieka rodziców, którzy jednocześnie uczą dziecko, jak radzić sobie w dorosłości. Takie długie dzieciństwo jest rzadkością w świecie zwierząt. Występuje właściwie tylko u wielkich małp. Szympansy mają długie dzieciństwo, pozostają z matką przez 12 lat, ale po osiągnięciu przez nie wieku 4–5 lat matki rzadko dostarczają im pożywienie. W większości przypadków szympansie dziecko musi zdobywać je samo. Powstaje więc pytanie, dlaczego w takim przypadku obecność matki zapewnia szympansom przewagę nad ich osieroconymi pobratymcami? Naukowcy jeszcze tego nie wiedzą, ale maja kilka hipotez na ten temat. Jedna z nich mówi, że matka wie, gdzie znaleźć najlepsze pożywienie i jak używać narzędzi, by zdobyć ukryte, bardzo pożywne jedzenie, takie jak owady, orzechy czy miód. Dziecko z czasem uczy się takich zdolności. Dlatego też sądzimy, że młode dlatego cały czas wędruje i pożywia się blisko matki, gdyż obserwuje ją i się uczy, mówi Crockford. Inna hipoteza mówi, że matki przekazują dzieciom umiejętności społeczne. Szympansy, podobnie jak ludzie, żyją w złożonym świecie współpracy i konkurencji. Być może obserwując matkę, dziecko uczy się, kiedy należy współpracować, a kiedy konkurować, dodaje Roman Wittig, dyrektor Tai Chimpanzee Project. « powrót do artykułu